Przeczytaj
Które pierwiastki należą do berylowców?
Metale grupy 2. układu okresowego: beryl, magnez, wapń, stront, bar i rad zaliczamy do berylowców. Wszystkie berylowce są aktywnymi metalami (chociaż mniej niż litowce) i ich aktywność rośnie wraz ze wzrostem liczby atomowej. W przyrodzie występują wyłącznie w postaci związków, jako składniki skał i minerałów.
Magnez spala się nawet w powietrzu, dając białe, jaskrawe światło. W wyniku tej reakcji tworzy się tlenek magnezu. W czystym tlenie reakcja ta przebiega intensywniej, czego efektem jest oślepiające białe światło. Wióry metalicznego magnezu w powietrzu przez długi czas zachowują połysk.
Wapń jest bardziej aktywny, łatwo reaguje z tlenem z powietrza i musi być przechowywany pod naftą lub w atmosferze argonu.
Jeszcze bardziej reaktywne są stront i bar. Czyste mogą zapalić się w powietrzu.
Bar i stront, oprócz tlenkówtlenków, tworzą także nadtlenkinadtlenki i .
Właściwości tlenków berylowców
Tlenek berylu ma charakter amfoteryczny. W reakcji z kwasami tworzy sole, w których beryl jest kationem:
Z zasadami tworzy sole, w których beryl wchodzi w skład anionu:
Produktem reakcji jest anion tetrahydroksoberylowy.
Tlenki pozostałych berylowców mają charakter zasadowy. W reakcji z wodą tworzą wodorotlenki:
Jon tetrahydroksoberylowy jest jonem kompleksowymkompleksowym.
Jego jonem centralnym jest , który jest otoczony przez cztery jony będące ligandami. Pomiędzy jonem centralnym a ligandami tworzą się wiązania koordynacyjne. Atom centralny jest akceptorem pary elektronowej, a ligand donorem. Liczba koordynacyjna wynosi 4, co oznacza, że atom centralny otoczony jest czterema ligandami.
W wysokiej temperaturze pary roztworów soli berylowców barwią płomień charakterystycznym kolorem. Na przykład jony barwią płomień na kolor karminowoczerwony. Związki te wykorzystywane są do produkcji sztucznych ogni.
Słownik
związki tlenu z innymi pierwiastkami
związki aktywnych pierwiastków z tlenem, w których tlen występuje na –I stopniu utlenienia, na przykład
związki, w których atom centralny (jon metalu) będący akceptorem par elektronowych, jest otoczony ligandami (donorami par elektronowych), na przykład .
Bibliografia
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, rozdz. 25, Warszawa 1987.
Czerwińska A., Jelińska‑Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K. Chemia 1, s. 210‑240, Warszawa 2002.
Litwin M., Styka‑Wlazła Sz., Szymońska J., Chemia ogólna i nieorganiczna, Podręcznik dla liceum, cz. 1, s. 241‑252, Warszawa 2004.