Przeczytaj
Na świecie wyróżnia się 12 dużych makroregionów rolniczych, które dalej dzielą się na regiony rolnicze świata (łącznie wyróżnia się 33 regiony rolnicze świata) na podstawie typów rolnictwa, warunków naturalnych oraz rodzaju upraw dominujących na danym obszarze.
1. MakroregionMakroregion angloamerykański (północnoamerykański) – obejmuje swym obszarem USA i Kanadę; wyróżnia się bardzo wysokim stopniem towarowości. W centralnej części przeważa wielkoobszarowe rolnictwo ekstensywne, silnie wyspecjalizowane w uprawie zbóż i roślin przemysłowych (pszenica, soja, kukurydza, owies, sorgo, buraki cukrowe, tytoń, bawełna, len, ziemniaki), hodowla zwierząt (trzoda chlewna, drób oraz bydło). Na wschodzie i południu dominuje gospodarka intensywna. W sektorze rolniczym zatrudnione jest ok. 2,5% ludności. Głównym towarem eksportowym jest pszenica, kukurydza oraz soja.
2. Makroregion łacińskoamerykański – kraje wchodzące w skład ameryki środkowej oraz południowej; panuje ekstensywne rolnictwo wielkoobszarowe zdominowane przez plantacje, latyfundia oraz gospodarstwa uspołecznione (kukurydzy, pszenicy, soi, trzciny cukrowej, manioku, batatów, bananów, palmy oleistej, kawa, kakao) oraz chów bydła. Występują tu też mniejsze, tradycyjne gospodarstwa indywidualne.
3. Makroregion zachodnioeuropejski – obejmuje swym zasięgiem państwa kapitalistyczne zachodniej i północnej europy; dominuje wysokotowarowe
i uprzemysłowione rolnictwo intensywne typu kapitałochłonnego z małym udziałem chłopskiego. Duża produkcja rolna roślinna (pszenica, ziemniaki, buraki cukrowe, żyto, owiec, kukurydza, jabłka, gruszki, winogrona, śliwki) jak i zwierzęca (drób, trzoda chlewna oraz bydło).
4. Makroregion śródziemnomorski – w skład tego makroregionu chodzi Portugalia, Hiszpania, Grecja oraz Włochy; rozwija się tu rolnictwo wysokotowarowe z przewagą kierunku roślinnego: sadownictwa (np. uprawa winnej latorośli, roślin cytrusowych, oliwek), upraw (pszenica, kukurydza, ryż, buraki cukrowe, soja, tytoń). Udział hodowli jest mniejszy (głównie bydło, owce i kozy, trzoda chlewna, drób).
5. Makroregion środkowoeuropejski – kraje wchodzące w skład omawianego regionu: Polska, Czechy, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Rumunia, Bułgaria oraz kraje byłej Jugosławii; cechuje je zróżnicowany stopień towarowości, duża różnorodność typów gospodarki rolnej - od tradycyjnych, rozdrobnionych gospodarstw indywidualnych, poprzez wielkoobszarowe rolnictwo uspołecznione, po towarowe rolnictwo intensywne. Głównym kierunkiem produkcji roślinnej jest: pszenica, żyto, kukurydza, owies, jęczmień, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak, warzywa, sadownicza (jabłka, grusze, wiśnie, śliwki, truskawki, porzeczki). Produkcja zwierzęca zajmuje się głównie drobiem, trzodą chlewną oraz bydłem.
6. Makroregion północnoazjatycki – zajmuje obszar państw należących do byłego Związku Radzieckiego np. Rosję, Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan Tadżykistan, Turkmenistan; cechuje zróżnicowany stopień towarowości i powierzchni gospodarstw. W wyniku transformacji spada udział rolnictwa uspołecznionego na rzecz gospodarstw prywatnych i mieszają się kierunki produkcji. W części europejskiej przeważa produkcja roślinna (ziemniaki, słonecznik, soja, kapusta, pomidory), a w Azji rozwija się ekstensywna hodowla, zaś na sztucznie nawadnianych terenach pustynnych i półpustynnych występują plantacje bawełny. Hodowla zwierzęca skupia się na trzodzie chlewnej, bydle, kozach, owcach, koniach oraz pszczelarstwie.
