Przeczytaj
Więcej na temat filozofii Kierkegaarda znajdziesz w materiałach:
Søren Kierkegaard. Część pierwsza: poglądySøren Kierkegaard. Część pierwsza: poglądy
Istota wiary według Sørena KierkegaardaIstota wiary według Sørena Kierkegaarda
Søren Kierkegaard: postać filozofa, problemy i wyzwaniaSøren Kierkegaard: postać filozofa, problemy i wyzwania
Stadia życia według Sørena KierkegaardaStadia życia według Sørena Kierkegaarda
Źródła
Łatwiej wskazać tradycje filozoficzne, które Kierkegaard zwalczał i których nie przyjmował, niż te, do których się odwoływał. Jego myśl powstawała w opozycji do panującego wówczas systemu Hegla (niemieckiego filozofa nazywał: „biednym profesorem, który przeniknął konieczność wszystkiego, co istnieje, i obrócił wszechświat w błahostkę”), ale heglowskiej dialektycedialektyce zawdzięczała subiektywną dialektykę wiary.
Wśród poprzedników Kierkegaarda na ogół wymienia się Sokratesa, zwłaszcza jego koncepcję ironiiironii, oraz św. Augustyna i Pascala (tu przede wszystkim „porządek serca”„porządek serca”). Łączyło ich to, że zajmowali się głównie człowiekiem, ale rozumieli, że postawiony on jest wobec nieskończoności, porównanie zaś skończonej istoty ludzkiej z nieskończonością wywołuje egzystencjalneegzystencjalne lęki. Bliskie Kierkegaardowi i jego wierze wydają się poglądy Tertuliana.
Istotne znaczenie, ale głównie w zakresie poglądów na instytucję Kościoła, wywarły pisma Lutra.
Wpływ i recepcja
Kierkegaard w Polsce
Pierwsze próby tłumaczenia Kierkegaarda na język polski miały miejsce w 1874 roku. Ale znacząca jego obecność zaczyna się od tłumaczenia Albo‑Albo dokonanego przez jednego z głównych programodawców młodopolskich – Artura Górskiego w roku 1901. Sześć lat później ukazało się tłumaczenie Dziennika uwodziciela dokonane przez Stanisława Lacka. Stałe miejsce zapewniały tekstom Kierkegaarda najważniejsze pisma Młodej Polski – „Życie” Przybyszewskiego i „Chimera” Przesmyckiego. W prowadzonym przez Staffa „Sympozjonie” ukazał się w roku 1914 wybór pism filozofa w tłumaczeniu Maksymiliana Bienenstocka.
Główny dorobek Kierkegaarda udostępniony został polskim czytelnikom na przełomie lat 60. i 70. dzięki tłumaczeniom dokonanym przez Jarosława Iwaszkiewicza i Karola Toeplitza. Polski pisarz, który wiele lat pracował w polskiej ambasadzie w Kopenhadze, przetłumaczył najpierw Bojaźń i drżenie oraz Chorobę na śmierć; oba teksty, poprzedzone wstępem pisarza, ukazały się najpierw w 1969 roku, kilka lat później zostały wznowione. Natomiast wraz z Toeplitzem Iwaszkiewicz przetłumaczył Albo‑Albo (wydane w 1976 r.). Indywidualną już zasługą Karola Toeplitza jest spolszczenie Okruchów filozoficznych i Chwili (1988). Powtórzenie, wydane w roku 1992, przetłumaczył Bronisław Świderski.
Cytaty
Przeczytaj uważnie cytaty i odpowiedz na pytania.
Zapoznaj się uważnie z cytatami i odpowiedz na pytania.
Słownik
(gr. dialektikḗ, od diá – roz-, przez + lego – mówię, zbieram) w tradycji sztuka dyskutowania, sposób dochodzenia do prawdy drogą dialogu, dyskusji, ścierania się racji; dla Hegla dialektyka oznaczała ruch myśli, która przechodząc drogę od tezy przez antytezę do syntezy, ujawnia zarazem samą istotę pojmowania rzeczy
(gr. eironeía – udawana niewiedza) specyficzne nastawienie Sokratesa, które wyrażało się w sposobie prowadzenia dialogu oraz zapytywania; polegało na umniejszaniu własnej wiedzy w celu sprowokowania rozmówcy do wyrażenia przekonań, które w toku rozmowy okazywały się fałszywe; w połączeniu z metodą elenktyczną oraz majeutyczną pełniła w filozofii Sokratesa funkcję dydaktyczną – uświadamiała rozmówcom ich niewiedzę
w rozumieniu Kierkegaarda filozofia, która zajmuje się próbą wyjaśnienia autentyczności bytu ludzkiego w jego relacji do Boga
podstawowa kategoria filozofii Kierkegaarda, która oznacza utratę własnej osobowości psychicznej, nie jest to jednak incydent w życiu ludzkim, ale sposób życia, bo niemożliwe jest zrealizowanie syntezy skończoności i wieczności w skończonej egzystencji. Rozpaczą Kierkegaard określa również grzech stanowiący zaprzeczenie wiary