Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Organy senatu

R1bFFCwAigM991
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]organy senatu (zgodnie z art. 4 Regulaminu Senatu RP)[/]Elementy należące do kategorii [bold]organy senatu (zgodnie z art. 4 Regulaminu Senatu RP)[/]Nazwa kategorii: Marszałek Senatu RPNazwa kategorii: Prezydium Senatu RPNazwa kategorii: Konwent SeniorówNazwa kategorii: komisje senackieKoniec elementów należących do kategorii [bold]organy senatu (zgodnie z art. 4 Regulaminu Senatu RP)[/]
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Marszałek Senatu RP

RJ0SJBNbg22to1
Marszałek senatu X kadencji Tomasz Grodzki.
Źródło: Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Marta Marchlewska, licencja: CC BY 3.0.

Marszałek senatu wybierany jest bezwzględną większością głosów spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 10 senatorów. Jeżeli w głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości głosów, przeprowadza się kolejne tury głosowania z wyłączaniem kandydata, który uzyskał najmniejszą liczbę głosów. Przy równej liczbie głosów o wyłączeniu decyduje losowanie. Jeżeli w ostatniej turze głosowania żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości, procedurę wyboru się powtarza.

Odwołanie marszałka odbywa się na wniosek co najmniej 34 senatorów, bezwzględną większością głosów ustawowej liczby senatorów.

W zastępstwie marszałka obradom senatu przewodniczą wicemarszałkowie. Sprawują oni też inne powierzone przez marszałka funkcje. Podczas zastępowania marszałka na wicemarszałkach ciążą obowiązki oraz przysługują im prawa marszałka wynikające z Regulaminu Senatu RP. Senat wybiera nie więcej niż czterech wicemarszałków według tych samych zasad co marszałka. Marszałek senatu może też upoważnić senatora lub grupę senatorów do wykonywania określonych czynności.

Prezydium Senatu RP

Marszałek i wicemarszałkowie tworzą Prezydium Senatu RP. Jego posiedzenia zwołuje marszałek senatu, który również przewodniczy obradom prezydium i kieruje jego pracami, ustalając porządek dzienny obrad. W posiedzeniach prezydium senatu biorą udział, z głosem doradczym, szef Kancelarii Senatu RP oraz osoby zaproszone przez marszałka senatu. Prezydium podejmuje uchwały lub inne decyzje większością głosów. W przypadku równej liczby głosów decyduje głos marszałka senatu.

Komisje senackie

Senat powołuje komisje stałe i nadzwyczajne. Warto zwrócić uwagę, że – w odróżnieniu od sejmu – w senacie nie funkcjonują komisje śledcze. Wiąże się to z tym, że choć wszystkie inne funkcje sejm dzieli z senatem, to funkcję kontrolną wykonuje samodzielnie.

Komisje senatu są organami powołanymi do rozpatrywania i opracowywania spraw z własnej inicjatywy oraz przekazanych im przez senat, marszałka senatu lub prezydium senatu.

Stałe komisje senackie

R1LRzME8p0wrr1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]stałe komisje senackie[/]Elementy należące do kategorii [bold]stałe komisje senackie[/]Nazwa kategorii: Komisja Budżetu i Finansów PublicznychNazwa kategorii: Komisja Gospodarki Narodowej i InnowacyjnościNazwa kategorii: Komisja InfrastrukturyNazwa kategorii: Komisja Kultury i Środków PrzekazuNazwa kategorii: Komisja Nauki, Edukacji i SportuNazwa kategorii: Komisja Obrony NarodowejNazwa kategorii: Komisja Praw Człowieka, Praworządności i PetycjiNazwa kategorii: Komisja Regulaminowa, Etyki i Spraw SenatorskichNazwa kategorii: Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i SpołecznejNazwa kategorii: Komisja Rolnictwa i Rozwoju WsiNazwa kategorii: Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji PaństwowejNazwa kategorii: Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za GranicąNazwa kategorii: Komisja Spraw Zagranicznych i Unii EuropejskiejNazwa kategorii: Komisja ŚrodowiskaNazwa kategorii: Komisja UstawodawczaNazwa kategorii: Komisja ZdrowiaKoniec elementów należących do kategorii [bold]stałe komisje senackie[/]
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zakres działania każdej z komisji stałych określony jest w załączniku do Regulaminu Senatu RP. W ramach komisji mogą być powoływane podkomisje zajmujące się określoną problematyką, np. w III kadencji przy Komisji Gospodarki Narodowej utworzono Podkomisję ds. Polityki Regionalnej, w VII kadencji, także przy Komisji Gospodarki Narodowej, Podkomisję „Przyjazne Państwo”, a przy Komisji Ustawodawczej − Podkomisję do spraw Zmian Konstytucji.

