Przeczytaj
Przemysł zaawansowanej technologii (ang. high‑tech industry) obejmuje gałęzie przemysłu wykorzystujące w swojej działalności produkcyjnej najnowsze osiągnięcia i badania naukowe oraz osiągnięcia technologiczne i techniczne. Skupia duży odsetek pracowników naukowych i kadry inżynierskiej, a ponadto cechuje się wysokim udziałem wydatków na działalność badawczo‑rozwojową w ogólnych kosztach produkcji. Poniższa tabela przedstawia działy tego rodzaju działalności wraz z ich wybranymi produktami.
Przemysł zaawansowanych technologii cechuje się wysokim poziomem innowacyjności: zarówno produktowej (udoskonalanie wyrobu, wprowadzanie nowego produktu na rynek), jak i technologicznej (zmiana sposobu wytwarzania produktu oraz sposobu docierania z nim do odbiorców). Odznacza się wysokim poziomem zatrudnienia personelu naukowo‑technicznego, współpracą z innymi firmami technologicznymi i ośrodkami naukowymi, dużym poziomem rentowności (stopa zysku) i wysoką wydajnością pracy. Do jego cech charakterystycznych należą: niska materiałochłonność i energochłonność, mała uciążliwość dla środowiska oraz szybkie rozprzestrzenianie się wyrobów i procesów tworzenia. Jednakże z drugiej strony charakteryzuje się krótkim cyklem życia produktów (w wyniku wprowadzania coraz nowszych modeli) i w związku z tym wysokim poziomem rotacji wyposażenia. Wymaga ponadto dużych nakładów kapitałowych. Na powstawanie ośrodków przemysłu high‑tech (największą formą jego koncentracji są technopolie) wpływa wiele czynników; można je podzielić na: technologiczne, ekonomiczne i społeczne.
Termin „wysoka technika” oznacza dziedziny aktywności gospodarczej, gdzie w wartościach sprzedaży odnotowuje się wysoki udział prac badawczo‑rozwojowych. Wielkość techniki udziela informacji o udziale B+R w sprzedaży i jest tym dla sektorów gospodarki (branż), czym wskaźnik intensywności B+R dla krajów. Klasyfikacja przemysłów stworzona w 1995 r. wyróżnia cztery kategorie:
wysoką technikę (ang. high‑technology industries) – powyżej 5% udziału B+R w obrocie,
średnio‑wysoką technikę (ang. medium‑high‑technology industries) – 3–5% udziału B+R,
średnio‑niską technikę (ang. medium‑low‑technology industries) – 1–3% udziału B+R,
niską technikę (ang. low‑technology industries) – 0–1% udziału B+R.
Do cech charakterystycznych przemysłu high‑tech należy wysoki poziom innowacyjności. Jedną z jej miar jest udział nakładów na działalność badawczo‑rozwojową (B+RB+R) w procencie PKB. W ostatnich latach wskaźnik ten powoli wzrasta i wynosi obecnie 2,2‑2,3%. Najwyższymi jego wartościami odznaczają się kraje wysoko rozwinięte. Oprócz krajów europejskich do czołówki należą kraje azjatyckie (Izrael, Korea Południowa i Japonia – od 2,3% do 3,3%). Spośród wszystkich światowych wydatków na tego typu działalność najwięcej przypada na USA, Chiny i Japonię (w sumie ponad 50%). Nietrudno zauważyć, że są to jednocześnie trzy największe gospodarki na świecie.
Miary B+R obejmują dwie główne grupy wskaźników:
środki finansowe przeznaczone na prace badawczo‑rozwojowe,
liczba osób zatrudnionych w sferze B+R.
Są to wskaźniki wkładu do działalności badawczej.
Inną miarą innowacyjności jest liczba nowo zarejestrowanych patentów w ciągu roku. Obecnie państwami najbardziej innowacyjnymi pod tym względem są: Stany Zjednoczone (około 300 tysięcy), Chiny (około 230 tysięcy), Japonia (także około 230 tysięcy) oraz Korea Południowa (około 130 tysięcy). Ostatni z tych krajów charakteryzuje się jednocześnie najwyższą liczbą patentów rocznie per capita.
Słownik
okres, w którym produkt jest obecny na rynku.
udoskonalanie wyrobu, wprowadzanie nowego produktu na rynek lub zmiana sposobu wytwarzania produktu i docierania z nim do odbiorców
procesy wielkich przemian w technice, przemyśle i nauce, zapoczątkowane w latach 50. XX wieku i trwające do dziś; jej symbolami są m.in.: komputeryzacja, wykorzystanie nowych źródeł, automatyzacja procesów pracy, a także innowacje w zakresie środków telekomunikacji i transportu.
okręgi przemysłowe, w których zakłady produkcyjne w kooperacji z placówkami naukowo‑badawczymi wytwarzają produkty high‑tech; największa forma koncentracji przemysłu zaawansowanych technologii
„umowa między wynalazcą a władzami publicznymi, które udzielają wnioskodawcy ograniczonego czasowo monopolistycznego prawa użytkowania wynalazku technicznego” (Smith 2004)
miara stopnia, w jakim pomysły opracowane w innowacyjnych sektorach trafiają na rynek, tworząc lepsze miejsca pracy i zwiększając konkurencyjność
zapewnienie warunków i mobilizacja przedsiębiorców do prowadzenia badań naukowych mających na celu polepszenie i rozwinięcie produkcji
rodzaj polityki gospodarczej charakteryzujący się wykorzystaniem innowacji jako czynnika wzrostu gospodarczego oraz tworzącego kolejne miejsca pracy
„systematycznie prowadzone prace twórcze, podjęte dla zwiększenia zasobu wiedzy, w tym wiedzy o człowieku, kulturze i społeczeństwie, jak również dla znalezienia nowych zastosowań dla tej wiedzy” (GUS 2004)