bg‑azure

Podział oceanu światowego

Oceany (wraz z morzami, które stanowią ich część) stanowią 70,8% powierzchni kuli ziemskiej (361,1 mln kmIndeks górny 2) i obejmują 97,2% zasobów wodnych naszego globu. Ich przewaga nad powierzchnią lądową jest widoczna na wszystkich półkulach. Jednak wyraźna dominacja nad lądami (ok. 81% powierzchni półkuli) w sposób szczególny zaznacza się w części południowej (nazywanej półkulą oceaniczną) i zachodniej naszej planety. Morza i oceany tworzą system, w którym zachodzi ciągła wymiana wód. Tę połączoną powierzchnię wodną określa się mianem Wszechoceanu (oceanu powszechnego lub światowego).

Układ

półkula północna

półkula południowa

półkula zachodnia

półkula wschodnia

udział powierzchni oceanów w ogólnej powierzchni półkuli

61%

81%

64%

81%

udział powierzchni lądów w ogólnej powierzchni półkuli

39%

19%

36%

19%

W zależności od kryterium wyróżnia się trzy, cztery, a nawet pięć oceanów na Ziemi. Głównymi wyznacznikami wyodrębniania oceanów są: położenie kontynentów, które oddzielają Wszechocean, budowa geologiczna i rzeźba dna morskiego, układ prądów morskich i cyrkulacja wód, występowanie zjawisk lodowych i odrębne ekosystemy.

Granice między oceanami częściowo wyznacza przebieg linii brzegowych poszczególnych kontynentów, częściowo zaś umownie przyjęte południki przechodzące przez najdalej wysunięte na południe punkty Afryki, Ameryki Południowej i Australii, a także równoleżniki (np. równoleżnik 60°S jako północna granica Oceanu Południowego).

Polecenie 1

Korzystając z poniższych map oraz tabeli, porównaj podział Wszechoceanu na trzy, cztery i pięć oceanów. W jaki sposób określany jest obszar Oceanu Arktycznego w podziale na trzy oceany? W jaki sposób wyróżnia się Ocean Południowy, mając na uwadze podział na pięć oceanów?

Korzystając z poniższych opisów map oraz z tabeli, porównaj podział Wszechoceanu na trzy, cztery i pięć oceanów. W jaki sposób określany jest obszar Oceanu Arktycznego w podziale na trzy oceany? W jaki sposób wyróżnia się Ocean Południowy, mając na uwadze podział na pięć oceanów?

R1VzS5ImzAjYu
(Uzupełnij).
Charakterystyka oceanów w podziale na trzy, cztery i pięć oceanów

Ocean

Powierzchnia [mln kmIndeks górny 2] według podziału na:

Głębokość [m] według podziału na pięć oceanów

pięć oceanów

cztery oceany

trzy oceany

średnia

maksymalna

Spokojny (Pacyfik, Wielki)

163,7 (45,3%)

178,7 (49,5%)

178,7 (49,5%)

3957

10 911

Rów

Mariański

Atlantycki

89,0 (24,6%)

91,7 (25,4%)

106,4 (29,5%)

3258

9 219

Rów

Puerto Rico

Indyjski

73,6 (20,4%)

76,2 (21,1%)

76,2 (21,1%)

3711

7 729

Rów

Sundajski

Arktyczny

14,7 (4,1%)

14,7 (4,1%)

-

1225

5 449

Basen

Nansena

Południowy (Antarktyczny, Lodowaty)

20,3 (5,6%)

-

-

3270

7 235

Rów

Sandwichu Płd.

Wszechocean

361,3

3699

10 911

Rów

Mariański

Indeks dolny Źródło: Tablice geograficzne, W. Mizerski, J. Żukowski (red.), Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2014. Indeks dolny koniec

