Przeczytaj
Wybrane dane dotyczące fluorowców
symbol | konfiguracja skrócona | promień atomowy | elektroujemność (skala Paulinga) | wzór jonu prostego | konfiguracja elektronowa jonu | promień jonowy |
---|---|---|---|---|---|---|
Wszystkie fluorowce dążą do uzyskania trwałych konfiguracji elektronowych gazów szlachetnych, chętnie przyłączają elektron, tworząc jedno ujemne aniony. Najtrwalszym stopniem utlenienia tych pierwiastków jest stopień . Spośród nich fluor jest najbardziej aktywnym pierwiastkiem. W związkach występuje wyłącznie właśnie na stopniu utleniania. Łączy się bezpośrednio z większością pierwiastków. Wyjątek stanowią azot, hel i argon. Z wieloma substancjami fluor reaguje gwałtownie, a nawet wybuchowo, np. z wodorem czy z wodą, z której wypiera tlen.
Zastanów się, jak zapisać równania reakcji fluoru z wodorem i z wodą?
Uwaga! Kwas fluorowodorowy trawi szkło – reaguje ze szkłem.
Chlor reaguje bezpośrednio z wieloma pierwiastkami: z wodorem tworzy chlorowodór (reakcja wymaga inicjacji przy pomocy promieniowania), z metalami – chlorki. Niepolarność chloru sprawia, że jest on słabo rozpuszczalny w wodzie. Mimo to, można uzyskać roztwór chloru w wodzie zwany wodą chlorową. W temperaturze pokojowej w wodzie chlorowej zachodzi powolna reakcja chloru z wodą z wytworzeniem i .
W podobny sposób reaguje brom, chociaż jego właściwości utleniające są słabsze. Rozpuszczając brom w wodzie uzyskujemy wodę bromowąwodę bromową.
Właściwości utleniające maleją wraz ze wzrostem masy atomowej fluorowca.
Ze względu na duże różnice w wartościach elektroujemności fluorowce tworzą między sobą różne związki - tym chętniej, im dalej są od siebie położone w układzie okresowym. Przykładowo:
– pentafluorek jodu;
– heptafluorek jodu;
– trifluorek bromu;
– trifluorek chloru (jest produkowany i stosowany jako reagent fluorujący);
– chlorek jodu;
– bromek jodu.
Uzgodnij równania reakcji zachodzących podczas trawienia szkła. Czy są to procesy utleniania‑redukcji?
Słownik
model tworzenia hipotetycznych mieszanych orbitali atomowych umożliwia określenie kształtu cząsteczki
roztwór wody o temperaturze , w którym rozpuszczono chloru odmierzonego w warunkach normalnych
wodny roztwór bromu
Bibliografia
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 1987, s. 562‑586.
Czerwińska A., Jelińska‑Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 1. Podręcznik, Warszawa 2002, s. 335‑345.
Kałuża B., Kamińska F., Chemia. Podręcznik. Część 1. Zakres rozszerzony, Warszawa 2013, s. 295‑336.
Litwin M., Styka‑Wlazła Sz., Szymońska J., Chemia ogólna i nieorganiczna. Część 1. Podręcznik dla liceum, Warszawa 2004, s. 296‑306.