bg‑azure

Prawidłowa postawa ciała

O prawidłowej postawie ciała mówimy wtedy, gdy poszczególne elementy szkieletu są doskonale do siebie dopasowane i utrzymywane w prawidłowym położeniu dzięki mięśniom, ścięgnom, więzadłom i chrząstkom. Utrzymanie prawidłowej postawy ciała jest bardzo ważne, ponieważ ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Prawidłowa postawa ciała jest różna w zależności od wieku. W dzieciństwie ma wpływ na rozwój zarówno fizyczny, jak i psychiczny.

Cechy prawidłowej postawy w pozycji stojącej

R1VeZldHTNcYc
Ilustracja przedstawia sylwetkę mężczyzny z boku. Stoi wyprostowany z wypięta klatką piersiową. Opisano elementy prawidłowe postawy. 1. Głowa ustawiona wprost nad klatką piersiową, biodrami i stopami., 2. Klatka piersiowa wysklepiona ku przodowi, przy zachowaniu swobodnego oddychania., 3. Brzuch niewysunięty poza linię klatki piersiowej., 4. Plecy łagodnie wygięte, przy czym łopatki nie wystają poza linię pośladków., 5. Łagodne wygięcie w dolnym (lędźwiowym) odcinku kręgosłupa., 6. Proste nogi i prawidłowo wysklepione stopy.
Prawidłowa postawa ciała osoby dorosłej w pozycji stojącej.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Osią naszego ciała jest kręgosłup, który utrzymuje wyprostowaną postawę. Jego naturalne krzywizny, czyli lordozalordozalordoza szyjna i lędźwiowa oraz kifozakifozakifoza piersiowa i krzyżowa, ułatwiają utrzymanie równowagi przy pionowej postawie ciała. Pełnią także funkcję amortyzatorów podczas chodzenia, biegania, skakania oraz podnoszenia ciężkich przedmiotów. Podobnie prawidłowo ukształtowana, wysklepiona stopa jest przystosowana do przenoszenia dużych i zmiennych ciężarów.

RkmoycVoP3HPi1
Ilustracja przedstawia schematyczny rysunek kręgosłupa z kręgami. Oznaczono wady na poszczególnych odcinkach kręgosłupa 1.
Odcinek szyjny
7 kręgów, możliwa wada: lordoza szyjna. 2.
Odcinek piersiowy
12 kręgów, możliwa wada: kifoza piersiowa. 3.
Odcinek lędźwiowy
5 kręgów, możliwa wada: lordoza lędźwiowa. 4.
Odcinek krzyżowy
5 kręgów, możliwa wada: kifoza krzyżowa. 5.
Odcinek guziczny
3-5 kręgów, 6.
Kręgosłup – widok z boku, kręgosłup jest delikatnie wygięty, można powiedzieć, że ma kształt prawie wyprostowanej litery S. , 7.
Kręgosłup – widok od tyłu przedstawiony jest w lini prostej.
Budowa kręgosłupa.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑azure

Wady postawy

Wady postawy to wszelkie odchylenia od ogólnie przyjętej normy postawy prawidłowej. Długotrwałe utrzymywanie ciała w nieprawidłowej pozycji powoduje nierównomierne obciążenie układu kostnego i mięśniowego. Jedne grupy mięśni zbytnio się napinają i skracają, inne ulegają osłabieniu i rozciągnięciu. Skutkiem braku stabilności są zmiany prowadzące do wad postawy. Szczególnie ważnym okresem życia człowieka, kiedy mogą powstawać wady postawy, jest czas między 12. a 16. rokiem życia. Wtedy następuje intensywny wzrost kośćca, któremu towarzyszy osłabienie siły mięśni.
Najczęściej występującymi wadami postawy są plecy okrągłeplecy okrągłe (nadmierna kifoza)plecy okrągłe, plecy wklęsłeplecy wklęsłe (nadmierna lordoza)plecy wklęsłe (nadmierne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi lub ku przodowi) i skoliozaskoliozaskolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa).

Rodzaje wad kręgosłupa

Najczęstszą wadą budowy stopy jest płaskostopiepłaskostopiepłaskostopie. Powstaje w wyniku osłabienia mięśni i więzadeł stopy, co skutkuje obniżeniem jej naturalnego wysklepienia.

