Przeczytaj
Na temat powstania języka Python Guido van Rossum napisał:
W grudniu roku, szukałem hobbistycznego projektu programistycznego, który wypełniłby mi czas w przedświątecznym tygodniu. Moje biuro miało być zamknięte, ale dysponowałem domowym komputerem. Zdecydowałem się więc napisać interpreter nowego języka skryptowego, który zaprzątał mi wówczas myśli: wyobrażałem sobie pochodną języka ABC, przemawiającą do hakerów Uniksa i C. Jako roboczą nazwę wybrałem „Python” – jestem bowiem wielkim fanem „Latającego Cyrku Monty Pythona”.
Python znalazł zastosowanie między innymi w:
serwisie YouTube – do zarządzania platformą wykorzystuje się skrypty napisane w Pythonie,
serwisach Dropbox, Instagram, Spotify, Reddit – powstały one przy użyciu języka Python,
ponad projektach prowadzonych przez agencję NASA; należy do nich APOD (Astronomy Picture of a Day) – mikroserwis udostępniający różne zdjęcia.
Python: ewolucja języka i zasady licencjonowania napisanych w nim programów
Pierwsza wersja języka Python powstała w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Jednak pomimo upływu czasu Python jest projektem ciągle rozwijanym przez społeczność programistów całego świata.
Polacy mają swój udział w rozwoju języka Python. W wersjach i Release Managerem jest Łukasz Langa.
Rozwijanie języka Python odbywa się z wykorzystaniem tzw. dokumentów PEPPEP (Python Enhancement Proposal). Są to wnoszone przez programistów sugestie zmian w języku. PEP zawiera opis proponowanych modyfikacji języka, ich uzasadnienie (Rationale) oraz aktualny status. W momencie, kiedy wszyscy dyskutujący osiągną kompromis co do zmian, są one przyjmowane i włączane do standardu Pythona.
Czy wolno sprzedawać programy napisane w języku Python? Odpowiedź brzmi: tak. Licencja Pythona jest zmodyfikowaną licencją GPLlicencją GPL, która pozwala tworzyć i sprzedawać aplikacje komercyjne.
Licencja oprogramowania jest umową między użytkownikiem a osobą (firmą), której przysługują prawa autorskie lub majątkowe do dzieła. Licencja opisuje sposób, w jaki użytkownikowi wolno korzystać z oprogramowania.
Autorzy oprogramowania rozpowszechnianego na zasadach open source (w szczególności licencja GPLGPL) przekazują użytkownikowi cztery zasady/reguły (zwane także swobodami lub wolnościami):
zasada : swoboda uruchamiania programu w dowolnym celu,
zasada : prawo do analizowania programu oraz dostosowywania go do własnych potrzeb,
zasada : prawo do rozpowszechniania kopii programu,
zasada : swoboda w dziedzinie udoskonalania (samodzielnego modyfikowania!) programu i rozpowszechniania własnych ulepszeń; w rezultacie korzysta z nich cała społeczność przestrzegająca zasad open source.
Zasady te opisane są dokładnie na stronie projektu GNU.
IDE – środowiska do pisania programów
Podczas pisania aplikacji wykorzystywane są specjalne edytory kodu (środowiska IDEśrodowiska IDE). Python oddaje do dyspozycji programisty IDLE – proste, towarzyszące interpreterowi języka środowisko uruchomieniowe. IDLE jest jednym z narzędzi dopuszczonych do używania podczas egzaminu maturalnego z informatyki.
Istnieje również zaawansowane środowisko o nazwie PyCharm
, które jest produktem firmy JetBrains. Jest ono wykorzystywane przez zaawansowanych programistów. Dostępne są dwie wersje opisywanego środowiska:
Community
– darmowa edycja typu open source (rozpowszechniana na licencji GPLlicencji GPL)Professional
– odmiana komercyjna (płatna); wspomaga ona tworzenie projektów wykorzystujących frameworki Django i Flask.
PyCharm jest jednym z narzędzi dopuszczonych do używania podczas egzaminu maturalnego z informatyki.
PyCharm obsługuje m.in. formaty JSON, XML, Markdown.
Sposoby instalacji Pythona w różnych systemach operacyjnych
LinuxLinux – w tym przypadku Python jest dostępny od razu, choć czasami bez IDLE. Środowisko to można zainstalować za pomocą graficznych narzędzi (takich jak Centrum oprogramowania) lub wydając komendy:
sudo aptapt install idle-pythonX.Y
– (Debian/Ubuntu/Mint/Zorin - gdzie X.Y
oznacza wersję Pythona, która jest dostępna w systemie)
sudo yum install python3‑idle
– (RedHat/CentOS)
MacOSMacOS – należy skorzystać z instalatora na stronie python.org (zainstalowany zostanie Python oraz IDLE)
WindowsWindows – korzysta się z instalatora na stronie python.org (zainstalowany zostanie Python oraz IDLE)
Środowisko IDLE zgłasza się jako SHELLSHELL, zwany też REPLREPL. Jest to podstawowy tryb pracy. Można wpisać w nim pierwsze polecenie w języku Python:
W takim trybie trudno jest napisać duży program, który składa się z kilkudziesięciu poleceń.
W IDLE można przygotować aplikację złożoną z wielu poleceń. Napiszemy teraz program, który wyświetli kilka linijek tekstu. W tym celu wybieramy opcję File | New File i w wyświetlonym oknie wpisujemy kilka komend, na przykład:
Później zapisujemy plik (np. pod nazwą cytaty_kino.py). Wydajemy w tym celu polecenie File | Save. Aby uruchomić kod, wybieramy komendę Run | Run module lub naciskamy klawisz . Oto rezultat:
IDLE i PyCharm nie są jedynymi środowiskami do tworzenia programów. Inne, podobne narzędzia opisano na stronie Wiki Pythona.
W filmach samouczkach wykorzystywany jest edytor PyCharm. W momencie tworzenia nowego projektu edytor ten tworzy pliki z szablonu, gdzie na końcu mamy specyficzną instrukcję warunkową, dzięki której kod programu wykonywany jest w momencie jego wywołania. Specjalna zmienna dunderdunder o nazwie name
zawiera nazwę modułu, a jeśli uruchamiamy bezpośrednio plik w języku Python, ma wartość "main".
W momencie uruchomienia takiego programu w środowisku otrzymujemy efekt:
Taka konstrukcja nie jest nam niezbędna; wykorzystywana jest w dużych projektach. Jeśli chcemy już dzisiaj zobaczyć, do czego może posłużyć taka kostrukcja, zajrzyj do e‑materiału Szyfrowanie i deszyfrowanie w języku PythonSzyfrowanie i deszyfrowanie w języku Python.
Zasady pisania kodu
Komentarze
Jeśli chcemy w kodzie umieścić komentarz, zaczynamy go od znaku krzyżyka (#). Komentarz kończy się wraz z danym wierszem kodu.
Wcięcia
Za pomocą wcięć wyznacza się poziomy wierszy, a tym samym sposób grupowania instrukcji. Jedno wcięcie wykonane tabulacją odpowiada czterem spacjom. Należy pamiętać, by w obrębie jednego kodu nie łączyć ze sobą wcięć zrobionych spacjami oraz tabulacjami.
Słownik
(ang. Python Enhancement Proposal) oficjalny dokument przeznaczony dla społeczności programistów Pythona; dokumenty tego typu służą między innymi jako opis nowych funkcji języka lub tzw. coding style – zalecenia dotyczące sposobu pisania programów w Pythonie
(ang. double under) – funkcja, metoda lub właściwość specjalnego przeznaczenia w języku Python
(ang. General Public License) jedna z pierwszych licencji ruchu Wolnego Oprogramowania, opisana przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena w roku; pozwala ona legalnie dzielić się efektami własnej pracy z całym światem programistów; jest to podstawowa licencja systemów rodziny Linux
(ang. Integrated Development Environment) zintegrowane środowisko programistyczne; najczęściej zawiera edytor kodu źródłowego oraz wbudowany kompilator lub interpreter
polecenie służące do instalacji oprogramowania w systemach Linux korzystających z pakietów DEB (dostępne jest też dla systemów MacOS jako projekt Fink)
(powłoka); program, który interpretuje wpisywane polecenia (przykładowo, w systemie Windows jest to cmd.exe, w MacOS‑ie albo Linuksie bash); nazwa „shell” pochodzi od procesora poleceń systemu Multics, który był prekursorem Uniksa; shell został opracowany w latach sześćdziesiątych wieku na uczelni MIT w USA
(ang. Read‑Eval‑Print Loop); czytaj–wykonaj–wypisz–skocz na początek – tryb wpisywania poleceń w Pythonie lub w innych językach programowania; komendy są wykonywane po naciśnięciu klawisza ENTER
rodzina systemów operacyjnych dostępnych na licencji GPL; więcej na ich temat przeczytasz w e‑materiale System operacyjny LinuxSystem operacyjny Linux
komercyjny system operacyjny dla komputerów firmy Apple, opierający się na systemie BSD (ma wiele cech wspólnych z Linuksem, ponieważ oba należą do rodziny systemów opartych na Uniksie)
rodzina komercyjnych systemów operacyjnych firmy Microsoft