Przeczytaj
Wiadomości podstawowe
Centra finansowe to takie obszary, gdzie koncentrują się podmioty gospodarcze oferujące usługi finansowe oraz inne usługi powiązane z finansowymi (prawne, księgowe, ratingowe itp.). Do podmiotów (instytucji) świadczących usługi finansowe zaliczamy: pośredników finansowychpośredników finansowych (m.in. banki i brokerówbrokerów), inwestorów instytucjonalnych (m.in. fundusze emerytalne, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze hedgingowefundusze hedgingowe) i emitentówemitentów (takich jak przedsiębiorstwa i rządy). Działalność centrów finansowych może odbywać się w miejscach takich jak giełdygiełdy, chociaż wiele transakcji jest zawieranych poza rynkiem regulowanym, czyli bezpośrednio między uczestnikami działającymi w centrum finansowym. Centra finansowe zazwyczaj obsługują firmy oferujące szeroki zakres usług związanych na przykład z fuzjamifuzjami i przejęciamiprzejęciami, ofertami publicznymi czy działaniami korporacyjnymi.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) wyróżnia trzy kategorie głównych centrów finansowych na świecie:
międzynarodowe centra finansowe (ang. international financial centres, IFC) – duże, kompleksowe centra obsługi z zaawansowanymi systemami rozliczeniowymi i płatniczymi, wspierające duże gospodarki krajowe, z głębokimi oraz płynnymi rynkami, na których zarówno źródła, jak i sposoby wykorzystania funduszy są zróżnicowane, a ramy prawne i regulacyjne są odpowiednie, aby chronić integralność relacji zleceniodawca – agent. IFC generalnie zaciągają krótkoterminowe pożyczki od nierezydentów i udzielają długoterminowych pożyczek nierezydentom. Posiadają znacznych rozmiarów rynek pieniężny, walutowy, kapitałowy, kredytowy, ubezpieczeniowy. Przykłady: Londyn, Nowy Jork, Tokio;
regionalne centra finansowe (ang. regional financial centres, RFC) – cechują je liczne podobieństwa do IFC, ale w przeciwieństwie do nich wspierają raczej małe gospodarki krajowe. Przykłady: Singapur, Hongkong, Luksemburg;
centra finansowe offshore (ang. offshore financial centre, OFC – tzw. raje podatkowe) – centra przeważnie mniejszych rozmiarów niż IFC i RFC, w których znajduje się duża liczba instytucji finansowych świadczących przeważnie usługi podatkowe (bardzo rzadko inne) wobec nierezydentów. Ponadto charakteryzują się wysokim stopniem oddziaływania krajowych sektorów finansowych na tzw. realną sferę gospodarki (większa istotność sektorów finansowych niż systemów gospodarczych, w których one funkcjonują), zerowymi lub niewielkimi podatkami, umiarkowanymi lub niskimi wymogami regulacyjnymi oraz ścisłą tajemnicą bankową lub anonimowością lokat oraz obrotu na rynkach finansowych. Przykłady: Irlandia, Kajmany, Hongkong, Brytyjskie Wyspy Dziewicze.
MFW podkreśla, że te trzy kategorie nie wykluczają się wzajemnie i że różne terytoria mogą należeć do więcej niż jednej kategorii (np. Hongkong).
Ranking konkurencyjności centrów finansowych
Indeks Globalnych Centrów Finansowych (ang. Global Financial Centres Index, GFCI) określa poziom konkurencyjności globalnych centrów finansowych. Oblicza się go na podstawie ponad 20 tys. ocen z ankiet internetowych rozesłanych do pracowników sektora finansowego oraz 133 wskaźników opracowanych przez organizacje takie jak Bank Światowy, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Co‑operation and Development, OECD) czy Economist Intelligence Unit. Jest on publikowany w marcu i wrześniu od 2007 r. przez Z/Yen Group w Londynie i China Development Institute w Shenzhen, jest powszechnie używany jako główny ranking centrów finansowych.