R1FPPZyyjUhXm1
Prawidłowo wysklepiona stopa opis WCAG Stopa ma dwa sklepienia, poprzeczne i podłużne.
Nie dotyka podłoża całą podeszwą, opiera się na nim dwoma punktami śródstopia i piętą., Stopa płaska opis WCAGPrzylega do podłoża prawie całą powierzchnią.
Brak wysklepienia powoduje ból i drętwienie stopy podczas stania i chodzenia.
Stopa wysklepiona i płaskostopie.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑azure

Przyczyny i skutki wad postawy

Przyczyny powstawania wad postawy są tak różne, jak różne są czynniki je kształtujące. Z niektórymi wadami, zwanymi wrodzonymiwady wrodzonewrodzonymi, dziecko przychodzi na świat. Ich przyczyną mogą być uwarunkowane genetycznie zaburzenia kostnienia czy postępujący zanik mięśni, a także zaburzenia w rozwoju zarodkowym i płodowym, np. niedorozwój stawu biodrowego.

Wady nabytewady nabyteWady nabyte powstają w wyniku działania środowiska. Mogą powstawać w wyniku przebytych chorób, takich jak krzywica czy gruźlica. Jednak przyczyną większości takich wad są złe nawyki i nieodpowiednie postępowanie w czynnościach życia codziennego.

Główne przyczyny wad postawy wynikające z własnej winy i z winy otoczenia:

  • siedzący tryb życia podczas pracy, odpoczynku i przemieszczania się różnymi środkami lokomocji;

  • przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji podczas odrabiania lekcji, oglądania telewizji, gry na komputerze czy spożywania posiłków;

  • nieprawidłowe noszenie plecaka, torby, zakupów;

  • niewłaściwa wysokość biurka i krzesła.

  • nieodpowiednie obuwie;

  • niewłaściwy materac w łóżku i zbyt duża poduszka.

Nieprawidłowa postawa ciała ma negatywny wpływ na funkcjonowanie narządów wewnętrznych, co skutkuje pogorszeniem stanu zdrowia. Przygarbione plecy ograniczają ruchomość klatki piersiowej. Utrudnia to swobodne oddychanie, pracę serca i krążenie, a tym samym powoduje niedotlenienie organizmu i zmęczenie. Konsekwencją skrzywień kręgosłupa są często dyskopatie, czyli wysuwanie się dysków – krążków międzykręgowych, które uciskając rdzeń kręgowy lub korzenie nerwowe wychodzące przez otwory pomiędzy kręgami, mogą powodować niedowład kończyn.

Płaskostopiu sprzyjają nadwaga, długie przebywanie w pozycji stojącej oraz niewłaściwie dobrane buty (wąskie i na wysokich obcasach).

RachOuKEMQX6Z1
Obciążenie pierwszej kości śródstopia w butach na niskim i wysokim obcasie.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑azure

Jak dbać o swój kręgosłup?

Zapobieganie urazom kręgosłupa i dbanie o prawidłową postawę to codzienne przestrzeganie określonych zasad.

1

Słownik

kifoza
kifoza

wygięcie kręgosłupa ku tyłowi; fizjologiczne w odcinku piersiowym i krzyżowym

lordoza
lordoza

wygięcie kręgosłupa ku przodowi; fizjologiczne w odcinku szyjnym i lędźwiowym

plecy okrągłe (nadmierna kifoza)
plecy okrągłe (nadmierna kifoza)

wynik nadmiernego wygięcia kręgosłupa ku tyłowi w odcinku piersiowym

plecy wklęsłe (nadmierna lordoza)
plecy wklęsłe (nadmierna lordoza)

wynik nadmiernego wygięcia kręgosłupa ku przodowi w odcinku lędźwiowym

płaskostopie
płaskostopie

zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu się jej fizjologicznych sklepień, w wyniku czego staje się płaska

skolioza
skolioza

skrzywienie kręgosłupa w trzech płaszczyznach: czołowej – skrzywienie boczne; strzałkowej – nadmierna lordoza (wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną) lub kifoza (łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową); poziomej – rotacja kręgów

wady nabyte
wady nabyte

wady powstające w wyniku niekorzystnego oddziaływania czynników środowiskowych

wady wrodzone
wady wrodzone

anatomiczne i funkcjonalne nieprawidłowości w obrębie tkanek lub narządów nabyte w okresie życia płodowego