Plotyn

R1QBUhShVLdgS1

Zdjęcie przedstawia rzeźbę głowy męskiej. Mężczyzna jest dojrzały. Na jego czole znajdują się poziome zmarszczki. Twarz mężczyzny jest pociągła. Mężczyzna ma wysokie czoło. Włosy mężczyzny są krótkie, przylegają do głowy, są lekko falujące, zaczesane na twarz. Mężczyzna ma niewielką brodę. Nos rzeźby jest uszkodzony.

Jego pojawienie się ostatecznie zmienia mapę filozoficzną antyku, na której już nie Ateny, lecz Egipt i Rzym stanowią centrum filozofii. Tam też musimy się przenieść, aby prześledzić życie i działalność Plotyna. Plotyn pochodził z Egiptu: urodził się w Lykopolis, a swą młodość spędził w Aleksandrii, gdzie prowadził życie oddane filozofii. W wieku 40 lat przeniósł się do Rzymu. Tam założył własną szkołę i cieszył się tak wielkim szacunkiem, że zyskał sobie uznanie nie tylko senatorów, lecz także ówczesnego cesarza Rzymu Galiena.

Popierany przez władcę, Plotyn chciał spełnić największe z marzeń swego poprzednika Platona i założyć idealne państwo‑miasto, w którym rządziliby filozofowie. Miało się ono nazywać Platonopolis. Jednak Plotyn, w przeciwieństwie do Platona, nie chciał angażować się w reformy polityczne. Jego państwo miało być oazą pokoju, miastem dla ludzi oddanych filozofii, którzy razem dążą do jednego celu – zjednoczenia się z tym, co boskie. Ostatecznie projektu nie udało się zrealizować, choć podobno był on bliski urzeczywistnienia.

Plotyn swe dzieła zaczął pisać późno. Przez długi czas dochowywał wierności zasadzie, że nauczanie powinno odbywać się ustnie i opierać na duchowej jedności pomiędzy nauczycielem i uczniem. Pozostawił po sobie 54 rozprawy. Sposób, w jaki komponował swe traktaty, nadaje im specyficzny charakter: filozof zwykł pisać długo i bez przerw, a ponieważ miał wadę wzroku, tego, co napisał, nie czytał i nie poprawiał. Stąd jego prace są jakby rozmową prowadzoną na piśmie. Poprawił je i uporządkował dopiero uczeń Plotyna Porfiriusz. Podzielił on dzieła mistrza na sześć grup po dziewięć traktatów w każdej i nazwał Enneadami (od gr. enneádes - dziewiątki, ). Traktują one kolejno o etyce, świecie fizycznym, kosmosie, duszy, rozumie, ostatnia zaś o rzeczach najważniejszych: najwyższym bycie, dobru, jedności.
Dzięki Porfiriuszowi wiadomo, że Plotyn był człowiekiem wrażliwym i niezwykle uduchowionym. W sławnym traktacie O życiu Plotyna Porfiriusz tak opisał swego mistrza:

Dynamiczna teoria bytu

Słownik