GłódgłódGłód, niezależnie od jego przyczyn i rodzaju, niesie ze sobą poważne, długofalowe konsekwencje. Głód strukturalny, wynikający z nierozwiniętej produkcji, ma charakter permanentny. Głodne matki rodzą słabe i chore dzieci. Agonia głodowa jest niezwykle bolesna i trwa długo. Głód koniunkturalny to nagły brak żywności spowodowany klęską lub kryzysem. Rozróżniamy również głód jawnygłód jawnygłód jawny i głód ukrytygłód utajonygłód ukryty.

Niedożywienie jest szczególnie groźne dla dzieci. Powoduje obniżenie wydolności i sprawności fizycznej, pogorszenie sprawności umysłowej, zaburzenia metabolizmu, zmniejszenie odporności, pogorszenie lub utratę wzroku czy karłowatośćkarłowatość (niedobór wzrostu, niskorosłość)karłowatość (w 2017 roku 22% dzieci na świecie cierpiało na tę chorobę). Jeśli w przyszłości klęska głodu minie, nie będą one wystarczająco silne, aby odbudowywać swój kraj i wieść normalne życie.

Niezależnie od tego, czy niedostatek żywności jest wynikiem nadzwyczajnych sytuacji czy błędów systemowych, wymaga pomocy doraźnej. W działaniach pomocowych – np. w kierowaniu bankami żywnościbank żywnościbankami żywności – istotne są organizacje pozarządowe (NGO), głównie duże, z własnymi środkami finansowymi i logistycznymi oraz doświadczonym personelem. Pomoc interwencyjna nie jest jednak rozwiązaniem problemu niedożywienia na świecie. Istnieje wiele innych metod, które temu służą. Ważne, żeby realizować je w możliwie podobnym czasie i na różnych poziomach (począwszy od jednostki i gospodarstwa domowego, na organizacjach międzynarodowych skończywszy). Wówczas osiągniemy najlepsze rezultaty. Poniżej przedstawiono propozycje, które pogrupowano w 9 kategoriach.

Sposoby walki z głodem i niedożywieniem na świecie

1. Inteligentne rolnictwo klimatyczne

Związane ze zmianami klimatu częstsze i bardziej długotrwałe okresy z ekstremalnymi temperaturami, powodzie i susze utrwalają globalny głód. Inteligentne rolnictwo klimatyczne (ang. climate smart agriculture, CSA) to praktyki, które pozwalają rolnikom dostosować się do zmian klimatu i być bardziej odpornymi na coraz mniej przewidywalne warunki pogodowe. Działania te obejmują np. różnicowanie odmian upraw czy ogrody w workach (ang. sack gardens). Dzięki nim rodziny odnoszą korzyści żywieniowe i finansowe z tych rozwiązań.

R1667HMxbVfhP

Na zdjęci są rośliny zielone o długich liściach, wyrastające z worków z ziemią.

W wielu doświadczających głodu regionach świata rolnicy najczęściej nie mają środków na zakup maszyn, pestycydów czy nawozów sztucznych, które znacząco obciążają glebę. Niemniej stosują orkę, która niszczy strukturę gleby, czyniąc ją podatną na erozję wodną i wietrzną. Rozwiązanie stanowią rolnictwo ochronne (ang. conversation agriculture) oraz uprawy oszczędzające glebę. Opiera się ono na trzech zasadach:

• brak orki; nasiona są jedynie sadzone w wierzchniej warstwie gleby, a następnie przykrywane;

• przykrywanie powierzchni gleby materią organiczną, np. pozostałościami po poprzednich zbiorach, co umożliwia zatrzymanie wilgoci (ograniczenie parowania), zapobiega erozji i zapewnia naturalne nawożenie;

• płodozmian lub uprawa współrzędna; zmiana rodzajów upraw na jednej działce (płodozmian) lub uprawa różnych roślin na tym samym obszarze (uprawa współrzędna) zapobiega zubożeniu gleby w składniki odżywcze oraz zwiększa bioróżnorodność, tworząc mikroekosystemy, które w naturalny sposób zwalczają szkodniki i choroby roślin; sadzenie trwałej roślinności między uprawami również zmniejsza erozję.

