Przyczyny migracji

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej i możliwość legalnej pracy bez okresu przejściowego w Wielkiej Brytanii nie wyjaśnia w pełni ogromnej skali emigracjiEmigracjaemigracji Polaków na Wyspy po 2004 r.

W historii Polski były już okresy masowej emigracji, np. kiedy w II połowie XIX w. setki tysięcy Polaków wyjechały do Stanów Zjednoczonych lub w latach 80., gdy ogromna liczba rodaków wyjechała do pracy do sąsiednich Niemiec. Migracja w poszukiwaniu pracy i lepszego życia nie jest w historii naszego kraju niczym nadzwyczajnym.

Po drugie, w latach 90. nasz kraj przeszedł bardzo trudny okres „transformacji”. W 2004 r. poziom bezrobocia był szczególnie wysoki: wynosił 20% (dla porównania w roku 2019 było to nieco ponad 5%). Bezrobocie wśród młodych ludzi w wieku 15–24 lata wynosiło aż 43% (w roku 2019 było to 10%). Oznacza to, że bardzo wiele młodych osób, mimo posiadania kwalifikacji i determinacji, nie mogło znaleźć w Polsce żadnej pracy. Z tego powodu wiele z nich odczuwało frustrację, że ich start w dorosłość jest trudny, że ciężko jest żyć godnie, nawet mając pracę. Dla wielu migracja stała się mniej związana ze znalezieniem pracy, a bardziej ze znalezieniem „lepszego życia”.

Nie bez znaczenia był fakt dość powszechnej znajomości języka angielskiego przez młode pokolenie, które swoją edukację przeszło już w III Rzeczpospolitej. Dlatego drugim najbardziej popularnym kierunkiem migracyjnym po Wielkiej Brytanii była Irlandia.

Ponadto lata 2004–2005 to też czas, w którym „pokolenie wyżu demograficznego” urodzone na początku lat 80. XX w. znajdowało się właśnie w okresie wchodzenia w dorosłość, poszukiwania pierwszej pracy czy usamodzielniania się.

Urodzenia i zgony w Polsce od 1946 do 2019 r.

Kim są Polacy w Wielkiej Brytanii?

Pierwsze duże skupisko Polaków przybyło na Wyspy Brytyjskie w 1940 r. wraz z rządem polskim. Emigracja ta trwała do końca lat 40., kiedy na wyspach mieszkało ok. 150 tys. Polaków, głównie wojskowych i osób należących do elity – dyplomatów, polityków i artystów. Polacy migrowali również do Wielkiej Brytanii po wprowadzeniu w 1981 r. stanu wojennego, czemu sprzyjał wyraźnie antykomunistyczny rząd Margaret Thatcher. Największe fale migracyjne Polaków pojawiły się jednak po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. W 2004 r. mieszkało na wyspach zaledwie 69 tys. Polaków. Już 12 lat później Polacy byli liczniejszą grupą niż Hindusi. Na koniec 2018 r. w Zjednoczonym Królestwie mieszkało ok. 900 tys. osób mających polskie obywatelstwo.

Nowi imigranci to przede wszystkim młodzi ludzie. Zazwyczaj przyjeżdżają jako pary, a ślub biorą, będąc w Wielkiej Brytanii, albo emigrują jako rodziny z małymi dziećmi, a kolejne ich dzieci rodzą się już za granicą. Polacy pracują przede wszystkim w administracji (34%), hotelarstwie (21%), rolnictwie (12%), fabrykach (7%), w większości za stawkę niewiele wyższą od minimalnego wynagrodzenia.

Znacząco wzrasta liczba imigrantów przebywających w UK z dziećmi – w latach 2004–2008 tylko 8% Polaków przybyło na Wyspy z potomstwem. Od 2011 r. Polki stanowią najliczniejszą grupę matek obcych narodowości rodzących dzieci w Wielkiej Brytanii.

Poza imigrantami – osobami, które osiedlały się na stałe – do Wielkiej Brytanii przyjeżdżali z Polski również młodzi ludzie do pracy wakacyjnej oraz do kilkutygodniowych szkół językowych.