R857BccmpYQMH
Morze. Morze to fragment oceanu sąsiadujący z lądem, oddzielony od pełnych wód oceanicznych archipelagami wysp, półwyspami, mierzejami lub podwodnymi progami. Na ilustracji w tabeli opisano pięć rodzajów mórz. Morza otwarte: przypominają otwartą zatokę z szerokim połączniem z oceanem, na przykład Arabskie, Norweskie, Barentsa, Grenlandzkie, Północne, Beauforta, Weddella, Barentsa, Fidżi. Morza przybrzeżne: leżą w bezpośrednim sąsiedztwie lądu, a od oceanu ograniczają je wyspy, na przykład u wybrzeży Azji; na przykład: Beringa, Ochockie, Japońskie, Wschodniochińskie, Północne, Norweskie czy Karaibskie; a także zatoki: Bengalska, Gwinejska czy Alaska. Morza międzywyspowe: położone pomiędzy łańcuchami wysp, na przykład Sulu, Celebes, Sawu, Flores, Jawajskie, Flores, Banda, Arafura, Irlandzkie. Morza śródziemne śródkontynentalne (wewnętrzne): otoczone lądami o utrudnionym kontakcie z oceanem (oddzielone od niego wąską cieśniną). Leżą w granicach jednego lądu; są zwykle niezbyt głębokie, na przykład Bałtyckie, Białe, Azowskie, Czerwone, a także zatoki Hudsona, Perska. Morza śródziemne międzykontynentalne: otoczone lądami o utrudnionym kontakcie z oceanem, położone między kontynentami, są względnie głębokie, na przykład Śródziemne, Czarne, Bahama. Na ilustracji znajduje się pięć fragmentów map, na każdej ukazano przykład morza. Na pierwszej jest Morze Czerwone, przykład morza śródkontynentalnego. Znajduje się pomiędzy wybrzeżem Afryki a Półwyspem Arabskim. Na drugim jest Morze Ochockie, przykład morza przybrzeżnego. Znajduje się między wybrzeżem Azji a Półwyspem Kamczackim i Wyspami Kurylskimi i Hokkaido. Na trzeciej mapce jest Morze Norweskie, przykład morza otwartego. Jego wody opływają zachodnie brzegi Norwegii. Na czwartej mapce jest Morze Celebes, przykład morza międzywyspowego. Znajduje się pomiędzy Borneo, Archipelagiem Sulu, Wyspami Sangi a wyspą Celebes. Na piątej mapce jest Morze Białe, przykład morza międzykontynentalnego. Znajduje się między Półwyspem Kolskim a wybrzeżem północnej Rosji.

Przykłady różnych rodzajów mórz

Źródło: Repetytorium PWN

Jedynym morzem bez sąsiedztwa linii brzegowej jest Morze Sargassowe położone w północnej części Oceanu Atlantyckiego. Rozciąga się ono od wysp Bahama ku Azorom, a jego granicami są prądy morskie: Zatokowy (Golfsztrom), Kanaryjski i Północnorównikowy. Nie mając kontaktu z lądem, Morze Sargassowe nie spełnia kryteriów definicji morza.

Z kolei Morze Kaspijskie i Morze Martwe nie należą do mórz. Są ich pozostałościami. Zalicza się je do jezior reliktowych. Kiedy Jezioro Aralskie miało większą powierzchnię, również mówiło się o nim Morze Aralskie.

Innym podziałem mórz jest ich stopień izolacji: morza otwarte (bezpośrednio połączone z oceanem), morza półzamknięte (oddzielone podwodnym progiem lub wąską cieśniną) oraz zamknięte (jeziora reliktowe).

, Zatoka Zatoka to część oceanu, morza lub jeziora wcinająca się w głąb lądu. Odznacza się zatem swobodną wymianą wód z akwenem, którego jest częścią. Przykłady zatok: Botnicka, Fińska, Wielka Syrta.

Zatokami bywają także określane niektóre morza lub ich części, np. Zatoka Perska, Zatoka Bengalska, Zatoka Meksykańska. Spełniają one bowiem kryteria poszczególnych typów mórz., Cieśnina Cieśnina to zwężenie obszarów wodnych pomiędzy dwoma fragmentami lądu z obustronnym otwarciem w kierunku morza, np. Drake’a, Gwinejska, Malakka, Ormuz., Kanał morski Kanał morski to szerokie cieśniny występujące pomiędzy wyspą a najbliżej położonym lądem (kontynentem), np. Mozambicki, Świętego Jerzego, La Manche., Inne mniejsze akweny
  • zalew – część morza lub oceanu oddzielona mierzeją, (np. Zalew Wiślany, Zalew Kuroński) lub wyspami (np. Zalew Szczeciński),
  • laguna – część morza lub oceanu oddzielona rafą koralową lub wałem piaszczystym (np. Lagoa dos Patos w Brazylii),
  • fiord – długa, mocno wcięta w górzysty ląd zatoka morska, która odznacza się dużą głębokością i krętością i profilem U-kształtnym; powstał w wyniku zatopienia przez morze dolnej części doliny lodowcowej,
  • liman – wąska zatoka, która powstaje przez całkowite odcięcie limanów (ujściowych odcinków rzek) od pełnego morza; zaliczane też do jezior przybrzeżnych (np. Liman Dniestru nad Morze Czarnym).
R1R8IKU1DuiN71
Podział Wszechoceanu na trzy oceany i morza
Źródło: Encyklopedia geograficzna świata, t. VII: Oceany i morza, A. Zieliński (red.), Wydawnictwo Opres, Poznań 1997.
bg‑azure

