Obecnie konflikty toczą się w różnych miejscach na świecie, mają różne przyczyny i podłoże. Istotne dla postrzegania dzisiejszych konfliktów są globalizacja, szybki dostęp do informacji i wysokie tempo przekazywania informacji na świecie, dzięki czemu w Europie lub w Polsce wiemy o konfliktach toczących się w odległych krajach Afryki czy Azji. Ma to również znaczenie dla reakcji innych państw i możliwości świadczenia pomocy państwom uwikłanym w konflikt.

Konflikty można klasyfikować ze względu na wiele cech, a ich różnorodność przedstawia tabela poniżej. Warto pamiętać, że konflikty zwykle mają charakter mieszany (np. sposób działania może być inny w różnych fazach sporu).

Indeks dolny Źródło: W.M. Stankiewicz, Konflikt jako zjawisko integrujące i dezintegrujące oblicze współczesnego świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2008. Indeks dolny koniec_{Źródło: W.M. Stankiewicz, Konflikt jako zjawisko integrujące i dezintegrujące oblicze współczesnego świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2008.}

We współczesnym świecie obserwuje się konflikty polityczne, ekonomiczne i kulturowe. Te pierwsze mogą dotyczyć napięć politycznych, aneksji państwa lub jego części. Drugi typ konfliktu może mieć związek z walką o surowce i uzależnieniem gospodarczym od innego państwa. Natomiast konflikty kulturowe dotyczą religii, różnic rasowych i klasowych.

Konflikty toczące się na świecie mają różną lokalizację, przyczyny oraz podłoże. Ważnym elementem obecnych konfliktów jest globalizacja i dostęp do szybkiej informacji o wydarzeniach na świecie. Dostęp do informacji ma wpływ na reakcje państw. Ważnym wydarzeniem w XXI w. był atak z 11 września 2001 roku w Stanach Zjednoczonych, po którym zarówno ten kraj, jak i inne państwa świata zintensyfikowały walkę z terroryzmem. Wojna jest zjawiskiem społeczno‑politycznym, jej zasięg zmieniał się na przestrzeni lat wraz z rozwojem technologii. Wojna współcześnie jest postrzegana jako zintegrowana walka zbrojna z narodami, państwami lub grupami społecznymi.

Konflikty zbrojne powodują:

• straty ekonomiczne – zniszczenia wojenne, załamanie gospodarcze wywołane wydatkami i zniszczeniami wojennymi, ekonomiczne uzależnianie się ubogich państw prowadzących wojny od państw bogatych, ograniczanie możliwości rozwoju,

• straty ludnościowe – w XX w. w trakcie działań wojennych zginęło ok. 90 mln osób (w tym coraz większy odsetek ludności cywilnej, nawet do 90%), wiele osób doznało okaleczeń, także po zakończeniu walk na skutek min pozostałych po działaniach wojennych,

• niszczenie kulturowego dziedzictwa narodów,

• niszczenie struktur społecznych,

• demoralizację społeczeństw – wzrost patologii społecznych, kombatanci mają problemy z przystosowaniem się do życia w społeczeństwie, pogłębiają się narodowe kompleksy, wzrasta liczba osób prywatnych posiadających broń, narasta skłonność do agresji, nacjonalizmu i szowinizmu; dzieci powszechnie zmuszane są do czynnego udziału w wojnach (obecnie dotyczy to ok. 200 tys. dzieci),

• deportacje i przesiedlenia ludności,

• niszczenie środowiska naturalnego.

Słownik