Przeczytaj
Choroby układu pokarmowego
Zaburzenia pracy układu pokarmowego dotyczą zarówno jego czynności motorycznych, jak i procesów wydzielniczych i wchłaniania. Mogą również wynikać ze zmian nowotworowych.
Wśród czynników sprzyjających powstawaniu chorób jelit wymienia się stres, spożywanie żywności wysoko przetworzonej, nadmierne stosowanie leków, szczególnie antybiotyków, oraz brak aktywności fizycznej. Prawdopodobnie istotnymi przyczynami są również zanieczyszczenia środowiska i zaburzenia mikrobiomu jelitowegomikrobiomu jelitowego.
Diagnostyka układu pokarmowego
Regularne wykonywanie badań profilaktycznych układu pokarmowego pozwala na wczesne wykrycie chorób i zastosowanie odpowiedniego leczenia. Do oceny stanu układu pokarmowego oraz wykrywania nieprawidłowości czy uszkodzeń spowodowanych chorobą służą badania obrazowe. Polegają one na obserwacji narządów za pomocą odpowiedniej aparatury medycznej (gastroskop, kolonoskop). Poza badaniami obrazowymi w diagnostyce chorób układu pokarmowego wykonuje się m.in. badania na krew utajoną i próby wątrobowe.
USG jamy brzusznej
Badanie ultrasonograficzneultrasonograficzne (USG) wykonuje się, by ocenić stan wątroby, trzustki, śledziony, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Uwidacznia ono na monitorze strukturę tych narządów oraz pozwala wykryć zmiany i nieprawidłowości, takie jak zrosty, guzy, kamienie, cystycysty. Badanie to pozwala także wykryć obecność płynu w jamie brzusznej. Aparat USG wykorzystuje fale akustyczne o wysokiej częstotliwości, nieinwazyjne dla człowieka.
Gastroskopia
Gastroskopia to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego, które polega na wprowadzeniu do przełyku przewodu rejestrującego i przekazującego obraz z wnętrza ciała pacjenta. Badanie umożliwia obserwację zmian na powierzchni przełyku, żołądka i dwunastnicy. W jego trakcie lekarz może pobrać fragment błony śluzowej w celu dalszego badania histopatologicznegobadania histopatologicznego zlokalizowanych zmian. Dzięki gastroskopii możliwe jest wczesne wykrycie nowotworów i zmian zapalnych, a także obecności bakterii Helicobacter pylori.
Kolonoskopia
Kolonoskopia jest ważnym badaniem wykonywanym w profilaktyce raka jelita grubego. Polega na wprowadzeniu przez odbyt giętkiego przyrządu zakończonego kamerą (kolonoskopu). Umożliwia to obserwację ścian i pobieranie wycinków błony śluzowej jelita grubego do badań histopatologicznych, a także wykonywanie drobnych zabiegów, jak np. usunięcie polipów, lub ostrzyknięcie środkami hamującymi krwawienie.
Próby wątrobowe
Próby wątrobowe to badania polegające na ocenie aktywności wybranych enzymów zawartych w komórkach wątroby, które w przypadku jej uszkodzenia są wyrzucane do krwi. Badania te polegają na ocenie aktywności tych enzymów oraz stężenia bilirubiny (produkt rozpadu hemoglobiny, barwnik żółci) we krwi. Pozwalają one wykryć uszkodzenie wątroby spowodowane cukrzycą czy nadużywaniem alkoholu i leków, a także zatrucia, np. grzybami. Są pomocne w diagnozowaniu przewlekłego stanu zapalnego wątroby wywołanego przez wirusy HBV i HCV (wirusy zapalenia wątroby typu B i C).
Badania kału na krew utajoną
Krew utajona w kale może pochodzić z dowolnego odcinka przewodu pokarmowego. Jej niewielka ilość nie zmienia barwy kału ani jego konsystencji, więc jest niewidoczna gołym okiem. Można ją wykryć tylko za pomocą testów diagnostycznych próbki kału. Oprócz chorób takich jak zapalenie jelita grubego lub polipy jelita krew w kale może wskazywać na początek choroby nowotworowej jelita. Polipy jelita grubego są łagodnymi zmianami nowotworowymi, które mają tendencję do przekształcania się w nowotwory złośliwe.
EndoskopiaEndoskopia kapsułkowa jest jedną z najnowocześniejszych metod diagnostycznych umożliwiających oglądanie wnętrza przewodu pokarmowego. Pacjent połyka maleńką kapsułkę, w której ukryta jest bezprzewodowa kamera. Dzięki ruchom perystaltycznymruchom perystaltycznym kapsułka przemieszcza się wzdłuż przewodu pokarmowego. Umieszczony w niej aparat wykonuje tysiące zdjęć, tworząc film, który jest następnie poddawany analizie lekarza.
Wiele osób obawia się endoskopii. Jakimi argumentami można by je przekonać, aby okresowo poddawały się takim badaniom diagnostycznym?
Słownik
pobranie i zbadanie pod mikroskopem zmienionych chorobowo tkanek, usuniętych jako część operacji leczącej albo pobranych jako wstępne badanie diagnostyczne (biopsja)
zabieg diagnostyczny polegający na pobraniu materiału biologicznego, np. wycinków tkanek, w celu badań histopatologicznych, wirusologicznych, biochemicznych
stosowanie syntetycznych związków chemicznych do zwalczania chorób wywołanych przez drobnoustroje i pasożyty, a także chorób nowotworowych; podawana doustnie w formie tabletek lub podskórnie bądź dożylnie, najczęściej w postaci iniekcji bądź wlewów
jama patologiczna w narządach wewnętrznych organizmu
ogólna nazwa zabiegów diagnostycznych polegających na badaniu wnętrza ciała za pomocą endoskopu – aparatu umożliwiającego wprowadzenie do wnętrza przewodu pokarmowego, dróg oddechowych oraz jam ciała wziernika z własnym źródłem światła; przykładami badań endoskopowych są gastroskopia oraz kolonoskopia
dziedzina medycyny zajmująca się czynnościami i chorobami przewodu pokarmowego: przełyku, żołądka, jelit, odbytu i gruczołów trawiennych, czyli trzustki i wątroby oraz dróg żółciowych
farmakologiczna metoda leczenia nowotworów za pomocą hormonów, które uniemożliwiają lub osłabiają podziały komórek nowotworowych
(dawniej flora jelitowa) zespół mikroorganizmów, głównie bakterii, które występują naturalnie w układzie pokarmowym człowieka, żyjąc z nim w symbiozie; przeprowadzają fermentację składników pokarmowych, stymulują system odpornościowy do zwalczania drobnoustrojów chorobotwórczych, wytwarzają witaminę K (filochinon) i BIndeks dolny 77 (biotynę), produkują hormony
fale skoordynowanych, automatycznych skurczów i rozkurczów mięśni podłużnych i okrężnych w ścianach gardła, przełyku, żołądka, jelit i moczowodów powodujące przesuwanie się zawartości tych narządów
nieinwazyjna metoda diagnostyczna wykorzystująca zjawisko częściowego odbijania fal ultradźwiękowych na granicach tkanek i narządów o różnych gęstościach