Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Warto przeczytać

W naszych domach jest na ogół dużo różnych odbiorników energii elektrycznej: oświetlenie, sprzęt RTV i AGD, komputery i inne urządzenia.

R1GxvG19Ph6uU
Rys. 1. W domu używamy wielu odbiorników prądu jednocześnie
Źródło: dostępny w internecie: https://www.pexels.com/photo/living-room-3797991/ [dostęp 12.07.2022].

Wiele z nich użytkujemy jednocześnie, a każde wymaga zasilania napięciem sieciowym, czyli 230 V. Aby spełnić to wymaganie, musimy wszystkie urządzenia połączyć równolegle, czyli tak, jak na Rys. 2.

RDzqPhGeOO48Y
Rys. 2.Sposób połączenia urządzeń w domowej instalacji elektrycznej
Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl.

Obwód zasilania rozgałęzia się na kilka innych obwodów. Takie rozgałęzienie przewodów nazywamy węzłem. Prąd wpływający z przewodu zasilającego rozdziela się na kilka innych z zachowaniem zasady sumowania natężeń prądów, czyli I prawa KirchhoffaI prawo KirchhoffaI prawa Kirchhoffa. Na temat tego prawa możesz przeczytać na przykład w e‑materiale „Poznajemy I prawo Kirchhoffa”.

Rysując schematy elektryczne zakładamy, że opór przewodów połączeniowych jest pomijalnie mały. Możemy wiec zmieniać ich przebieg tak, by rysunek był jak najbardziej czytelny (patrz – Rys. 3).

R1KYN2FbpYwZJ
Rys. 3. Równoległe połączenie odbiorników domowej instalacji elektrycznej
Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl.

Ten rodzaj połączenia odbiorników nazywamy równoległym. Można o nim przeczytać w kilku innych e‑materiałach, np. „Jak obliczyć opór zastępczy układu oporników połączonych równolegle?”.

W praktyce, przewody elektryczne biegnące w ścianach naszych domów prowadzi się kablami, zawierającymi dwie lub trzy żyły (patrz Rys. 4a. i 4b.), od punktów połączeniowych, do których doprowadzone jest zasilanie 230 V do punktów odbioru energii (gniazdek lub punktów świetlnych, służących do podłączenia lamp). Przykład wykonania takiej instalacji pokazano na Rys. 5.

RD6m5Vo1ggVj1
Rys. 4a. Kabel dwużyłowy, używany w domowych instalacjach elektrycznych
Źródło: Politechnika Warszawska, Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0.
RuYvmpyrVDhII
Rys. 4b. Kabel trójżyłowy, używany w domowych instalacjach elektrycznych
Źródło: dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Electric_guide_3%C3%972.5_mm.jpg [dostęp 7.11.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
RyL3ZLJT7xJWC
Rys. 5. Przykład wykonania domowej instalacji elektrycznej
Źródło: dostępny w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Installing_electrical_wiring.jpg [dostęp 7.11.2022], domena publiczna.

Schematy domowych instalacji elektrycznych przedstawia się najczęściej odzwierciedlając przebieg przewodów, czyli tak, jak na Rys. 6.

RbwBDiW5rROyJ
Rys. 6. Fragment schematu domowej instalacji elektrycznej
Źródło: Politechnika Warszawska Wydział Fizyki, licencja: CC BY 4.0. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl.

Podsumowanie wiedzy zawartej w innych e‑materiałach na temat równoległego połączenia odbiorników.

  1. Napięcie panujące na każdym z odbiorników jest takie samo.

  2. Natężenie prądu wpływającego do rozgałęzienia (węzła) jest równe sumie natężeń prądów wypływających z niego.

  3. Odwrotność oporu zastępczego wszystkich odbiorników połączonych równolegle jest sumą odwrotności ich oporów elektrycznych.

  4. MocmocMoc wydzielana w całym połączeniu jest sumą mocy wydzielanych w poszczególnych gałęziach.

Słowniczek

I prawo Kirchhoffa
I prawo Kirchhoffa

(ang.: Kirchhoff's first law) Natężenie prądu wpływającego do rozgałęzienia (węzła) jest równe sumie natężeń prądów wypływających z niego.

Moc
Moc

(ang.: power) wielkość fizyczna określająca pracę wykonaną w jednostce czasu. Jednostką mocy jest wat (W). Moc elektryczna urządzenia to iloczyn napięcia panującego na jego końcach i natężenia przepływającego przezeń prądu.