Przeczytaj
Aby dowiedzieć się więcej na temat św. Augustyna, zapoznaj się z poniższymi materiałami:
Słownik filozoficzny. Aureliusz Augustyn. Część druga: poglądySłownik filozoficzny. Aureliusz Augustyn. Część druga: poglądy
Wpływ filozofii antycznej na średniowiecznąWpływ filozofii antycznej na średniowieczną
Patrystyka: część 2. Problematyka patrystyki wczesnego średniowieczaPatrystyka: część 2. Problematyka patrystyki wczesnego średniowiecza
Biografia
Św. Augustyn do dzisiaj pozostaje jedną z najciekawszych postaci, jakie zrodziła kultura europejska. Niezwykłość ta nie wynika tylko z poglądów filozoficznych, ale także - a może przede wszystkim - z jego biografii.
Św. Augustyn przyjął chrzest w 387 roku, wraz z synem Adeodatem i przyjacielem Alipiuszem z rąk biskupa Ambrożego.
Burzliwe było także życie intelektualne Augustyna. Stał się najpierw wyznawcą manicheizmumanicheizmu, sekty założonej w III w. n.e., rywalizującej z chrześcijaństwem, która propagowała radykalny dualizm, zakładający istnienie w świecie dwóch nawzajem się zwalczających sił: światła i ciemności, dobra i zła, ducha i materii, co w samym człowieku odpowiadało walce duszy z ciałem.
Augustyn powrócił do Tagasty i został nauczycielem retorykiretoryki, jednakże po śmierci bliskiego przyjaciela, wydarzeniu, które bardzo przeżył, ponownie udał się do Kartaginy i tam założył szkołę retoryki. Następnie przybył do Rzymu, stamtąd zaś udał się do Mediolanu. Tu odwiedził, cieszącego się wielkim autorytetem, katolickiego biskupa Ambrożego, cenionego z racji jego kazań, traktatów teologicznych i hymnów kościelnych. Do Mediolanu przybyła także jego matka Monika. Augustyn oddał się dociekaniom filozoficznym, wyzwalając się tym samym od manicheizmu, do którego się zraził. Najpierw skłaniał się ku sceptycyzmowisceptycyzmowi, a potem neoplatonizmowineoplatonizmowi.
Wszystkie przygody intelektualne: lektura tekstów filozoficznych i Biblii, wpływ biskupa Ambrożego, rozmowy z wyznawcami chrześcijaństwa doprowadziły Augustyna do momentu zwrotnego w jego życiu. Zmienił swoje życiowe plany: rozstał się z nielegalną żoną, zrezygnował z zawodu nauczyciela retoryki i zamieszkał wraz z przyjaciółmi, matką i synem w wspólnocie religijnej w niewielkiej miejscowości Cassiciacum.
W 387 r. przyjął razem ze swoim synem chrzest z rąk biskupa Ambrożego. W tym samym roku umarła jego matka. Augustyn powrócił do Tagasty, gdzie założył z przyjaciółmi wspólnotę dla świeckich. Następnie udał się do miejscowości Hippo Regius (Hippony), gdzie najpierw miejscowy lud obwołał go kapłanem, a następnie z rąk biskupa Waleriusza otrzymał święcenia kapłańskie. Po śmierci Waleriusza Augustyn został biskupem Hippony. Wygłaszał w tym czasie kazania, odbywał podróże, prowadził dysputy z heretyckimi wobec katolicyzmu sektami: manichejczykami, pelagianamipelagianami, donatystamidonatystami, i zwalczał je swoimi pismami.
Dożywszy 76 lat, umarł w 430 r. w Hipponie obleganej przez barbarzyński lud WandalówWandalów. Jego ciało najpierw zostało pochowane w Hipponie i szybko przeniesione najpierw do Sardynii, a około 725 r. do Pawii, gdzie grobowiec Augustyna znajduje się do dzisiaj w bazylice św. Piotra.
Najważniejsze dzieła
Pisma św. Augustyna są bardzo liczne, można je pogrupować w kilka kręgów tematycznych:
Słownik
północnoafrykański ruch w chrześcijaństwie, zainicjowany przez schizmatycznego biskupa, Donata z Kartaginy, rozpowszechniony IV–VII w.; głosił rygoryzm moralny (m.in. przeciwstawiał się ponownemu przyjmowaniu do Kościoła tych, którzy odeszli od niego w czasie prześladowań), ideał entuzjastycznego męczeństwa, oraz uznawał, że chrzest i święcenia kapłańskie udzielone przez heretyków muszą być powtórzone
system religijny stworzony w III wieku przez Babilończyka Maniego; był syntezą wielu religii: zoroastryzmu, buddyzmu i chrześcijaństwa; podstawą manicheizmu była wiara w dwoistą naturę bytu, zgodnie z którą świat był areną walki światła (Boga) i ciemności (szatana) – dualizm etyczny oraz dualizm antropologiczny, zgodnie z którym człowiek miał posiadać dwie dusze: dobrą, duchową i złą – materialną
filozofia powstała w II wieku n.e. w Aleksandrii pod wpływem myśli Platona i pogańskiej myśli religijnej; stworzył etykę, która zakładała, że dusza ludzka zmuszona jest do wcielenia, poprzez zejście do najniższego świata, popadając w grzech, by przebyć drogę powrotną w kierunku absolutu
pogląd teologiczny głoszący, że łaska Boża nie jest konieczna do zbawienia, które można osiągnąć bez jej pomocy, dzięki własnemu wysiłkowi kierowanemu przez wolę
(gr. rethor – mówca) sztuka przemawiania i budowania artystycznej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o komunikacji słownej, obrazowej i zachowawczej pomiędzy autorem wypowiedzi a jej odbiorcami
(gr. skeptikos; łac. sceptici – wątpiący, rozważający) zanegowanie możliwości pozyskania wiedzy pewnej i niepodważalnej; krytycyzm wobec twierdzeń naukowych; postulat powstrzymywania się od sądów, aby w ten sposób osiągnąć wewnętrzny spokój i szczęście