Przeczytaj
Czynniki wpływające na produkcję mleka na świecie
Ponad 96% produkowanego mleka na świecie pochodzi od bydła, w tym ok. 81% od krów, a ok. 15% - od bawolic (według danych FAO Stat za 2018 rok). Uzyskiwanie mleka koziego, owczego i wielbłądziego odgrywa marginalną rolę.
Jak wspomniano, głównymi zwierzętami, od których człowiek uzyskuje mleko, jest bydło. Chów bydła mlecznego wymaga ściśle określonych warunków. Z uwagi na to, że zwierzęta te powinny być dojone co najmniej dwa razy dziennie, dogodnym systemem chowu bydła mlecznego jest chów intensywny, natomiast ogranicza to system wolnego wypasu i pasterstwa koczowniczego. Najbardziej dogodnym klimatem do tego typu kierunku gospodarki jest umiarkowany wilgotny klimat pozwalający na intensywny rozwój roślin pastewnych. Ważnym czynnikiem tego typu gospodarowania jest istnienie chłonnego rynku zbytu, co zapewnia krótki czas dostawy mleka do konsumenta. Gospodarstwa takie muszą być wyposażone w maszyny do dojenia oraz specjalne chłodnie z dostępną, odpowiednio przystosowaną infrastrukturą (np. laktociągamilaktociągami). Powoduje to, że chów mleczny jest droższy od chowu mięsnego bydła.
Mleko ssaków zawiera laktozęlaktozę. Nie tolerują jej m.in. Azjaci, którzy przez wieki spożywali mleko i twaróg sojowy. Ich organizmy nie wykształciły wobec tego tolerancji na ten rodzaj cukru. Na przypadłość tę cierpi także wielu Afroamerykanów. Obecnie jednak coraz częściej można spotkać w sklepach mleko i produkty mleczne pozbawione laktozy.
Warto zwrócić uwagę także na uwarunkowania kulturowe spożywania mleka. Dla przykładu Amerykanie bardzo często piją mleko do wielu posiłków.
Produkcja mleka na świecie
Produkcja mleka na świecie z roku na rok nieustannie rośnie, do czego przyczyniają się wzrost liczby ludności i rozwój hodowli bydła. Wpływa to na wzrost roli produktów mlecznych w diecie ludności. Według danych FAO Stat w 2018 roku na świecie uzyskano 843 mln ton mleka.
Głównymi producentami mleka są kraje o znacznym pogłowiu bydła. Należą do nich przede wszystkim Indie i USA (ponad 1/3 światowej produkcji). Udział Polski w 2018 r. wynosił ok. 1,7%. Jeżeli zaś chodzi o mleko krowie, to w 2018 roku największymi jego producentami były: USA (14,4%), Indie (13,1%) oraz Brazylia (5,0%).
Największa średnia wydajność mleka od jednego zwierzęcia występuje w krajach Ameryki Północnej - zwłaszcza w USA (ok. 10 t rocznie), w wielu krajach Europy, Argentynie, RPA, Japonii, Korei Południowej, Australii i Nowej Zelandii (od 4 do 9 t rocznie). Większość z tych krajów odznacza się intensywnym i średnio intensywnym systemem hodowli bydła. Niemniej jednak obserwuje się od pewnego czasu rozwój hodowli bydła mlecznego na pastwiskach w krajach, gdzie udój prowadzony jest za pomocą samojezdnych agregatów.
Najwięcej mleka w przeliczeniu na osobę spożywa się w USA, w wielu krajach Europy Zachodniej, Północnej i Południowej, w niektórych krajach Azji Centralnej oraz Australii i Nowej Zelandii.
Słownik
rurociąg mleczny, którym transportuje się mleko, zwłaszcza w krajach alpejskich, np. Austrii i Szwajcarii
związek organiczny występujący w mleku ssaków