KrajobrazkrajobrazKrajobraz stanowi otoczenie człowieka. Jest miejscem, w którym człowiek żyje, mieszka i pracuje. Krajobraz jest bogactwem i pełni on bardzo ważną rolę. Jego wysoka jakość, czyli ogólny stan i sposób przekształcenia najbardziej odpowiadający mieszkańcom, którą bardzo ciężko zmierzyć, ułatwia utożsamianie się mieszkańców z otoczeniem oraz pozwala czerpać z niego korzyści. Na ocenę jakości krajobrazu, która jest trudna i bardzo subiektywna, składa się:

• analiza wartości elementów krajobrazu, najczęściej elementów przyrodniczych,

• ocena estetycznych i widokowych wartości krajobrazu,

• waloryzacja krajobrazu dla określonego celu użytkowego.

Na niepowtarzalne, indywidualne oblicze miejsca, w którym żyjemy składają się przyroda, ukształtowanie terenu, a także klimat na danym obszarze. Istotne znaczenie mają również bieżąca sytuacja, ale też historia polityczna, społeczna, gospodarcza i kulturowa miejsca.

Pojęcie krajobrazu definiuje się na wiele sposobów. Wiążącym elementem większości jest ujęcie krajobrazu jako konkretnego, określonego wycinka przestrzeni, posiadającego wyraźne cechy możliwe do zaobserwowania, sfotografowania bądź naszkicowania.

Krajobraz jest syntezą zjawisk przyrodniczych i kulturowych. Jest bytem przestrzennym i materialnym, skomplikowanym i wielowymiarowym, a także dynamicznym. Zmienia się na przestrzeni lat, pór roku i w ciągu dnia. Jest efektem oddziaływania czynników przyrodniczych i ludzkich.

Edyta Gadomska w ,,Podstawach architektury krajobrazu” zaproponowała podział krajobrazu wg różnych kryteriów.

Ze względu na ukształtowanie powierzchni wyróżnia się:

• krajobraz nizinny,

• krajobraz pofalowany,

• krajobraz pagórkowaty,

• krajobraz górski.

Ze względu na pokrycie terenu:

• krajobraz pustynny,

• krajobraz stepowy,

• krajobraz leśny,

• krajobraz rolniczykrajobraz rolniczykrajobraz rolniczy.

Ze względu na stopień ingerencji człowieka:

• krajobraz pierwotny – dziewiczy, nienaruszony przez człowieka,

• krajobraz naturalnykrajobraz naturalnykrajobraz naturalny – minimalnie zmieniony przez człowieka,

• krajobraz kulturowykrajobraz kulturowykrajobraz kulturowy – stworzył go człowiek. Może być harmonijny, jeśli został dokładnie przemyślany, bądź dysharmonijny (zwany zdegradowanym). Najmniej   zmienionymi przez człowieka krajobrazami kulturowymi są tereny użytkowane rolniczo, najsilniej zaś obszary zurbanizowane,

• krajobraz zdewastowany – zaburzono w nim funkcjonowanie systemu środowiska przyrodniczego.

Indeks górny Źródło:  Edyta Gadomska, Anna Różańska, Dorota Sikora, Podstawy architektury krajobrazu, Warszawa. 2005, Hortpress Sp. z o.o., str. 9‑13. Indeks górny koniec^{Źródło:  Edyta Gadomska, Anna Różańska, Dorota Sikora, Podstawy architektury krajobrazu, Warszawa. 2005, Hortpress Sp. z o.o., str. 9‑13.}

Krajobraz jest bezpośrednim środowiskiem życia człowieka, w którym przechodzi on przez kolejne etapy rozwoju, tworząc własną ekumenęekumenaekumenę. Możliwość życia i samorealizacji człowieka stanowi więc nadrzędny cel zagospodarowania krajobrazu i łączy się z przeobrażaniem go. Krajobraz powinien zaspokoić potrzeby człowieka: fizjologiczne, materialne, poznawczo‑edukacyjne i doznaniowe, rekreacyjne oraz duchowe.

R1OWNr5BlbqR1

Ilustracja przedstawia starą mapę. Są na niej fragmenty lądu i morza, oceany. Rozpoznać można Europę, Azję i część Afryki Północnej. Na mapie w postaci wałów zaznaczono góry.

W systemie wartości krajobrazowych nie wolno zapominać o elementach przyrody nieożywionej. Są one ważnym składnikiem piękna przyrody, a także nośnikami informacji niezbędnych dla zaspokojenia potrzeb człowieka.

Słownik