Każdy senator ma obowiązek być członkiem jednej komisji stałej i nie może należeć do więcej niż dwóch komisji. Może jednak, bez prawa głosu, uczestniczyć w pracach komisji, do których nie należy. Ponadto w obradach komisji mają prawo uczestniczyć m.in. posłowie, przedstawiciele Rady Ministrów i organów administracji rządowej, posłowie do Parlamentu Europejskiego, podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingowądziałalność lobbingowadziałalność lobbingową, a także eksperci, reprezentanci środowisk i organizacji zainteresowanych przedmiotem prac komisji.

Zadaniem komisji jest przede wszystkim rozpatrywanie ustaw i przygotowywanie sprawozdań zawierających projekty uchwał senatu w sprawie tych ustaw. Komisja może zaproponować senatowi: przyjęcie ustawy bez poprawek, wprowadzenie do niej zmian, odrzucenie ustawy.

Do realizacji określonych zadań senat może powoływać komisje nadzwyczajne. W I kadencji, od grudnia 1989 r. do kwietnia 1990 r., działała Komisja Ustawodawstwa Gospodarczego, a w końcu grudnia 1990 r. w związku z trudną sytuacją w górnictwie powołano Nadzwyczajną Komisję ds. Górnictwa. W II kadencji, od kwietnia do października 1992 r., pracowała Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Rzecząpospolitą Polską. W styczniu 1993 r. na jej miejsce powołano Komisję Nadzwyczajną ds. Integracji Europejskiej. W IV kadencji powołano natomiast Komisję Nadzwyczajną Legislacji Europejskiej. W obecnej X kadencji senatu działa Komisja Nadzwyczajna ds. Klimatu.

Komisje mogą obradować wspólnie. Posiedzenie prowadzi wówczas przewodniczący jednej z komisji. Z inicjatywy marszałka lub prezydium, a także na wniosek co najmniej czterech przewodniczących komisji, marszałek może zwołać posiedzenie przewodniczących komisji senatu, które służy koordynacji współpracy między komisjami, wskazywaniu potrzebnych inicjatyw ustawodawczych oraz rozpatrywaniu innych spraw.

Konwent Seniorów

Konwent Seniorów jest organem zapewniającym współdziałanie klubów senackichklub senackiklubów senackichkół senackichkoło senackiekół senackich w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac senatu. Tworzą go marszałek, wicemarszałkowie oraz senatorowie – przedstawiciele klubów senackich oraz porozumień senackich klubów i kół, a także klubów parlamentarnych, jeżeli skupiają co najmniej 7 senatorów. Konwent Seniorów może zostać zwołany przez marszałka senatu z inicjatywy własnej, prezydium senatu lub na wniosek klubu.

Ro5frZcx95NHV
Prezydent Andrzej Duda podczas spotkania z Konwentem Seniorów Sejmu RP i Konwentem Seniorów Senatu RP w gmachu sejmu 6 sierpnia 2015 r.
Źródło: Michał Józefaciuk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Senat wybiera także ze swego grona od sześciu do ośmiu sekretarzy senatu, którzy prowadzą listę mówców i protokoły posiedzeń senatu, dokonują obliczenia wyników głosowania i pełnią inne czynności zlecone przez marszałka senatu.

Słownik

działalność lobbingowa
działalność lobbingowa

działania zgodne z prawem, zmierzające do wywarcia wpływu na organy decyzyjne w państwie w celu uzyskania korzystnej decyzji

klub senacki
klub senacki

jedna z form zrzeszania się senatorów; liczy co najmniej siedmioro członków

koło senackie
koło senackie

frakcja senatorów tworzona przez co najmniej trójkę senatorów

Polonia
Polonia

ogół Polaków mieszkających poza granicami Polski

posiedzenia plenarne
posiedzenia plenarne

posiedzenie w pełnym składzie