Chemizm i fizyka wód morskich

Zasolenie mórz

Pod względem właściwości chemicznych wody mórz i oceanów to roztwór, czyli jednorodna mieszanina kilku składników.

Głównymi solami rozpuszczonymi w wodzie morskiej są chlorki i siarczany: chlorek sodu (NaCl), chlorek magnezu (MgClIndeks dolny 2), siarczek (VI) magnezu (MgSOIndeks dolny 4), siarczek wapnia (CaSOIndeks dolny 4) oraz siarczek potasu (KIndeks dolny 2SOIndeks dolny 4). Dostają się one do mórz głównie z rzek, które wypłukują wietrzejące skały. Od XIX wieku dodatkowym źródłem substancji jest działalność rolnicza, przemysłowa, transportowa i turystyczna człowieka. Sole dodane do wody ulegają rozpuszczaniu (dysocjacji elektrolitycznej), dlatego możemy również powiedzieć, że składnikami wody morskiej są jony. Podstawowe jony w wodzie morskiej to kationy (jony o ładunku dodatnim): sodu, magnezu, wapnia, potasu, a także aniony (jony o ładunku ujemnym): chlorkowy i siarczanowy.

RWohFJE72FNsM
Skład wody morskiej
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.

W wodzie morskiej, oprócz rozpuszczonych soli, stwierdzona została również obecność gazów. Znaczna ich część pochodzi z wymiany między atmosferą a hydrosferą. Dodatkowym źródłem gazów są procesy biologiczne i chemiczne zachodzące w oceanach oraz procesy geologiczne na ich dnie. W wyniku pionowego i poziomego mieszania się wody gazy rozprowadzane są w całej objętości Wszechoceanu.

Rozpuszczalność gazów zależy między innymi od temperatury wody, ciśnienia oraz stopnia jej zasolenia. Gdy temperatura lub zasolenie maleją, nasycenie gazami wzrasta. To oznacza, że zimna, słabo zasolona woda (np. w strefach okołobiegunowych) jest bardziej nasycona gazami niż woda ciepła.

Największe znaczenie dla procesów przyrodniczych mają rozpuszczone w wodzie tlen (OIndeks dolny 2) oraz dwutlenek węgla (COIndeks dolny 2). Ten pierwszy stanowi 6%, a drugi 83% objętości gazów w wodzie morskiej. Ponadto w próbkach wody z oceanu stwierdzono udział azotu (NIndeks dolny 2) i siarkowodoru (HIndeks dolny 2S).

Gaz

Charakterystyka

tlen

Pochodzi głównie z procesu fotosyntezy zachodzącego z pomocą drobnych organizmów nazywanych fitoplanktonem (głównie glony). Podobnie jak w przypadku roślin lądowych, z pobieranego dwutlenku węgla i wody fitoplankton wytwarza związki organiczne oraz tlen. Niezbędnym elementem w procesie fotosyntezy jest światło, dlatego rozwija się on głównie w płytkich, dobrze prześwietlonych częściach oceanu. To oznacza, że największa zawartość tlenu w wodzie morskiej jest w wodach powierzchniowych. W tej warstwie tlen zajmuje 36% objętości, a jego ilość maleje wraz z głębokością.

dwutlenek węgla

Gaz ten łatwo wchodzi w reakcję z wodą morską i występuje głównie w postaci jonowej: jonów węglanów i kwaśnych węglanów, a nie w stanie wolnym. Dwutlenek węgla pochłaniany jest przez wodę morską z powietrza atmosferycznego oraz wytwarzany jest podczas procesu oddychania zwierząt morskich. Jego mniejsza zawartość w wodach powierzchniowych związana jest z obecnością pobierającego go z wody fitoplanktonu. Ilość dwutlenku węgla wzrasta wraz z głębokością. Źródłem tego gazu są również, podobnie jak na lądzie, erupcje podmorskich wulkanów. Największa ilość dwutlenku węgla powstaje w strefach przydennych, gdzie jest on produktem rozkładu szczątków organicznych.