Organizacje polskie w Wielkiej Brytanii

Głównymi ośrodkami polskimi założonymi przez „starą emigrację” w latach 40. XX w. są: Instytut Polski w Londynie, Biblioteka Polska i Muzeum im. gen. Sikorskiego (największa placówka muzealna poza Polską). Mediami polskimi tradycyjnie były gazety (np. „Głos Żołnierza”). Media współczesnej emigracji to przede wszystkim portale i radia internetowe. Powstały też nowe stowarzyszenia ogólnokrajowe, jak np. Poland street, Polish City Club lub lokalne, jak Stowarzyszenie Polskie w Inverness obok tych założonych w latach 40., jak Stowarzyszenie Polskich Kombatantów. Te dwa światy funkcjonują rozdzielnie, widoczna jest wzajemna niechęć.

Tożsamość

Lot z Polski do Wielkiej Brytanii trwa od 2 do 3 godzin, a jego koszt nie przekracza przeciętnej dniówki polskiego emigranta. Portret współczesnego migranta zarobkowego jest zupełnie odmienny od tego z początku XX w. Współczesna emigracja zarobkowaEmigracja zarobkowa/Migrant workeremigracja zarobkowa żyje niejako między Wielką Brytanią a Polską, którą bardzo często odwiedza. Większość emigrantów utrzymuje stałe kontakty z Polską – czyta polską prasę, śledzi sytuację w Polsce dzięki internetowi, komunikuje się na co dzień z rodziną lub znajomymi w kraju, często jeździ do Polski.

Ra3flh6bArgBx

Fotografia przedstawiająca stojącego dojrzałego mężczyznę. Postać ukazuje prawy profil. Ma owalną twarz, znaczną łysinę, pozostałe włosy są bardzo krótko ostrzyżone. Czoło jest lekko zmarszczone, oczy zasłonięte oprawkami okularów, duży nos i otwarte usta . Ubrany jest w mundur wojskowy. W lewej dłoni trzyma kartkę. Przed nim, na trójnogim statywie stoi mikrofon. W tle mężczyźni siedzący przodem do nas.

Problemy Polaków na wyspach

Zgodnie z raportem polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych głównymi problemami, z jakimi boryka się współczesna migracja, są:

• niska znajomość języka angielskiego, co zmniejsza szanse na lepszą pracę;

• niska świadomość przysługujących im praw (w tym pracowniczych i socjalnych), co zwiększa ryzyko bycia ofiarą nieuczciwych pośredników;

• trudności w odnalezieniu się w wielokulturowym i wielonarodowym społeczeństwie.

Brexit a sprawa polska

RhS0Np7pjj3fy

Fotografia przedstawiająca fragment ściany zewnętrznej dwukondygnacyjnej kamienicy. Między oknami wisi plakat. Jest podzielony na ćwiartki. Górna lewa i dolna prawa część to fragmenty brytyjskiej flagi, czerwony krzyż z białą obwódką na niebieskim tle z obwiedzionym na biało krzyżem ukośnym naprzemiennie czerwono-białym. Na pozostałych ćwiartkach znajduje się napis: Get Britain Out. Time to leave the EU.

W 2020 r. Wielka Brytania opuściła Unię Europejską. Zdecydowało o tym referendum, które cztery lata wcześniej zostało przeprowadzone w tym kraju. Jednym z najważniejszych czynników, które wpłynęły na niechętny stosunek Brytyjczyków do integracji europejskiej, była trwająca od 2004 r. imigracja setek tysięcy mieszkańców z nowych krajów członkowskich UE, w tym z Polski. Opuszczenie przez Zjednoczone Królestwo wspólnego rynku europejskiego oznaczało, że kraj ten znalazł się poza obszarem swobodnego przepływu osób. Polacy (jak i inni obywatele UE), którzy w chwili wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii pracowali na jej terytorium, uzyskali – po zarejestrowaniu się – prawo do otrzymania „statusu osoby osiedlonej”, co oznacza, że mogą pozostać na wyspach brytyjskich. Kolejnych migrantów obowiązują jednak nowe zasady, które już nie faworyzują obywateli UE. Wielka Brytania wprowadziła system, który umożliwia podjęcie pracy tylko przez ograniczone kategorie osób (specjalistów wybranych dziedzin, wykonujących zawody, w których występują niedobory pracowników oraz podejmujących pracę za odpowiednio wysokie wynagrodzenie).

Słownik