Przeczytaj
Zmiany na mapie politycznej Europy i ich przyczyny
Przed 1991 rokiem na mapie politycznej Europy znajdowały się 34 państwa. Obecnie jest ich 47. Nowe państwa powstały w wyniku przemian społeczno‑ustrojowych po 1989 roku na skutek rozpadu ZSRRZSRR. W wyniku kryzysu polityczno‑ekonomicznego i prowadzonej przez Michaiła Gorbaczowa polityki pierestrojkipierestrojki to wielonarodowościowe państwo rozpadło się. Te czynniki, a także przeprowadzenie pierwszych wolnych wyborów w Polsce oraz na Węgrzech, spowodowały przemiany polityczne w innych krajach uzależnionych od wpływu ZSRR. Istotny jest także fakt, że ówczesne granice państwowe zostały ukształtowane przede wszystkim w wyniku ustaleń USA, Wielkiej Brytanii i ZSRR, a jednak ich przebieg nie uwzględniał woli większości obywateli państw, które znalazły się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Były to bowiem kraje wielonarodowościowe i wielowyznaniowe. W wyniku rozpadu bloku wschodniegobloku wschodniego doszło m.in. do pojawienia się na mapie politycznej Europy:
zjednoczonych Niemiec,
ośmiu państw (w Europie i Azji łącznie piętnastu) powstałych w wyniku rozpadu ZSRR,
siedmiu państw powstałych w wyniku rozpadu Jugosławii,
Czech i Słowacji w wyniku rozpadu Czechosłowacji.
Przemiany te miały różny przebieg. Jedne odbyły się pokojowo, a inne na drodze konfliktów zbrojnych.
A poza Europą?
Oprócz powstałych w wyniku rozpadu ZSRR państw azjatyckich (Rosji, Kazachstanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu) na mapie świata pojawiły się po 1989 r. także inne państwa:
Jemen (powstały w wyniku zjednoczenia Jemenu Północnego i Południowego w 1990 r.),
Namibia (powstała w wyniku uniezależnienia się od RPA w 1990 r.),
Mikronezja (będąca wcześniej terytorium powierniczym USA, w 1990 r.),
Erytrea (powstała w wyniku secesjisecesji z terytorium Etiopii w 1993 r.),
Palau (wcześniej funkcjonujące jako terytorium powierniczeterytorium powiernicze USA, w 1994 r.),
Timor Wschodni (powstał w wyniku secesji z terytorium Indonezji w 2002 r.),
Sudan Południowy (powstał w wyniku secesji z terytorium Sudanu w 2011 r.).
Słownik
(ros. ‘przebudowa’) określenie polityki partii komunistycznej w ZSRR dotyczącej zasadniczych przekształceń społeczeństwa i państwa, w węższym znaczeniu – zmian w jednej lub kilku dziedzinach życia społecznego
Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN Indeks dolny koniecŹródło: Encyklopedia PWN
odłączenie się fragmentu państwa od jego zasadniczej części
terytorium niesamodzielne zarządzane przez państwo lub państwa pod nadzorem ONZ
Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN Indeks dolny koniecŹródło: Encyklopedia PWN
organizacja międzynarodowa z siedzibą w Mińsku; jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa państwom członkowskim; zrzesza większość dawnych republik radzieckich
skrót od nazwy historycznego kraju: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich