Pętle w programowaniu i algorytmice pozwalają na wielokrotne wykonywanie określonych operacji. Jeżeli na przykład chcemy 20 razy wypisać na ekran konsoli jakąś zmienną, nie musimy dwudziestokrotnie kopiować operacji wypisania – wystarczy, że użyjemy pętli. Dzięki temu kod staje się krótszy i bardziej przejrzysty.

dla j = 1, 2, 3, ..., 20 wykonuj
	wypisz j

Pętla for w języku C++

Przejdźmy do przeanalizowania budowy pętli for w języku programowania C++. W tym wypadku wygląda ona następująco:

for (zmienna sterująca; warunek; operacja) {
	// instrukcje
}

for (int j = 1; j <= 20; j++) {
	cout << j;
}

int suma = 0;

for (int i = 2; i <= 100; i += 2) {
	suma += i;
}

Pętla nieskończona for

Aby utworzyć pętlę nieskończoną, należy zdefiniować warunek, który zawsze będzie spełniony:

int j = 0;

for (int i = 0; j < 2; i++) {
	cout << j;
}

Mimo że zmienna i jest inkrementowana wraz z każdą iteracją, pętla będzie się wykonywała w nieskończoność, ponieważ spełnienie warunku w pętli jest zależne od wartości zmiennej j. W przypadku powyższego fragmentu kodu wartość zmiennej j nie ulega zmianie – 0 zawsze będzie mniejsze od 2, więc pętla będzie w nieskończoność wypisywała wartość zmiennej j, czyli 0.

Innym sposobem na to, aby pętla for wykonywała się w nieskończoność, jest zadeklarowanie pętli bez warunku, zmiennej sterującej oraz operacji:

for (;;) {
	cout << "PĘTLA NIESKOŃCZONA";
}

Pętla for z kilkoma zmiennymi sterującymi

Warto przedstawić przykład pętli, która zawiera nie jedną, a kilka zmiennych. W takim wypadku może ona wyglądać następująco:

for (int i = 0, j = 10; i < 10; i++, j--) {
	cout << i << " " << j << endl;
}

Zostaje zatem zadeklarowana zmienna i o wartości początkowej równej 0, a po przecinku druga zmienna, czyli j wraz z wartością początkową równą 10. W operacjach wykonywanych z każdą iteracją są: inkrementacja zmiennej i oraz dekrementacja zmiennej j. Wynikiem działania pętli będzie wydrukowanie na ekran:

0 10
1 9
2 8
3 7
4 6
5 5
6 4
7 3
8 2
9 1

Słownik