W ramach GFCI konkurencyjność centrów finansowych określa się, biorąc pod uwagę:
środowisko biznesowe – chodzi przede wszystkim o odpowiednie regulacje. Wysoką konkurencyjność centrum finansowego zapewniają takie przepisy, które ograniczają korupcję, zwiększają transparentność, a także pobudzają przedsiębiorczość oraz rozwój innowacji. W związku z tym potrzebne są silne rządy prawa, stabilność i wysoki stopień egzekwowania przepisów, niski poziom zadłużenia i najlepiej liczne zachęty podatkowe;
zasoby ludzkie (kapitał ludzki) – o potencjale centrum finansowego decyduje: liczba i dostępność wykwalifikowanej kadry, poziom wykształcenia, zróżnicowanie kulturowe itp. Szczególnie cenne są obecnie umiejętności w technologiach finansowych oraz sztucznej inteligencji;
infrastrukturę – jest ona niezbędna do tworzenia odpowiednich warunków pracy, które zaspokoją potrzeby zarówno biznesowe, jak i społeczne. Pożądana jest więc: wysoka jakość powietrza i wody, znaczny odsetek zieleni, dobra jakość i duże zagęszczenie sieci drogowej oraz kolejowej, liczne powiązania lotnicze i portowe, dostęp do dostawców usług profesjonalnych, wysoki poziom rozwoju infrastruktury teleinformatycznej (np. 5G), dostęp do nieruchomości w atrakcyjnych lokalizacjach i w przystępnych cenach;
reputację – centra finansowe cieszące się renomą zachęcają inwestorów i przyciągają kapitał ludzki;
poziom rozwoju sektora finansowego – klasteryzacja instytucji finansowych, bankowych i ubezpieczeniowych zwiększa wydajność systemu, a więc również jego konkurencyjność.
Londyn jest jednym z najważniejszych miast na finansowej mapie świata już od XVIII w. To właśnie miasto nad Tamizą jest centrum rynku eurodolarowego i surowcowego. To tam swoje serwery mają najważniejsze agencje informacyjne, takie jak np. Thomson Reuters. To w Londynie znajduje się najważniejsze skrzyżowanie kabli światłowodowych, przez które przepływają transakcje kluczowe dla największych firm finansowych na świecie.
Słownik
podmiot (osoba prawna, osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej) świadczący określone usługi (z reguły pośrednictwa), działający na cudzy rachunek (w przeciwieństwie do np. dealera, czyli podmiotu działającego na własny rachunek); przykładowo broker ubezpieczeniowy reprezentuje interesy ubezpieczeniowe swojego klienta, działając na mocy pełnomocnictwa i doprowadzając do zawarcia umowy ubezpieczenia między ubezpieczającym się (czyli klientem) a zakładem ubezpieczeń; z kolei dom maklerski prowadzi tzw. działalność brokerską, nabywając i zbywając na giełdzie papierów wartościowych papiery wartościowe na rachunek swoich klientów
każdy podmiot wprowadzający do obiegu handlowego pieniądz gotówkowy w jakiejkolwiek postaci (monety, banknoty), a także papiery wartościowe (akcje, obligacje, bony, znaczki pocztowe)
rodzaj funduszu inwestycyjnego, który wykorzystuje różnorodne i zaawansowane techniki inwestycji i dźwigni finansowej, stosuje opłaty za zarządzanie uzależnione od wyników inwestycyjnych, szuka możliwości osiągnięcia dodatniego wyniku inwestycyjnego niezależnie od tendencji rynkowych
dobrowolne połączenie majątku dwóch lub kilku przedsiębiorstw w jeden organizm, zakładających, że w wyniku połączenia ich sytuacja się polepszy
organizowane w ustalonym miejscu i czasie spotkania handlowe, na których sprzedawane są ściśle określone towary, po cenach ogłoszonych w codziennych notowaniach; transakcje na giełdach zawierane są zgodnie z obowiązującym regulaminem między członkami giełdy pośredniczącymi w zawieraniu transakcji
każda instytucja finansowa, bez względu na jej formę i strukturę własności, która świadczy usługi na rzecz podmiotów dysponujących oszczędnościami (podmioty nadwyżkowe) oraz podmiotów poszukujących funduszy pieniężnych (podmioty deficytowe) niezbędnych do sfinansowania ich zamierzeń konsumpcyjnych, inwestycyjnych i produkcyjnych; ich głównym zadaniem jest ułatwianie przepływu funduszy od podmiotów nadwyżkowych do podmiotów deficytowych
transakcja polegająca na przeniesieniu kontroli nad działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa z jednej grupy inwestorów do innej (przy czym przejmowane przedsiębiorstwo zachowuje swoją podmiotowość prawną) w celu uzyskania zamierzonych korzyści strategicznych czy też finansowych, niejednokrotnie bez zgody aktualnych właścicieli (wrogie przejęcie)