7. Makroregion środkowoazjatycki – obejmuje Chiny, Mongolię i Koreę Północną, w części wschodniej przeważa intensywne rolnictwo typu pracochłonnego o niskim stopniu towarowości. Wielkoprzestrzenne rolnictwo uspołecznione o mieszanym kierunku produkcji przechodzi transformację; powszechna jest uprawa (ryżu, bawełny, pszenicy, jęczmienia, prosa, sorga, soi, trzciny cukrowej, herbaty, kawy, tytoniu, ziemniaków) i hodowla (trzody chlewnej, owiec, bydła oraz drobiu). W części zachodniej występuje ekstensywna, półkoczownicza i koczownicza hodowla zwierząt.
8. Makroregion wschodnioazjatycki – w Japonii i Korei Południowej przeważa rolnictwo intensywne wysokotowarowe, występuje rolnictwo chłopskie o dużym nakładzie pracy ludzkiej. Dominującą uprawą jest ryż, ziemniaki, bataty, buraki cukrowe, soja, herbata, cebula, kapusta, jabłonie oraz mandarynki. Produkcja zwierzęca obejmuje chów bydła,trzody chlewnej, kóz, owiec, koni oraz pszczelarstwa. Niewielki eksport z uwagi na znaczne zapotrzebowanie żywnościowe wywołane dużą populacją.
9. Makroregion południowoazjatycki – kraje wchodzące w skład makroregionu to: Indie, Bangladesz, Filipiny, Indonezja oraz Półwysep Indochiński. Obszar ten wyróżnia się intensywnym rolnictwem typu gospodarki pracochłonnej, samozaopatrzeniowym, o niskim stopniu towarowości. W produkcji roślinnej dominuje uprawa ryżu, pszenicy, żyta, sorga, prosa, bawełny, orzeszków ziemnych, soi, rzepaku, soczewicy, fasoli, ziemniaków, trzciny cukrowej, pomidorów, kapusty, ananasów, bananów oraz tytoniu. Rozwija się też gospodarka plantacyjna (np. plantacje herbaty, kawy, drzewa kauczukowego). Produkcja zwierzęca to bydło, trzoda chlewna, bawoły, kozy oraz wielbłądy.
10. Makroregion połnocnoafrykańsko‑zachodnioazjatycki – obejmuje swym zasięgiem Saharę oraz Azję zachodnią do Pakistanu. Dominują małe, tradycyjne gospodarstwa chłopskie o niskiej produktywności, najczęściej samozaopatrzeniowe. Na bardziej żyznych terenach nawadnianych występuje intensywna uprawa roślin (np. pszenica, proso, sorgo, ziemniaki, bawełna, trzcina cukrowa, soja, pomidory oraz pomarańcze), a na suchych obszarach pasterstwo koczownicze (owce, kozy, bydło, osły, woły i wielbłądy).
11. Makroregion środkowopołudniowoafrykański – na południe od Sahary, w krajach Sahelu przeważa ekstensywne pasterstwo koczownicze. W obrębie lasów równikowych rozwija się tradycyjne, samozaopatrzeniowe rolnictwo żarowo‑odłogowe, natomiast w Republice Południowej Afryki powszechne jest intensywne rolnictwo towarowe. Produkcja roślinna obejmuje m. in.: proso, sorgo, kukurydza, maniok, taro, jam, kakao, kawa, tytoń, trzcina cukrowa, bawełna, agawa, kauczuk, banany, pomarańcze oraz mango. Hodowla zwierząt zajmuje się: bydłem, kozami, owcami i drobiem.
12. Makroregion australijsko‑nowozelandzki – w skład tego regionu wchodzi Australia oraz Nowa Zelandia. Dominuje rolnictwo wysokotowarowe o dużym stopniu specjalizacji i umaszynowienia w uprawach zbóż (pszenicy, jęczmienia, kukurydzy i ryżu) lub hodowli (owiec, bydła, trzody chlewnej i koni), w dużych gospodarstwach dominuje ekstensywny typ gospodarki.
Słownik
zwarty obszar zamknięty granicą naturalną odróżniający się od terenów sąsiednich zespołem cech przyrodniczych i położeniem geograficznym; region cechuje się wewnętrzną spójnością wynikającą z wzajemnego powiązania elementów składowych; z założenia jest wewnętrznie zróżnicowany (heterogeniczny), chociaż może być charakteryzowany przez rodzaj powtarzalności (wzór) struktur występujących w jego granicach; składowe regionu są ze sobą powiązane nieprzypadkowymi relacjami, co sprawia, że region jako całość funkcjonuje w określony sposób; regiony wyższego rzędu taksonomicznego składają się z podporządkowanych im jednostek regionalnych coraz niższych szczebli