azot

Jego źródłami są przede wszystkim powietrze atmosferyczne i procesy rozkładu związków organicznych.

siarkowodór

Na dnie niektórych zbiorników, gdzie zawartość tlenu jest bardzo mała, rozkład substancji organicznych odbywa się przy udziale bakterii beztlenowych, głównie siarkowych. W takich warunkach produktem rozkładu jest gaz – siarkowodór. Obecność pustyń beztlenowychpustynia beztlenowa (strefa martwej wody)pustyń beztlenowych, inaczej zwanych strefami martwej wody, stwierdzono miedzy innymi na dnie Bałtyku czy Morza Czarnego.

R14z5ZdQLbShF
Pionowy rozkład zawartości tlenu oraz dwutlenku węgla w przekroju pionowym oceanu
Źródło: A.C. Duxbury, A.B. Duxbury, K. Sverdrup, Oceany świata, tłum. P. Łuczyński, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2002, s. 203.

Zasolenie oceanów

Ilość gramów soli rozpuszczonej w 1 kg (1000 g) wody morskiej to miara zasolenia wody. Wartość zasolenia podaje się w promilach (‰) lub jednostkach PSU (Practical Salinity Unit). 1 PSU odpowiada 1‰.

Konsekwencje zasolenia wód:

  • nie nadaje się ona do spożycia i nawadniania upraw,

  • jest dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego,

  • ma dużą gęstość, co sprawia, że łatwiej utrzymuje unoszące się na niej przedmioty,

  • nie powoduje krasowienia skał wapiennych,

  • jest czynnikiem powodującym korozję,

  • jest środowiskiem życia wielu organizmów.

R13UsojwuwPsq1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Czynniki wpływające na zasolenie wód
    • Elementy należące do kategorii Czynniki wpływające na zasolenie wód
    • Nazwa kategorii: suma opadów atmosferycznych – mała powoduje większe zasolenie – duża powoduje mniejsze zasolenie
    • Nazwa kategorii: intensywność parowania – duża powoduje większe zasolenie – mała powoduje mniejsze zasolenie
    • Nazwa kategorii: wielkość dopływu wody słodkiej pochodzącej z rzek lub lodowców – mała powoduje większe zasolenie – duża powoduje mniejsze zasolenie
    • Nazwa kategorii: stopień połączenia z Wszechoceanem – wpływa na przestrzenne zróżnicowania zasolenia danego akwenu
    • Koniec elementów należących do kategorii Czynniki wpływające na zasolenie wód
Czynniki wpływające na zasolenie wód

Średnie zasolenie wód Wszechoceanu wynosi 35‰. To znaczy, że 1 kilogram wody morskiej składa się z 35 g soli i 965 g wody. Jednakże wartość ta różni się w poszczególnych częściach Wszechoceanu.

Zasolenie w strefie okołorównikowej, zwrotnikowej i okołobiegunowej

Obszar

Wielkość zasolenia

Przyczyny wielkości zasolenia

strefa okołorównikowa

zmniejsza się do ok. 33‰

– duża roczna suma opadów atmosferycznych

strefa zwrotnikowa

zwiększa się do ok. 38‰ i więcej

– mała roczna suma opadów atmosferycznych

– duże parowanie

strefa okołobiegunowa

zmniejsza się do ok. 30‰ i mniej (zwłaszcza przy ujściach rzek)

– topnienie lodowców

– małe parowanie

Porównanie akwenów o różnym stopniu zasolenia

Przykłady mórz i zatok oraz ich średnie zasolenie

Przyczyny wartości zasolenia

Morze Czerwone (37‑42‰)

Zatoka Perska (37‑41‰)

Morze Śródziemne (33‑39‰)

– mała roczna suma opadów atmosferycznych

– duże parowanie

– mały dopływ wody słodkiej

– wąskie połączenie z Atlantykiem (dotyczy Morza Śródziemnego)

Morze Bałtyckie (7‑8‰), w tym Zatoka Botnicka (1‑2‰)

Morze Czarne, Morze Białe, Morze Marmara (20‰)

– duża roczna suma opadów atmosferycznych

– małe parowanie

– duży dopływ wody słodkiej

Przestrzenne zmiany zasolenia wód obserwowane są do głębokości ok. 400 m. Poniżej tego poziomu we wszystkich szerokościach geograficznych obserwuje się zasolenie o wartości ok. 34‰.

