Gospodarstwa rolne w drodze rozwoju zmierzają w dwóch głównych kierunkach: rodzinnych oraz wielkotowarowych, które są zazwyczaj również wielkoobszarowymi. Gospodarstwa rodzinne cechują się samozaopatrzeniem, produkcją prowadzoną w celu utrzymania rodziny czy funkcją rekreacyjną. Gospodarstwa wielkoobszarowe, często kojarzone z komercyjnymi, są bardzo silnie związane z rynkiem i produkcją towarową. W Polskim rolnictwie, biorąc pod uwagę wielkość gospodarstw i ich powiązania z rynkiem i funkcjami ,jakie pełni dla właścicieli wymienia się trzy grupy:

• gospodarstwa drobne, które są miejscem życia właścicieli i produkują samozaopatrzeniowo,

• gospodarstwa intensywne, które przez intensyfikacje i rosnącą integrację z rynkiem, rozwijają produkcję i zwiększają swój obszar

• gospodarstwa wielkoobszarowe, które produkują na ogromnych obszarach, cechują się małą różnorodnością produkcji i wysokim zmechanizowaniem lub możliwością łatwego zmechanizowania.

Analizując rynki innych państw świata i przyjmując podobny podział wielkości gospodarstw, wyróżnić można podział na gospodarstwa drobne - nietowarowe,  intensywne – o średniej powierzchni oraz wielkotowarowe.

Czynniki wpływające na rozwój rolnictwa:

Czynniki te dzieli się na przyrodnicze i pozaprzyrodnicze. Do pierwszej grupy zalicza się: warunki glebowe, klimatyczne i wodne, ukształtowanie powierzchni oraz wysokość nad poziomem morza, do drugiej - pozaprzyrodniczej zaliczamy: ustrój rolny (czyli własność ziemi), poziom mechanizacji, poziom kultury rolnej, zasoby siły roboczej itp.

Na strukturę agrarnąstruktura agrarnastrukturę agrarną składają się: struktura własnościowa i wielkościowa gospodarstw rolnych, a także stopień rozdrobnienia gruntówrozdrobnienie gruntówrozdrobnienia gruntów. Struktura wielkościowa przedstawia liczbę gospodarstw należących do poszczególnych klas obszarowych, na przykład poniżej 1 ha, od 1 ha do 5 ha itd. W celu porównania tej struktury w różnych państwach stosuje się często średnią powierzchnię gospodarstw rolnych w danym kraju. Wielkość ta to stosunek powierzchni wszystkich gospodarstw rolnych do ich liczby na danym obszarze w określonym czasie. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rzutuje na zdolność finansowania działań inwestycyjnych, wpływa na stopień opłacalności zakupu sprzętu i maszyn, decyduje o poziomie specjalizacji rolnictwa oraz o udziale produkcji towarowej w produkcji globalnejprodukcja globalna rolnictwaprodukcji globalnej. Większość rolników posiada małe gospodarstwa (do 10 ha), a praca w nich cechuje się niską wydajnością. Większe gospodarstwa przynoszą wyższe dochody z uwagi na ich większą produkcję roślinną i zwierzęcą, co pozwala na zwiększenie ich towarowościtowarowość rolnictwatowarowości i dzięki temu obniżkę cen. To przyciąga większy rynek zbytu i zwiększa konkurencyjność danego gospodarstwa. Zarobiony kapitał przeznaczyć można na modernizację, na zakup nowych maszyn i urządzeń, które usprawnią procesy produkcyjne, przynosząc kolejne zyski.

Szacuje się, że na świecie jest obecnie ponad 570 milionów farm. Szacunki te jednak są bardzo subiektywne, gdyż dane dotyczące liczby gospodarstw czerpie się ze spisów rolnych, które nie są wykonywane corocznie, lecz w ustalonych okresach.

Gospodarstwa rolne na świecie

Przestrzenne zróżnicowanie struktury wielkościowej gospodarstw na świecie jest rezultatem wielu czynników zarówno przyrodniczych, jak i pozaprzyrodniczych. Na świecie największą średnią wielkością gospodarstwa cechują się państwa o największej powierzchni, takie jak Australia czy Stany Zjednoczone.

• Stany Zjednoczone

Państwo to jest jednym z największych producentów żywności na świecie. Rolnictwo Stanów Zjednoczonych jest wielkoobszarowe i wielkotowarowe. W strukturze wielkościowej gospodarstw dominują farmy, które kiedyś nazywano plantacjami. Dzięki ogromnym obszarom farm podstawowym działem rolnictwa amerykańskiego jest produkcja roślinna. Rolnictwo jest również wysoko zmechanizowane, gdyż ogromne obszary wymagają bardzo dużego nakładu pracy.

• Polska

W naszym kraju wielkość gospodarstw znacznie różni się od ogromnych farmowych obszarów Stanów Zjednoczonych. W Polsce występują gospodarstwa duże, średnie i  małe, które wraz z rozwojem kraju zaczynając znikać lub zamieniają się w gospodarstwa średnie. Gospodarstwa duże to rozległe, intensywne i towarowe instytucje, prowadzone w sposób zmechanizowany. Gospodarstwa średnie to jednostki, które przekształcają się z małych gospodarstw, najczęściej odziedziczonych po rodzinie, których główną funkcją było zaspokajanie potrzeb rodziny, a coraz częściej są rozwijane i ich właściciele przestawiają produkcję na towarową. Gospodarstwa małe natomiast zaczynają znikać z mapy naszego kraju. Produkcja rolnicza tylko na własne potrzeby stała się nieopłacalna. Małe jednostki zostały wypchnięte z rynku przez gospodarstwa rozwijające się i powiększające swój obszar.

• Zimbabwe

W krajach Afryki, takich jak np. Zimbabwe rolnictwo, przez warunki naturalne oraz stopień rozwoju kraju i niską zamożność jego mieszkańców, jest wciąż bardzo prymitywne. Gospodarstwa zazwyczaj są prowadzone przez rodzinę, w której wszyscy razem wspólnie pracują i utrzymują się z plonów. Z powodu niekorzystnego klimatu gospodarstwa te to często bardzo mały obszar, który poddawany jest ręcznym czynnościom agrotechnicznym. Wraz z uprawą niewielkiego kawałka ziemi, rolnicy utrzymują hodowlę zwierząt, które tworzą stada, składające się maksymalnie z kilku zwierząt.

Słownik