Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Jeżeli mówimy o monotoniczności funkcji, to określamy przedziały, w których funkcja jest  rosnąca, malejąca, stała, niemalejąca lub nierosnąca.

Już wiesz
  • Funkcja jest rosnąca, jeżeli wraz ze wzrostem argumentów rosną jej wartości.

  • Funkcja jest malejąca, jeżeli wraz ze wzrostem argumentów wartości jej maleją.

  • Funkcja jest stała, jeżeli dla wszystkich argumentów przyjmuje stałą, tę samą wartość.

  • Funkcja jest nierosnąca, jeżeli jej wartości nie rosną wraz ze wzrostem argumentów.

  • Funkcja jest niemalejąca, jeżeli jej wartości nie maleją wraz ze wzrostem argumentów.

Przy określaniu monotoniczności funkcji na podstawie wykresu, będziemy podawać maksymalne przedziały, w których funkcja rośnie, maleje, jest stała, nierosnąca lub niemalejąca.

Przykład 1

Wyznaczymy maksymalne przedziały monotoniczności funkcji, na podstawie jej wykresu.

Rxm7VqmbKziUu
  • funkcja jest rosnąca w przedziale -3,-2,

  • funkcja jest malejąca w przedziale -7,-3 oraz 4,8,

  • funkcja jest stała w przedziale -2,4,

  • funkcja jest nierosnąca w przedziale -2,8,

  • funkcja jest niemalejąca w przedziale -3,4.

Możemy znaleźć przykłady funkcji, które są rosnące, malejące bądź stałe w całej swojej dziedzinie. A także takich, które są monotoniczne tylko w przedziałach. Mówimy wtedy, że funkcja jest przedziałami monotoniczna.

Przykład 2

Określimy przedziały monotoniczności funkcji na podstawie wykresu.

R1CYJS2YJiD7B

Funkcja przedstawiona na wykresie nie jest malejąca w całej swojej dziedzinie, ale jest malejąca w przedziałach -,2 oraz 2,.

Ważne!
  • Każda funkcja rosnąca jest funkcją niemalejącą.

  • Każda funkcja malejąca jest funkcją nierosnącą.

Oprócz określania przedziałów monotoniczności funkcjimonotoniczność funkcjimonotoniczności funkcji możemy również szkicować wykresy funkcji, które są monotoniczne w określonych przedziałach na podstawie podanych  warunków.

Przykład 3

Naszkicujemy wykres funkcji f:-3,5, która spełnia warunki:

  • funkcja f jest malejąca w przedziale (-3,-1 i w przedziale  3,5),

  • funkcja f jest rosnąca w przedziale -1,3.

Wykres można przedstawić następująco:

RijUFsbkgqsfK

W niektórych przypadkach, mając podanych kilka punktów, które należą do wykresu funkcji, możemy stwierdzić, że nie jest to funkcja monotoniczna w całej swojej dziedzinie.

Przykład 4

Sprawdzimy, czy do wykresu funkcji malejącej mogą należeć punkty ze zbioru:

-5,3,-4,2,-2,1,1,2,3,-1.

Te punkty nie mogą należeć do wykresu funkcji malejącej, ponieważ:

Oznaczmy f jako zadaną funkcję. Wtedy mamy:

-2<1, ale f-2=1<f1=2.

Ponieważ nie zachodzi warunek, że jeśli x1<x2, to fx1>fx2, zatem punkty nie mogą należeć do wykresu funkcji malejącej.

Słownik

monotoniczność funkcji
monotoniczność funkcji

własność funkcji, która określa zmianę wartości tej funkcji wraz ze wzrostem argumentów