Polecenie 2

Przeanalizuj poniższą mapę rozkładu zasolenia wód powierzchniowych Bałtyku. Opisz widoczne różnice oraz wyjaśnij ich przyczyny.

Przeanalizuj opis poniższej mapy rozkładu zasolenia wód powierzchniowych Bałtyku i wyjaśnij przyczyny takiego rozkładu zasolenia.

R1YdeXf2jOBwK
Zasolenie powierzchniowej warstwy wód Morza Bałtyckiego
Źródło: Repetytorium PWN.
RaC9Ez4JGi85H
(Uzupełnij).

Temperatura oceanów

Oceany pochłaniają ok. 80% dostarczanego promieniowania słonecznego, po czym następuje mieszanie się ciepłych wód powierzchniowych z głębszymi warstwami. Warto zaznaczyć, że temperatura zamarzania wody słonej wynosi od -1 do -2°C.

R1KpgG3Zyt7qB
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Czynniki wpływające na temperaturę wód
    • Elementy należące do kategorii Czynniki wpływające na temperaturę wód
    • Nazwa kategorii: szerokość geograficzna (ilość dostarczanego promieniowania słonecznego) – w niższych szerokościach geograficznych temperatura wód jest wyższa – w wyższych szerokościach geograficznych temperatura wód jest niższa
    • Nazwa kategorii: występowanie prądów morskich – ciepłe prądy podwyższają temperaturę wód oceanicznych – chłodne prądy obniżają temperaturę wód oceanicznych
    • Nazwa kategorii: stopień połączenia z Wszechoceanem – wpływa na mieszanie się wód danego akwenu z Wszechoceanem
    • Koniec elementów należących do kategorii Czynniki wpływające na temperaturę wód

Średnia roczna temperatura wód powierzchniowych Wszechoceanu wynosi ok. 17,4°C (19,2°C na półkuli północnej i 16°C na półkuli południowej). Jednakże wartość ta różni się w poszczególnych częściach świata (najwyższe wartości występują w okolicach równika: 24‑30°C i w Zatoce Perskiej: ok. 36°C), a najniższe w najwyższych szerokościach geograficznych, zwłaszcza na biegunie północnym: ok. -1°C).  Pora roku również odgrywa istotną rolę w nagrzewaniu i ochładzaniu Wszechoceanu (wody są najcieplejsze na przełomie sierpnia i września, a najchłodniejsze na przełomie lutego i marca).

Średnie dobowe amplitudy temperatury wód oceanicznych wynoszą 0,2‑2°C. Natomiast amplitudy sezonowe kształtują się od 2,6°C w strefie równikowej i polarnej do prawie 20°C w umiarkowanej.

Zmiany temperatury występują do głębokości ok. 1 500 m. W głębszych warstwach temperatura wód Wszechoceanu wynosi 0‑4ºC.

RfYIIUnem5T1W
Zmiany temperatury wód wraz z głębokością
Źródło: Encyklopedia geograficzna świata, t. VII: Oceany i morza, A. Zieliński (red.), Wydawnictwo Opres, Poznań 1997.
bg‑azure

Inne cechy fizyczne wód oceanicznych

Gęstość

Gęstość wody morskiej wynosi ok. 1,02‑1,03 kg/mIndeks górny 3 i zależy od wielkości zasolenia, temperatury wody oraz głębokości. Zmiany te są jednak bardzo niewielkie.

Polecenie 3

Sformułuj prawidłowości dotyczące zmian gęstości wody morskiej w zależności od temperatury wody i zasolenia. Na tej podstawie wymień przykłady akwenów o dużej i małej gęstości wody morskiej.

