Przeczytaj
Jądro komórkowe jest wyspecjalizowane w przechowywaniu DNA oraz odczytywaniu w bezpieczny sposób informacji genetycznej w nim zawartej. Mimo swoich niewielkich rozmiarów (średnica jądra wynosi ok. 5 mum) jest często największą oraz najlepiej widoczną organellą komórkową. Większość komórek ma jedno jądro komórkowejądro komórkowe, jednak niektóre wyspecjalizowane komórki zwierają wiele jąder lub nie mają ich wcale. Przykładem są włókna mięśni szkieletowych poprzecznie prążkowanych, które mogą zawierać nawet kilkaset jąder komórkowych, czy ludzkie erytrocyty, w których jądro zanika tuż po osiągnięciu przez nie dojrzałości.
Budowa jądra komórkowego
Upakowanie DNA w jądrze komórkowym
Wyobraź sobie szufladę wypełnioną po brzegi ubraniami, które wrzucono tam bez ładu i składu. Jeśli wyciągniemy te ubrania i ładnie poukładamy w kostkę, to nie dość, że wszystkie się zmieszczą bez problemu, to jeszcze zostanie wolne miejsce. Podobnie wygląda rozmieszczenie DNA w jądrze komórkowym. Łączna długość cząsteczek DNA w jednym jądrze ludzkiej komórki wynosi około dwóch metrów. Zmieszczenie tak ogromnej ilości DNA na tak małej przestrzeni wymaga wyrafinowanego systemu pakowania, umożliwiającego zmniejszenie długości nici DNA aż 10 tysięcy razy.
Rola jądra komórkowego w funkcjonowaniu komórki
Słownik
interfazowa postać chromosomów; jest zbudowana z DNA i białek histonowych; DNA oplata kolejne kompleksy histonów, tworząc nukleosomy, natomiast w formie niezwiązanej z histonami występuje wyłącznie na krótkich odcinkach
postać chromatyny podczas podziału komórkowego; chromosomy stanowią jednostki segregacji w podziale jądra
rozluźniona forma chromatyny, która jest aktywna genetycznie
obszary chromatyny, które wykazują wysoki stopień kondensacji; nie są aktywne transkrypcyjnie
grupa globularnych białek, bogatych w reszty argininy i lizyny, co nadaje im właściwości zasadowe
struktura występująca w większości jąder komórkowych eukariontów (jąderka brak między innymi w plemnikach i mikronukleusach orzęsków); główną funkcją jąderka jest synteza i obróbka rRNA
organella zawierająca główny zasób informacji genetycznej (ok. 99 proc.) zakodowanej w DNA chromatyny (pozostała część informacji jest zawarta w DNA mitochondriów oraz DNA plastydów w przypadku roślin i fotoautotroficznych protistów)