R9VAsNnOHQpgu

Na zdjęciu znajduje się pięcioro młodych osób okutanych chustami. Wszystkie osoby są czarnoskóre.. Środkowa postać trzyma w ręku złożony parasol. W tle pochyły teren zielony. z wystającymi gdzieniegdzie skałami i pojedynczym drzewem.

2. Reagowanie na przymusową migrację

Przymusowe migracje, wywołane konfliktami, są jedną z głównych przyczyn głodu. Uchodźcy i wewnętrzni przesiedleńcy to główne grupy podatne na głód, podobnie jak społeczności je przyjmujące.

Rozwiązywanie konfliktów dotyczy przede wszystkim polityki na szczeblu krajowym i międzynarodowym, ale także na poziomie lokalnym należy podejmować działania. Ważne, aby prowadzić programy, dzięki którym wrażliwe grupy społeczne poznają różne sposoby generowania dochodu. Na przykład syryjskie uchodźczynie i ich libańskie odpowiedniczki w społecznościach przyjmujących mogą uczyć się wytwarzania podstawowych produktów (np. sera i jogurtu) oraz ich sprzedawania. Kobiety uchodźcy, chcące w przyszłości powrócić do Syrii, nabędą umiejętności, które pomogą odbudować kraj po długotrwałym konflikcie.

3. Wspieranie równości płci

Na całym świecie kobiety stanowią zaledwie 13% właścicieli gruntów rolnych. Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) sugeruje, że zapewnienie kobietom takiego samego jak mężczyznom dostępu do środków produkcji wykorzystywanych w rolnictwie, zwiększy produkcję żywności o 20–30% w ich gospodarstwach. To z kolei zmniejszy liczbę głodujących na świecie nawet o 150 mln.

Istotne jest również odżywianie kobiet. Według Światowego Programu ŻywnościowegoŚwiatowy Program Żywnościowy (ang. World Food Programme, WFP)Światowego Programu Żywnościowego kobiety częściej niż mężczyźni głodują w prawie ⅔ krajów świata. Czyniąc zdrowie i odżywianie kobiet priorytetem, możemy zapobiegać komplikacjom zdrowotnym zarówno kobiet, jak i dzieci. Wsparcie to rozpoczyna się w okresie dojrzewania i trwa przez ciążę, karmienie piersią i dalej poprzez zdrowe nawyki, które dzieci mogą utrzymywać do końca życia.

4. Redukcja ryzyka katastrofy

Inwestowanie w zmniejszenie ryzyka katastrof naturalnych w społecznościach wrażliwych zmniejsza straty żywnościowe. Proste inicjatywy w rolnictwie mogą być bardzo skuteczne. Należy również pamiętać o ochronie schronienia i majątku, których pozbawienie może szybko doprowadzić do głodu. Według ONZ każdy 1 USD zainwestowany w redukcję ryzyka katastrof może zaoszczędzić nawet 15 USD na odbudowę. Kluczowe obszary działań na rzecz redukcji ryzyka katastrof to:

• infrastruktura, np. nasypy ochronne, tarasy; 

• zarządzanie zasobami naturalnymi, np. reforestacja;

• inteligentne rolnictwo klimatyczne (opisane wcześniej);

• zmiana behawioralna, np. procesy budowania pokoju lub przeciwdziałanie nierównościom, które sprawiają, że niektórzy ludzie są bardziej narażeni niż inni;

• procedury ewakuacyjne i bezpieczne schronienia;

• systemy wczesnego ostrzegania i planowanie gotowości w celu poprawy lokalnego reagowania na katastrofy, gdy się pojawią.

ROY9Pxoe9eoPO

Na zdjęciu są wysokie góry, z których najwyższy widoczny szczyt przykryty jest śniegiem. nad górami na niebie znajduje się kłębiasta, biała chmura. U podnóża gór ciągnie się wyżyna, po której lewej stronie znajdują nieliczne zabudowania.

5. Ograniczanie marnotrawstwa żywności

Obecnie marnuje się ⅓ całej wyprodukowanej żywności (ponad 1,3 mld ton). Do produkcji marnotrawionej żywności zużywa się wodę równoważną rocznemu przepływowi Wołgi, a przy jej wytworzenia uwalnia się 3,3 mld ton gazów cieplarnianych. To marnotrawstwo zasobów Ziemi i potęgowanie zmian klimatu.