R1MONPrGfdH57
(Uzupełnij).
Właściwości wody morskiej w zależności od jej zasolenia

Temperatura wody [°C]

Gęstość [g/cmIndeks górny 3]

S = 0‰

S = 15‰

S = 35‰

0

5

10

15

20

25

30

0,99984

0,99997

0,99970

0,99910

0,99821

0,99704

0,99565

1,01206

1,01194

1,01147

1,01069

1,00965

1,00837

1,00680

1,02813

1,02771

1,02694

1,02600

1,02478

1,02337

1,02170

Indeks dolny S - zasolenie wody (ang. Salinity)  Indeks dolny koniec
Indeks dolny Źródło: Tablice geograficzne, W. Mizerski, J. Żukowski (red.), Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2014. Indeks dolny koniec

Przezroczystość

Zależy ona od zawieszonych w niej substancji. Największą przezroczystość mają wody morskie w okolicach bieguna, np. M. Weddella (krążek Secchiegokrążek Secchiegokrążek Secchiego przestaje być widoczny dopiero na głębokości ok. 80 m), najmniejszą zaś - silnie zeutrofizowaneeutrofizacja wódzeutrofizowane, do których należy m.in. Morze Bałtyckie w rejonie Zatoki Gdańskiej (krążek Secchiego przestaje być widoczny na głębokości 6‑15 m).

Barwa

Jest uwarunkowana od natężenia oświetlenia, głębokości morza, zawartości i składu rozpuszczonych substancji oraz świata organicznego:

  • niebieska – świadczy o braku planktonu i małej ilości zawiesiny; występuje w strefie międzyzwrotnikowej,

  • niebiesko‑zielona – jest związana z obecnością planktonu zwierzęcego; występuje w strefie zimnej,

  • żółto‑brunatna – wskazuje na obecność planktonu roślinnego (np. M. Sargassowe) i składników mineralnych pochodzących z rzek (np. M. Żółte).

Zjawiska lodowe

Są charakterystyczne dla wysokich szerokości geograficznych. Stanowią około 6% powierzchni Wszechoceanu i występują głównie na Oceanie Arktycznym i Południowym. Lód morski charakteryzuje się większą kruchością od lodu słodkowodnego. Jego formami są:

  • lód stały (przylepa lodowa) – koncentruje się w płytkiej strefie brzegowej i powstaje w wyniku zamarzania wody,

  • lód dryfujący – unosi się swobodnie na wodzie; powstaje w wyniku rozkruszenia lodu stałego,

  • pak lodowy – pływająca pokrywa lodu morskiego, która koncentruje się na obszarach okołobiegunowych i jest transportowana do niższych szerokości geograficznych za sprawą prądów morskich.

bg‑azure

Zanieczyszczenie wody morskiej

RoeMOQ6x1jKNz1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Zanieczyszczenie wody morskiej
    • Elementy należące do kategorii Zanieczyszczenie wody morskiej
    • Nazwa kategorii: rolnictwo – na skutek stosowania nawozów sztucznych oraz środków ochrony roślin następuje nadmierna eutrofizacja i skażenie wód
    • Nazwa kategorii: przemysł – w wyniku zrzutu ścieków przemysłowych
    • Nazwa kategorii: wydobycie i transport ropy naftowej – wycieki z platform wiertniczych i podczas katastrof tankowców
    • Nazwa kategorii: energetyka i hutnictwo – zrzuty ciepłych wód do rzek i jezior
    • Nazwa kategorii: gospodarka komunalna – ścieki komunalne
    • Nazwa kategorii: uwalnianie szkodliwych substancji zatopionych w czasie wojen światowych oraz ze składowania odpadów atomowych
    • Nazwa kategorii: obecność tworzyw sztucznych, głównie plastiku, które zalegają m.in. między Japonią a USA (Wielka Pacyficzna Plama Śmieci)
    • Koniec elementów należących do kategorii Zanieczyszczenie wody morskiej

Słownik

eutrofizacja wód
eutrofizacja wód

nadmierne wzbogacanie się zbiorników wodnych w substancje odżywcze (sjp.pwn.pl)

krążek Secchiego
krążek Secchiego

przyrząd do pomiaru przezroczystości wody; krążek opuszczany jest na wyskalowanej linie, a poziom, na którym krążek przestaje być widoczny, określa przezroczystość wody

RaC5N0KBJCQXP
Źródło: dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, domena publiczna.
pustynia beztlenowa (strefa martwej wody)
pustynia beztlenowa (strefa martwej wody)

strefa wód, w której zawartość tlenu jest zbyt niska, by mogły tam przeżyć organizmy oddychające tlenem

termoklina
termoklina

środkowa warstwa wód w jeziorach i morzach, w której temperatura wraz ze wzrostem głębokości gwałtownie się zmniejsza