RRAFZJDrd2ngs

Baczność! – mówi Pani

W Polsce po 1989 roku nastąpiło wiele przemian społecznych i kulturalnych, które wynikały ze zmiany ustrojowej, spowodowanej upadkiem komunizmu. Polska musiała zmierzyć się z przepaścią gospodarczą, która dzieliła ją od lepiej rozwiniętych krajów zachodnioeuropejskich. Stopniowa poprawa sytuacji ekonomicznej szła w parze z demokratyzacją społeczeństwa. Przestała obowiązywać cenzura, wprowadzono gospodarkę wolnorynkową, a Polacy mogli swobodnie wyjeżdżać na Zachód, który od lat 90. XX wieku zaczął przechodzić tzw. rewolucję informatyczną. Stopniowe upowszechnienie komputerów oraz internetu miało niebagatelny wpływ na powstanie społeczeństwa konsumpcyjnegokonsumpcjonizmkonsumpcyjnego. Ludzie zaczęli mieć nieograniczony dostęp do wiedzy i mogli swobodnie komunikować się, ale – paradoksalnie – wpłynęło to na osłabienie więzi między nimi. W wielu aspektach ich życie zostało podporządkowane chęci posiadania i pomnażania dóbr osobistych. Na wspomniane procesy w naturalny sposób zaczęła reagować literatura. Zjawiska społeczne i kulturalne we wczesnej fazie kapitalizmu opisywano między innymi na łamach czasopisma „bruLion”„bruLion”„bruLion”, z którym byli związani tacy poeci, jak: Marcin Świetlicki, Marcin Baran, Krzysztof Koehler, Marcin Sendecki, Jacek Podsiadło i inni. Konsekwencje rozwoju ekonomicznego i wpływ kultury masowej na unifikacjęunifikacjaunifikację życia przedstawił między innymi Marcin Świetlicki w wierszu Baczność! (tomik Czynny do odwołania, 2001). Opisuje w nim współczesność w następujacy sposób:

Marcin Świetlicki

Marcin Świetlicki urodził się w 1961 roku w Lublinie. Poeta, powieściopisarz i dziennikarz, a także wokalista alternatywnego zespołu Świetliki, z którym wykonuje melorecytacje własnych wierszy. Mieszka w Krakowie. Jest laureatem wielu nagród literackich. Uznaje się go za przedstawiciela pokolenia „bruLionu”. Publikował również po zakończeniu działalności czasopisma – do 2019 roku wydał już ponad 20 tomików poezji, między innymi: Zimne kraje, Pieśni profana, Czynny do odwołania, Nieczynny, Drobna zmiana. Tadeusz Pióro tak charakteryzuje tom Czynny do odwołania, z którego pochodzi wiersz Baczność!:

RGUkmZshOsBes

Świetlicki stworzył własną poetykę, którą wyróżnia się między innymi potocznością służącą opisowi codzienności człowieka funkcjonującego w blokowiskach, piwnicach, na strychach, w barach. Wśród tematów podejmowanych przez Świetlickiego dominuje nie tylko kultura popularna, ale także bunt przeciwko ograniczeniom indywidualności człowieka. Jego poezja jest pełna lęku i poczucia absurdu, ale wyraża przez to niepokoje egzystencjalne współczesnego człowieka. Stawia również pytanie o kondycję poety, który staje się akwizytorem usiłującym sprzedać swoją twórczość, ale ma poczucie, że „wciska śmieci nikomu”. „Poeta, naśladowca pokolenia beat generation lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, pryncypialnie, by nie rzec teatralnie, opowiada się przeciw wszelkim instytucjom; drwi z komercjalizacji kultury wysokiej, makdonaldyzacji życia społecznego” (Zbigniew Trzaskowski,  „Ostry w rozpoznaniu i gorzki od tęsknoty. Marcina Świetlickiego poetyckie odczytanie polskiej rzeczywistości po 1989 roku”, [w:] Středoevropský areál ve vnitřních souvislostech, Brno 2010, s. 226).

RxnjPMf5ppFbQ

R9qcdZWzvvx6i1

Zdjęcie przedstawia młodego mężczyznę. Ma on krótko ostrzyżone, proste włosy. Jest szczupły. Mężczyzna stoi przed mikrofonem na statywie. Trzyma mikrofon tuż przy ustach. Śpiewa. Jest ubrany swobodnie w podkoszulkę i dżinsowe spodnie. W prawej dłoni trzyma papieros.

Słownik