Przyrost naturalny jest to różnica między liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów, natomiast ujemna – odwrotnie.

Eksplozja demograficzna

Dynamiczny wzrost przyrostu naturalnego w II i III fazie modelu przejścia demograficznego wywołany zmniejszeniem się współczynnika zgonów i utrzymywaniem się na wysokim poziomie współczynnika urodzeń nazywany jest eksplozją demograficzną. Powoduje on gwałtowny wzrost liczby ludności na danym obszarze. Niektóre kraje przeszły już dawno eksplozję demograficzną, a inne jeszcze się w niej znajdują.

Implozja demograficzna

Gwałtowny i trwały spadek przyrostu naturalnego wywołany szybszym tempem zmniejszania się współczynnika urodzeń (i tym samym współczynnika dzietnościwspółczynnik dzietności współczynnika dzietności) niż współczynnika zgonów nazywany jest implozją demograficzną. Rozpoczyna się ona pod koniec trzeciej fazy przejścia demograficznego i jest kontynuowana w fazie czwartej (w jej początkowym etapie). Natomiast zmniejszanie się liczby ludności, charakterystyczne dla społeczeństw znajdujących się w fazie piątej, nazywane jest regresem demograficznymregres demograficznyregresem demograficznym.

Rcl5O7jZ5BsHO

Wykres przedstawia współczynnik dzietności w wybranych państwach w 2017 r. Na osi Y oznaczono współczynnik dzietności od zera do ośmiu. Na osi X oznaczono wybrane państwa. Współczynnik dzietności w Nigerze wyniosły 7. Współczynnik dzietności w Czadzie wyniósł 5,8. W Zambii 4,7. W Afganistanie 4,6. W Jemenie 3,9. W USA 1,8. W Chinach 1,7. W Austrii 1,5. W Polsce 1,4. We Włoszech 1,3.

Słownik