Cierpienie zadaniem moralnym i intelektualnym

RafaHDFtYMFFq1

Obraz przedstawia ludzką postać z wyciągniętą ku górze lewą ręką. Twarz postaci wyraża cierpienie. Obraz składa się z krótkich pociągnięć pędzla — dominują odcienie koloru czerwonego i pomarańczowego.

Zakład między Bogiem i szatanem, którego przedmiotem stał się Hiob, a także sytuację Hioba – człowieka wystawionego na próbę cierpienia nie z powodu swoich win, ale w imię niepojętego planu Boga – można postrzegać jako alegorięAlegoriaalegorię doświadczenia niepoddającego się prostej interpretacji. Przykład cnotliwego Hioba pokazuje, że niezawinione cierpienie może stać się dla człowieka intelektualnym i moralnym zadaniem. Skoro nie istnieje jednoznaczna odpowiedź na pytanie o przyczynę cierpienia, należy starać się przyjmować je z pokorą. Wezwanie do zachowania pokory dotyczy wszystkich – tych, których cierpienie dotknęło, oraz tych, którzy chcą wyjaśnić jego sens. Bóg napomina przecież także przyjaciół Hioba, próbujących doszukiwać się przyczyny jego cierpienia w domniemanych winach.

W chrześcijańskiej lekturze analogicznej Hiob stał się figurą Jezusa, który cierpiał niewinnie po to, żeby zbawić ludzkość, a więc ból i śmierć mają sens, gdyż służą przezwyciężeniu zła i zwycięstwu dobra.

Skąd zło?

RT5lCSHcJjgFq1

Zdjęcie przedstawia rzeźbę z postacią Hioba. Jest to nagi mężczyzna, siedzi z opuszczoną głową na postumencie. Opiera swoje ręce na udach. Ma wysoki tułów. Na cokole pomnika wisi metalowa tabliczka z napisem Hiob i nazwiskiem autora. Z tyłu znajduje się murowana ściana.

Refleksja nad cierpieniem prowadziła także do stawiania pytań o pochodzenie zła. Odpowiedź na pytanie o zło moralne wydawała się w świetle Biblii oczywista – jest ono skutkiem dokonywania niewłaściwych wyborów przez człowieka obdarzonego wolną wolą. Trudniej jednak znaleźć odpowiedź na pytanie o sens niewinnego cierpienia. Jednym z najbardziej dręczących dylematów, które są w związku z tą kwestią przywoływane, pozostaje odpowiedzialność Boga, Stworzyciela świata, za obecne w tym świecie zło. Wielu filozofów, teologów, mistyków dowodziło niewinności Boga (tzw. usprawiedliwienie Boga), jednak byli i tacy, którzy formułowali poważne oskarżenia wobec Stwórcy. Rozważania na temat pochodzenia zła i odpowiedzialności za nie z całą mocą powróciły we współczesnej filozofii i teologii m.in. wskutek doświadczenia HolokaustuHolokaustHolokaustu. W myśli żydowskiej pojawia się wątek oskarżenia Boga o obojętność wobec ogromnego zła, jakie dokonało się podczas II wojny światowej. W myśli chrześcijańskiej motyw sensu cierpienia podjęli między innymi Jan Paweł II i ks. Józef Tischner. Sensem cierpienia zgłębiał również filozof Leszek Kołakowski.

RlbPMBmC3j8Yd1

Zdjęcie przedstawia rzeźbę. Jest to wykonana z mosiądzu ludzka głowa z szeroko otwartymi oczami, wysoko postawionymi brwiami i zmarszczonym czołem. Spojrzenie jest skierowane w górę. Tył głowy jest nienaturalnie wystający. W tle jest biała ściana.

Słownik