Przeczytaj
Od obywatelskiego nieposłuszeństwa do zmian prawnych
W latach 50. XX w. dyskryminacjadyskryminacja czarnoskórych obywateli mocno dzieliła amerykańskie społeczeństwo. Mimo formalnej równości ludność podlegała segregacjisegregacji w pracy, w szkołach, a nawet w środkach transportu publicznego. Problem był szczególnie widoczny w południowych stanach, gdzie segregację utrwaliły liczne regulacje prawne, określane jako prawa Jima Crowaprawa Jima Crowa. Na ich mocy istniały np. restauracje, w których czarnoskórych Amerykanów nie obsługiwano, oraz środki transportu i poczekalnie, w których mogli oni zajmować tylko wyznaczoną część. W miejscach publicznych były nawet specjalne, przeznaczone tylko dla nich, osobne krany z wodą pitną.
Początek ruchu na rzecz równouprawnieniarównouprawnienia datowany jest na dzień 1 grudnia 1955 r., kiedy to Rosa ParksRosa Parks, czarnoskóra mieszkanka Montgomery w stanie Alabama, odmówiła ustąpienia miejsca w autobusie białemu mężczyźnie. Aresztowanie Parks spotkało się z falą intensywnych protestów i bojkotem autobusów w Montgomery. Na czele bojkotu stanął młody pastor baptystówbaptystów z Alabamy – Martin Luther King Jr. W rezultacie sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, a władze stanowe zostały zmuszone do likwidacji przepisów nakazujących segregację w środkach transportu publicznego.
Żadne piwo nie zostało sprzedane Indianom.
Mieszanie ras to komunizmi
Zatrzymaj mieszanie ras - marsz antychrysta. Dlaczego mieszanie ras porównano do komunizmu? Jak w tych czasach odbierano komunizm w Stanach Zjednoczonych? Zwróć uwagę na to, że był to okres zimnej wojny.
Wkrótce Martin Luther King Jr. stał się ideowym przywódcą ruchu na rzecz równouprawnienia. 28 sierpnia 1963 r. poprowadził wielki marsz na Waszyngton z udziałem 250 tys. demonstrantów (ok. 20 proc. z nich stanowili biali). Uczestnicy maszerowali pod hasłami pracy, pokoju i równouprawnienia. Słynne przemówienie Kinga, zatytułowane I have a dream (Mam marzenie), transmitowane było przez stacje radiowe i telewizyjne na cały kraj.
Marzę, iż pewnego dnia ten naród powstanie, aby żyć wedle prawdziwego znaczenia swego credo: „uważamy za prawdę oczywistą, że wszyscy ludzie zostali stworzeni równymi”.
Marzę, że pewnego dnia na czerwonych wzgórzach Georgii synowie dawnych niewolników i synowie dawnych właścicieli niewolników będą mogli zasiąść razem przy braterskim stole. […]
Marzę, iż pewnego dnia moich czworo dzieci będzie żyło wśród narodu, w którym ludzi nie osądza się na podstawie koloru ich skóry, ale na podstawie tego, jacy są.
Źródło: Martin Luther King Jr., dostępny w internecie: pl.wikiquote.org.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DFUip53Ng
Film nawiązuje do walki o prawa obywatelskie w Ameryce.
Indeks dolny Omów zasady i przejawy segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych w latach 60. XX wieku. Indeks dolny koniecOmów zasady i przejawy segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych w latach 60. XX wieku.
I had a dream(z ang. miałem sen). W roku 1964 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W 1968 r. został zabity przez białego rasistę. Zwróć uwagę na to, ile osób słucha przemówienia Kinga. Czy to, że był on pastorem pomogło mu porywać tłumy? Odpowiedź uzasadnij.
