Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Przypomnijmy sobie podstawowe wiadomości o wielokątachwielokątwielokątach na płaszczyźnie.

Wielokąt to figura płaska ograniczona linią łamaną zamkniętą, zazwyczaj jest to łamana zwyczajna (czyli taka, której odcinki nie przecinają się, to znaczy nie mają punktów wspólnych poza wierzchołkami). Boki tej łamanej nazywamy bokami wielokąta, zaś jej wierzchołki nazywamy wierzchołkami wielokąta.

Przykładami wielokątów są trójkąty, kwadraty, prostokąty, wielokąty foremne, wielokąty nieforemne.

Krótko przypomnijmy podstawowe własności o trójkątachtrójkąttrójkątachczworokątachczworokątczworokątach.

Trójkąt

Przykład 1

TrójkąttrójkątTrójkąt to najmniejsza figura wypukła i domknięta, zawierająca pewne trzy ustalone i niewspółliniowe punkty płaszczyzny.

Odcinki tworzące łamaną nazywamy bokami, punkty wspólne sąsiednich boków nazywamy wierzchołkami trójkąta. Każdy trójkąt jest jednoznacznie wyznaczony przez swoje wierzchołki.

  1. Jakie znamy klasyfikacje trójkątów?

  2. Jakie znamy podstawowe własności trójkąta?

Rozwiązanie:

  1. Ze względu na boki trójkąty dzielimy na: równoboczne, równoramienne i różnoboczne.
    Ze względu na kąty trójkąty dzielimy na: ostrokątne, prostokątne i rozwartokątne.

  2. W każdym trójkącie suma miar kątów wewnętrznych między bokami jest równa 180°. Boki każdego trójkątatrójkąttrójkąta spełniają tzw. nierówność trójkąta, która mówi, że suma długości dwóch dowolnych boków trójkąta jest większa od długości trzeciego boku.

Czworokąt

1
Przykład 2

Czworokąt to wielokąt płaski o czterech bokach. Czworokąt posiada dwie przekątne – są to odcinki, z których każdy łączy dwa niesąsiednie wierzchołki czworokąta.

  1. Jakie czworokąty znamy?

  2. Jakie własności wymienionych czworokątów znamy?

Rozwiązanie:

  1. Wśród czworokątówczworokątczworokątów najczęściej mówimy o kwadratach, prostokątach, równoległobokach, rombach, trapezach, rzadziej o deltoidach i czworokątach, w których nie widać żadnej regularności.

  2. Suma miar kątów wewnętrznych w każdym czworokącie jest równa 360°. W poniższej tabeli zebrane są podstawowe własności wymienionych czworokątów:

czworokąt

przeciwległe boki

przeciwległe kąty

przekątne

inne własności

kwadrat

równe i równoległe

równe

równe, przecinają się pod kątem prostym, dzielą się na połowy

wszystkie boki równe, wszystkie kąty proste

prostokąt

równe i równoległe

równe

równe, punkt przecięcia dzieli je na połowy

wszystkie kąty proste

równoległobok

równe i równoległe

równe

punkt przecięcia dzieli je na połowy

suma kątów przyległych do jednego boku jest równa 180°

romb

równe i równoległe

równe

przecinają się pod kątem prostym, dzielą się na połowy

wszystkie boki równe, suma kątów przyległych do jednego boku jest równa 180°

trapez

przynajmniej jedna para boków równoległych

różne

brak cech charakterystycznych

suma kątów przyległych do każdego z boków nierównoległych jest równa 180°

deltoid

różne, nie są równoległe

dwa równe, dwa różne

przecinają się pod kątem prostym, punkt przecięcia dzieli jedną z nich na połowy

dwie pary sąsiednich boków równych

Wielokąt foremny

Przykład 3

Wielokąt foremny to wielokąt, który ma wszystkie kąty wewnętrzne równe i wszystkie boki równej długości.

Jakie własności wielokątów foremnych znamy?

Rozwiązanie:

Suma miar kątów wewnętrznych w wielokącie foremnymwielokąt foremnywielokącie foremnymn bokach jest równa 180°·n-2. Miarę kąta wewnętrznego wielokąta foremnego o n bokach można obliczyć dzieląc sumę miar kątów wewnętrznych przez liczbę tych kątów n.

Przed przystąpieniem do dalszej pracy postawmy następujące problemy:

Czy na powierzchni kuli można skonstruować wszystkie z wymienionych wielokątów?

Jakie mają własności?

Badaniem tych zagadnień zajmiemy się podczas tej lekcji. W tej lekcji nie ma gotowych przykładów dotyczących wielokątów na sferzesferasferze. Wiedzę odkryjesz prowadząc własną pracę badawczą z różnymi narzędziami badawczymi.

Słownik

wielokąt
wielokąt

figura płaska ograniczona linią łamaną zamkniętą, zazwyczaj jest to łamana zwyczajna

trójkąt
trójkąt

wielokąt o trzech bokach

czworokąt
czworokąt

wielokąt płaski o czterech bokach

wielokąt foremny
wielokąt foremny

wielokąt, który ma wszystkie kąty wewnętrzne równe i wszystkie boki równej długości

sfera
sfera

powierzchnia kuli