Przeczytaj
Włókno to podstawowy budulec (jednostka) wielu materiałów. Ze względu na pochodzenie, można je podzielić na naturalne i chemiczne.
Włókna naturalne
Wśród włókien naturalnychwłókien naturalnych wyróżnia się włókna pochodzenia roślinnego, zwierzęcego oraz włókna mineralne. Włókna te produkowane są z surowców naturalnych i bardzo często wykorzystywane w przemyśle włókienniczym.
Włókna roślinne
Włókna pochodzenia roślinnego to inaczej włókna celulozowewłókna celulozowe, pozyskiwane z różnych części roślin, na przykład:
Włókna naturalne – zwierzęce
Włókna zwierzęce to inaczej włókna białkowewłókna białkowe, które pozyskiwane są ze zwierząt, na przykład:
Włókna nieorganiczne – mineralne
Włókna mineralne naturalnie występują w minerałach. Najbardziej znanym przykładem jest azbest, którego historia rozpoczyna się od wielkiego zachwytu, a kończy zakazem jego użytkowania, ze względu na bardzo szkodliwe działanie. Odkładające się w płucach włókna azbestowe są przyczyną powstawania pylicy azbestowej oraz chorób opłucnej, ponadto azbest, dostający się do organizmu, powoduje generowanie się nowotworów (na przykład nerek, krtani, jajnika). Bowiem dachy wielu domów oraz budynków mieszkalnym pokrywane były eternitem – azbestowo–cementowym, długotrwałym materiałem budowlanym, który przez wiele lat miał szkodliwy wpływ na ludzi w nim mieszkających. Azbest nie występuje w jednym minerale, lecz określa on grupę minerałów krzemianowych tworzących włókna. Włókna azbestowe cechują się dużą wytrzymałością na rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i fizycznych, np. przędza azbestowa jest odporna na działanie kwasów czy wysokiej temperatury.
Włókna chemiczne
Włókna chemiczne to włókna otrzymywane z organicznych polimerów syntetycznych lub naturalnych oraz substancji nieorganicznych. Dzieli się je na włókna sztuczne i syntetyczne.
Podział włókien chemicznych organicznych:
sztucznesztuczne, czyli pozyskane z surowców występujących w naturze, ale wytwarzane są w procesie obróbki chemicznej
syntetycznesyntetyczne, czyli włókna chemiczne produkowane z polimerów niewystępujących w przyrodzie, a otrzymanych w wyniku syntezy chemicznej
Włókna sztuczne
Włókna sztuczneWłókna sztuczne wytwarzane są z surowców naturalnych, a następnie poddawane są obróbce chemicznej. Do tych surowców należą biopolimery, przede wszystkim celuloza, ale również białko, kauczuk czy kwas alginowy. Włókna szklane lub metaliczne pozyskiwane są z surowców mineralnych, np.: szkła wodnego, metali, tlenków metali lub węglików. Obecnie najczęściej wykorzystywana jest wełna szklana jako materiał izolacyjny oraz światłowody służące do transmisji światła jako nośnika informacji.
Włókna celulozowe, na przykład wiskozę lub modal, pozyskuje się głównie z drewna, najczęściej iglastego. Tworzone z nich materiały są: przewiewne, miękkie, elastyczne i miłe w dotyku. Z włókien celulozowych produkowana jest odzież (płaszcze, bielizna, podszewki, sukienki), wyroby pasmanteryjne, krawaty, koronki oraz nici do haftowania i cerowania.
Włókna syntetyczne
Włókna syntetyczneWłókna syntetyczne od początku do końca produkowane są przez człowieka. Najczęściej powstają z polimerów syntetycznych (poliamidów, poliestrów, poliuretanów). Droga ich syntezy to polimeryzacja. Z włókien syntetycznych powstają tkaniny, takie jak: akryl, nylon, lycra, polar, kevlar oraz wiele innych. Tkaniny syntetyczne są przede wszystkim bardzo wytrzymałe. Nie gniotą się i często nie wymagają prasowania. Dodatkowo nie wchłaniają wody oraz nie stanowią pożywki dla grzybów i moli. Jednak materiały te nie są przewiewne, elektryzują się i nie są odporne na ścieranie (szybko ulegają zniszczeniu).
Włókna chemiczne nieorganiczne
Słownik
włókna otrzymywane z celulozy (pochodzącej z roślin) i białek (pochodzących ze zwierząt)
włókna otrzymywane z organicznych polimerów syntetycznych lub naturalnych oraz substancji nieorganicznych; dzieli się je na włókna sztuczne i syntetyczne
inaczej włókna roślinne
inaczej włókna zwierzęce
włókna wytwarzane z naturalnych biopolimerów lub surowców mineralnych, poddanych późniejszej obróbce chemicznej
włókna powstające na drodze polimeryzacji; do najważniejszych należą włókna poliamidowe, poliestrowe i poliuretanowe (tzw. wielka trójka)
Bibliografia
Encyklopedia PWN
Szałkowski Z., Poradnik inżynieria: Włókiennictwo, Warszawa 1978.
Włodarski G., Włókna chemiczne. Poradnik inżyniera i technika, Warszawa 1977.
Fiber, online: https://en.wikipedia.org/wiki/Fiber, dostęp: 08.30.2021.