Prawa obywatelskie dla Afroamerykanów
Walka o równe prawa nie zawsze przebiegała pokojowo. W dniu 7 marca 1965 r. w mieście Selma w Alabamie policja, używając pałek i gazu łzawiącego, zatrzymała marsz przeciwników segregacji rasowej. Kilkadziesiąt osób zostało rannych, a wydarzenie to przeszło do historii jako „krwawa niedziela” (Bloody Sunday). Po tym zajściu prezydent Lyndon B. Johnson w przemówieniu 15 marca 1965 r. przed połączonymi izbami Kongresu tak przekonywał:
We shall overcomeTo, co stało się w Selma, nie może być dla nikogo powodem do dumy. To, że milionom Amerykanów tak długo odmawiano należnych im praw, nie może być dla nikogo powodem do satysfakcji. To, co dzieje się tu dziś, może być jednak powodem do nadziei i wiary w amerykańską demokrację. […] Stoi przed nami zadanie od początku obecne w dziejach naszego kraju, którego rząd ma prostować nieprawości, czynić sprawiedliwość i służyć obywatelom. […]
Kwestie praw obywatelskich należą do najtrudniejszych i najbardziej złożonych. Jedna prawda pozostaje jednak i powinna pozostać bezsporna: każdy obywatel Stanów Zjednoczonych musi posiadać jednakowe prawo głosu. Nie istnieje nic, co usprawiedliwiałoby odmowę tego prawa komukolwiek. Żadne powinności historyczne nie obowiązują nas silniej nż powinność zagwarantowania tego prawa – wszystkim. Tymczasem stoimy w obliczu trudnego do przyjęcia faktu, że na wielu obszarach kraju mężczyznom i kobietom odmawia się prawa głosu dlatego tylko, że są Murzynami.
Źródło: Lyndon B. Johnson, We shall overcome, [w:] Wielkie mowy historii, t. 4, Warszawa 2006, s. 72–73.
Aktywizm i determinacja Martina Luthera Kinga przekonały prezydenta Johnsona do podpisania ustawyustawy o prawach obywatelskich (1964 r.), która zabraniała segregacji w życiu publicznym: w miejscu pracy i przy zatrudnianiu, a także w miejscach publicznych, takich jak środki transportu czy baseny. Rok później przyjęto ustawę znoszącą dyskryminację w prawie wyborczym. Był to ważny krok naprzód, choć oczywiście nie stanowił natychmiastowego rozwiązania problemu rasizmu.
Za swoją działalność M.L.King został wyróżniony Pokojową Nagrodą Nobla. Zginął w kwietniu 1968 r., zamordowany przez fanatyka. Od roku 1986 w Stanach Zjednoczonych każdy trzeci poniedziałek stycznia to Dzień Martina Luthera Kinga – święto federalne.
Wskaż pastora Martina Luthera Kinga.
Słownik
(z gr. baptidzein – zanurzać, chrzcić) nurt protestantyzmu powstały w Anglii na początku XVII w. i szczególnie rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych; podkreśla m.in. nadrzędną rolę Pisma Św. jako autorytetu w życiu chrześcijanina oraz świadome przyłączanie się do Kościoła przez pokutę i chrzest (zanurzenie w wodzie)
(ang. discrimination od łac. discrimire – oddzielać, robić rozróżnienie) ograniczenie lub pozbawienie równych praw społecznych, politycznych, ekonomicznych pewnych grup lub całych większych zbiorowości danego społeczeństwa (definicja na podstawie Internetowej encyklopedii PWN)
prawne regulacje wprowadzone po wojnie secesyjnej przede wszystkim w południowych stanach USA; ich zadaniem było ograniczanie praw byłych niewolników murzyńskich oraz utrwalenie segregacji między białą i czarną ludnością; opierały się na orzeczeniu Sądu Najwyższego z 1896 r. i stworzyły zasadę „równi, ale oddzieleni”, funkcjonującą przez kilkadziesiąt lat
bycie równym wobec prawa, możliwość korzystania z tych samych praw, bycie równorzędnym
(z łac. segregare – odstawiać na bok, izolować, dzielić) oddzielenie od siebie w ramach społeczeństwa dwóch (lub więcej) grup ludzkich, które traktują się wzajemnie jako obce ze względów etnicznych, religijnych, czasem też społecznych (definicja na podstawie Internetowej encyklopedii PWN)
uchwała obowiązująca powrzechnie, akt prawny, uchwalany przez najwyższe organy państwowe
Słowa kluczowe
Martin Luther King, prawa czarnoskórych, segregacja rasowa, Selma, Lyndon B. Johnson, Rosa Parks, świat po II wojnie światowej, przemiany cywilizacyjne po II wojnie światowej
Bibliografia
Lyndon B. Johnson, Wielkie mowy historii , t. 4, Warszawa 2006.
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.
E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.