Przeczytaj
Od czasu wielkich odkryć geograficznych (XV/XVI w.) państwa europejskie prowadziły politykę polegającą na zajmowaniu nowo odkrywanych terytoriów i utrzymywaniu ich w politycznej i gospodarczej zależności. Przyczyn kolonializmu należy upatrywać przede wszystkim w chęci pozyskania i eksploatowania zasobów naturalnych, zwłaszcza kruszców i surowców mineralnych (np. złota), oraz zmonopolizowania ich handlu. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym procesowi kolonizacji była rosnąca liczba ludności i związana z tym konieczność znalezienia nowych terenów dla osadnictwa.
W pierwszym okresie kolonizowania nowo odkrytych terytoriów (XV/XVI w.) największe obszary znajdowały się w rękach Hiszpanii i Portugalii. W kolejnych stuleciach (XVI‑XIX w.) kolonialnymi potęgami stały się Anglia, Francja, Holandia i Rosja (przy jednocześnie malejącym znaczeniu Hiszpanii i Portugalii), a w XIX‑XX w. – również Stany Zjednoczone, Niemcy, Włochy i Japonia.
Szczytowym okresem w historii kolonializmukolonializmu był wiek XIX, kiedy ok. 55% powierzchni Ziemi i ok. 35% liczby ludności kuli ziemskiej znajdowało się pod rządami państw kolonialnych. Największą potęgą kolonialną było wówczas imperium brytyjskie, do którego należało ok. 25% powierzchni Ziemi.
Państwo | Nazwa terytorium |
---|---|
Australia | Australijskie Terytorium Antarktyczne, Norfolk, Wyspy Bożego Narodzenia, Wyspy Ashmore i Cartiera, Wyspy Heard i McDonalda, Wyspy Kokosowe, Wyspy Morza Koralowego |
Dania | Grenlandia, Wyspy Owcze |
Francja | Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne, Gujana Francuska, Gwadelupa, Majotta, Martynika, Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Reunion, Saint‑Barthélemy, Saint‑Martin, Saint‑Pierre i Miquelon, Wallis i Futuna, Wyspa Clippertona |
Holandia | Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius, Sint Maarten |
Norwegia | Jan Mayen, Svalbard, Wyspa Bouveta, Wyspa Piotra I, Ziemia Królowej Maud |
Nowa Zelandia | Dependencja Rossa, Niue, Tokelau, Wyspy Cooka |
Stany Zjednoczone | Baker, Guam, Howland, Jarvis, