Dlatego niezbędna jest wspólna, ostrożna polityka zarządzania zasobami środowiska. Duże znaczenie dla rozwoju globalistyki miały raporty Klubu Rzymskiego, które ostrzegały przed katastrofalnym efektem nieodpowiedzialnej polityki w zakresie ekologii, demografiidemografiademografii, procesów gospodarczych. Zainteresowanie problemami globalnymi w nauce pojawiło się już w XIX wieku.

Konferencja w Bretton Woods i jej wpływ na globalizację

Do rozwoju badań nad gospodarką w skali ogólnej przyczyniła się konferencja w Bretton Woods i jej postanowienia. Termin globalizacja wprowadzony do powszechnego słownictwa w ostatnich latach oznacza dla nas przede wszystkim współpracę w dziedzinach tak politycznych, jak i gospodarczych. Złożoność problemów, z jakimi boryka się współczesny świat, powoduje, że niesłychanie trudno oddzielić problemy społeczne, gospodarcze, kulturowe od problemów politycznych. Nie bez znaczenia jest fakt, że o przeobrażeniach społecznych w skali globu nie może decydować najsilniejsze nawet państwo. Duże znaczenie dla rozwoju globalizacji mają procesy integracyjne, będące jednymi z najbardziej charakterystycznych zjawisk współczesnego świata. Współzależności pomiędzy poszczególnymi podmiotami: państwami, wielkimi firmami i organizacjami międzynarodowymi powodują, że niezbędny jest nowy konsensus odnośnie do poziomu niezależności państw, ich suwerenności. Działanie czynników ekonomicznych i kulturalnych sprawia, że powstaje nowe społeczeństwo globalne, otwarte na nowe wartości. Zjawisko globalizacji niesie pewne niewymierne dobra, takie jak swobodny przepływ ludzi, idei, myśli, a wiele krajów może osiągnąć wymierne korzyści z międzynarodowego podziału pracy i zysków.

Ruchy antyglobalistyczne

Pojawia się niebezpieczeństwo, że poszczególne regiony świata w nierównomiernym stopniu będą uczestniczyć w korzyściach, jakie ten proces niesie.

Sprzeciw budzi również sposób traktowania przez wielkie korporacje środowiska naturalnego krajów, do których przenoszą swą produkcję, oraz niskie płace robotników. Obok entuzjastów nowego porządku gospodarczego pojawiają się środowiska kontestujące fakt nierównomiernego rozwoju gospodarczego i podziału zysków. Widoczne jest to podczas szczytów organizacji finansowych czy najbogatszych państw z G‑8.

Wiele organizacji antyglobalistycznych protestuje przeciw zachodzącym przemianom. Świadczy to o braku zgody na taki porządek świata, w którym bogaci będą jeszcze bogatsi, a biedni coraz biedniejsi. Wiele przemawia za tym, że obok przemian gospodarczych i kulturowych niezbędne są działania polityczne i społeczne. Społeczeństwa muszą odczuć pozytywne zmiany związane z globalizacją, nie tylko fakt zamykania fabryk w Europie i przenoszenia ich do Azji, gdzie są niższe koszty produkcji.

Problemy demograficzne i żywnościowe powodują, że obecnie światowa gospodarka i polityka są czułym barometrem wydarzeń na świecie. Bogactwo kulturowe poszczególnych krajów bywa niekiedy spychane na plan dalszy w związku ze swoistą macdonaldyzacją kultury. Dzięki potędze telewizji i kinematografii amerykańskiej wzorce lansowane przez kulturę zachodnią docierają do przedstawicieli innych nacji, religii i kultur. Wiąże się to zarówno z szerzeniem zachodnich wzorców życia społecznego i politycznego (demokracja, prawa człowieka), jak i z narzucaniem norm i obyczajów nie zawsze zgodnych z tradycją i historią danego kraju. Wywołuje to opór, z różnych powodów, zarówno ze strony państw europejskich, jak i azjatyckich, głównie islamskich. To starcie kultur postrzegane jest niekiedy jako wstęp do prognozowanego przez Samuela Huntingtona zderzenia cywilizacji.

Słownik