Należy ograniczyć marnotrawienie żywności i propagować nowy styl życia (ang. zero waste). Dotyczy to zwłaszcza krajów globalnej Północy, które głównie przyczyniają się do zmian klimatu, ale odczuwają je mniej niż państwa bardziej wrażliwe, znajdujące się na globalnym Południu. To tzw. sprawiedliwość klimatyczna. Pomagają w tym aplikacje mobilne, umożliwiające odbiór paczki z żywnością z krótkim terminem przydatności do spożycia z lokali gastronomicznych i sklepów, które zachęcają do niemarnowania żywności poprzez obniżanie cen produktów.

6. Zwalczanie infestacji i infekcji roślin

Uprawom zagrażają inwazje szkodników lub grzybów. Niekiedy opryski powietrzne i naziemne są jedynym sposobem na skuteczne ograniczenie szkodników (niektóre roje szarańczy mają 40 km średnicy). Niemniej mniejsze praktyki rolnicze także mogą stawić czoła inwazjom szkodników. Ponadto należy przygotować się na wystąpienie kolejnej plagi. Ważne są dotacje oraz dystrybucja nasion, które mogą zrównoważyć utracone plony i zapobiec skokowym wzrostom cen żywności.

R1a55ng0YEFHc

Na zdjęciu znajduje się polna droga o suchej, piaskowej ziemi. Po obu stronach drogo rosną na polach oliwkowozielone źdźbła. Na drogą i polami niebo jest niebieskie, przysłonięte mnóstwem czarnych kropek, tworzących w oddali czarne chmury, Na pierwszym planie w najbliższych kropkach rozpoznać można owady latające.

7. Poprawa higieny i warunków sanitarnych

Czasami wydaje się, że ludzie (zwłaszcza dzieci) jedzą wystarczająco dużo. Ale jeśli mieszkają na obszarze o niewystarczających warunkach sanitarnych lub złych praktykach higienicznych, mogą być podatni na biegunkę lub inne choroby przenoszone przez wodę, które uniemożliwiają im wchłanianie składników odżywczych pochodzących z żywności. Upewnienie się, że woda pitna i woda do mycia jest nieskażona, może uratować życie. W związku z tym prowadzi się projekty na rzecz poprawy edukacji (np. o potrzebie mycia rąk przed posiłkiem) oraz zakłada filtry oczyszczające wodę.

8. Wzbogacenie roślin biofortyfikacją

Mając małe zasoby (w tym ziemię, siłę roboczą i finanse), najbiedniejsi rolnicy zwykle uprawiają ograniczoną liczbę gatunków roślin, takich jak kukurydza, ryż, proso, fasola, bataty. Oznacza to, że ich dieta jest uboga w mikroelementy, takie jak witamina A i żelazo. W odpowiedzi na ten problem promuje się stosowanie upraw biofortyfikowanych, w tym fasoli wzbogaconej w żelazo czy bogate w witaminę A słodkie ziemniaki o pomarańczowym miąższu.

9. Poprawa systemów przechowywania żywności

A co, jeśli masz dużo jedzenia, ale brakuje dobrych sposobów jego przechowywania? To kolejny problem, który po rozwiązaniu może mieć duży wpływ na zmniejszenie luki głodowej. Czasami wymaga to dużych interwencji, takich jak budowa lub renowacja magazynów zboża. Innym razem są to zmiany na poziomie gospodarstw domowych. Jedną z praktyk są „suszarki słoneczne”. W prostych urządzeniach suszone są na słońcu warzywa, dzięki czemu zachowują one wartości odżywcze i mają dłuższy okres przydatności do spożycia.

Rsi1XHFQW5xSB

Na zdjęciu znajduje się krajobraz miasta w ruinie. Po lewej stronie jest najwyższy fragment betonowego gmachu. W dali kilka metalowych konstrukcji, powyginanych. Dalej znajduje się morze. Ukazany na zdjęciu teren cały pokryty jest gruzami lub wodą morza.

Słownik