Gatunki samotnicze to takie, których przedstawiciele prowadzą samotny tryb życia, kontaktując się ze sobą jedynie w czasie rozrodurozródrozrodu.

RHvsGJQ0h2LLW

Zdjęcie przedstawia białego niedźwiedzia. Przeskakuje pomiędzy kawałkami kry. Zwierzę jest duże. Ma stosunkowo małą i wąską głowę. Małe uszy. Niedźwiedź ma duże łapy.

Gatunek społeczny to taki, którego przedstawiciele współpracują ze sobą na rzecz tworzonej przez nich grupy: rodziny, stada, społeczności. Życie w grupie przynosi korzyści takie jak:

• większe szanse na znalezienie i zdobycie pokarmu;

• łatwiejsze znalezienie partnera do rozrodu;

• wspólna opieka nad potomstwem;

• ostrzeganie się i ochrona przed zagrożeniami;

• wzajemna nauka i pomoc.

Tworzenie grup zwiększa indywidualne szanse przeżycia każdego z członków i jednocześnie zwiększa szanse przetrwania gatunku w kontekście ewolucyjnym.

RvfDqeoepuTRe1

Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę w okularach. Mężczyzna siedzi. Ma siwe, krótkie włosy z grzywką opadającą na czoło. Na twarzy widoczne zmarszczki. Gestykuluje lewą dłonią, na której nosi obrączkę. Mężczyzna ma lekko otwarte usta. Ubrany jest w garnitur.

SocjobiologiasocjobiologiaSocjobiologia jest jedną z biologicznych nauk behawioralnychbehawiorbehawioralnych. Zajmuje się ukształtowanymi ewolucyjnie podstawami społecznego zachowania się zwierząt. Podstawy dla rozwoju socjobiologii dały prace amerykańskiego biologia – Edwarda Osborne’a WilsonaWilson Edward OsbourneEdwarda Osborne’a Wilsona, autora wydanej w 1975 r. książki pt. Sociobiology: The New Synthesis, w której badacz przedstawił aspekty ewolucyjne zachowania społecznego zwierząt.

Socjobiologia zajmuje się genetycznymi przyczynami zjawisk społecznych, ocenianymi w kategoriach wartości dostosowawczej. Oznacza to, że osobniki zachowują się tak, by zmaksymalizować szanse przekazania kopii swoich genów przyszłym pokoleniom. Ważnym przedmiotem badań w socjobiologii są dobór krewniaczydobór krewniaczydobór krewniaczy i altruizmaltruizmaltruizm. W świetle pojęcia tzw. dostosowania łącznegoteoria dostosowania łącznegodostosowania łącznego przekazanie swoich genów może być osiągnięte nie tylko przez własny rozród, ale i pomoc w wychowaniu potomstwa bliskich krewnych, a zwłaszcza rodzeństwa i jego dzieci, ponadto altruizm odwzajemniony może być dobrym środkiem do osiągnięcia własnych celów.

Według Edwarda Wilsona przyczyną społecznych zachowań ssaków jest mleko. Nowonarodzone młode ssaki są zależne od matki, stąd relacja matka–potomstwo jest podstawowym elementem tworzącym społeczeństwa ssacze. Nawet gatunki samotnicze, które nie przejawiają zachowań społecznych (poza macierzyństwem i godamigodygodami), mają skomplikowane i długotrwałe relacje z matkami.

RbZuPD33dbdOb1

Zdjęcie przedstawia wilka szarego. Przypomina wyglądem dużego psa. Dominuje u niego szara sierść z domieszką jasnej. Uszy ma postawione. Pysk nieco wydłużony. Zwierzę leży i patrzy przed siebie.

Wilk szary, drapieżny ssak z rodziny psowatych (Canidae), występuje na obszarach leśnych Europy, Azji i Ameryki Północnej. Wilk szary to gatunek społeczny, który tworzy grupy rodzinne zwane watahamiwatahawatahami. W skład grupy wchodzi para dominująca – samiec alfa (basiorbasiorbasior) i samica alfa (waderawaderawadera), potomstwo pochodzące z wcześniejszych miotów oraz wilczęta. Zazwyczaj stadostadostado liczy ok. 10 osobników, a jego struktura wewnętrzna jest zhierarchizowana. Stadem przewodzi para dominująca, jednak śmierć samca alfa prowadzi do rozpadu stada. Samiec alfa przewodzi stadem, wybiera terytorium, inicjuje polowanie i kieruje przemieszczaniem się grupy.

Wszyscy członkowie stada mają określone zadania w grupie związane z rozrodem i polowaniem. Dzięki wspólnemu działaniu zwiększają swoją skuteczność i utrzymują spójność grupy.

R7qL4OspbVGia1

Zdjęcie przedstawia delfina butlonosego. Wynurza się z wody. Jego ciało ma torpedowaty kształt, szary kolor skóry. Ma dziób, czyli wąskie wydłużenie głowy utworzone przez dolną i górną szczękę, nie zawiera nosa. Otwór nosowy znajduje się na czubku głowy. U zwierzęcia widoczna jest płetwa grzbietowa. Delfin wynurza się z wody.

Delfin butlonosy, drapieżny ssak z rodziny delfinowatych (Delphinidae), występuje w wodach słonych Oceanu Spokojnego, Atlantyckiego i Indyjskiego. To gatunek społeczny, żyjący w stadach o różnej liczbie osobników. Duża grupa, licząca ok. 1000 osobników, nazywana jest „szkołą”. Wewnątrz „szkoły” znajdują się podgrupy. Podgrupa złożona z samic z młodymi zawsze pływa w środku stada, a pozostałe podgrupy – składające się ze starszych zwierząt – pływają w części zewnętrznej. W ten sposób młode osobniki są skutecznie chronione przed drapieżnikami.

Delfin butlonosy tworzy stada, którego członkowie współpracują ze sobą w czasie polowania lub opieki nad potomstwem. Podłożem współpracy, silnych więzi, towarzyskości i zdolności do uczenia się prawdopodobnie jest bliska relacja, jaka nawiązuje się między matką a młodym osobnikiem.

Delfiny obok ludzi są jedynym gatunkiem tworzącym grupy osobników na podstawie posiadania przez nie konkretnej osobniczej cechy. W Australii zaobserwowano, że niektóre delfiny używają fragmentów gąbek do przeszukiwania dna morskiego w celu zdobycia pokarmu. Okazało się, że osobniki wykorzystujące gąbki wolą trzymać się w swojej grupie i unikają przebywania w towarzystwie delfinów, które gąbek nie używają.

RlRzwYDDnzioI1

Zdjęcie ukazuje szympansa zwyczajnego. Kroczy po trawie na czterech kończynach. Ma czarną sierść. Twarz jest nieowłosiona. Uszy przylegające. Oczy brązowe.

Szympans zwyczajny – drapieżny ssak z rodziny człowiekowatych (Hominidae), występujący na obszarach leśnych Afryki Zachodniej, Środkowej i Wschodniej. Gatunek społeczny, którzy tworzy stada o różnej liczbie osobników. Wielopokoleniowa grupa liczy od 25 do 100 osobników, którym przewodzi samiec alfa – zazwyczaj najstarszy i najbardziej doświadczony osobnik.

Ru9DGYrIWwrGw1

Zdjęcie przedstawia golca piaskowego. Jego ciało, praktycznie pozbawione owłosienia, jest cylindrycznego kształtu ze stożkowatą, tępo zakończoną głową. Poruszają się na krótkich nogach. Ma małe oczy. Skóra jest cienka i pomarszczona, koloru brązowo‑różowego.

Golec piaskowy, gryzoń z rodziny golców (Heterocephalidae), występuje na obszarach pustynnych Afryki Wschodniej. Stanowi jedyny znany przykład eusocjalnościeusocjalnośćeusocjalności u ssaków. Przedstawiciele tego gatunku tworzą społeczności zwane koloniamikoloniakoloniami. Grupa składa się z ok. 80 osobników o ściśle określonej hierarchii. Kolonia dzieli się na dwie kastykastakasty: reprodukcyjną, którą tworzą 1–2 królowe i 1–3 dominujące samce, oraz niereprodukcyjną, tworzoną przez pozostałych członków kolonii. Kasta reprodukcyjna rozmnaża się wielokrotnie przez wiele lat, a wysoka płodność utrzymywana jest aż do śmierci. Królowa wydziela substancje hamujące płodność innych członków kolonii.

Kasta niereprodukcyjna składa się z samic i samców podzielonych na „żołnierzy”, którzy chronią kolonię przed drapieżnikami, oraz „robotników”, których zadania stanowią: poszukiwanie i gromadzenie pokarmu, kopanie tuneli i nor oraz opieka nad młodymi i królową.

RbNq59n4PYPDx

Zdjęcie przedstawia śpiące w podziemnym korytarzu golce. Zwierzęta stykają się ze sobą. Leżą w grupie. Ich skóra jest różowa, pomarszczona, pozbawiona owłosienia.

Słownik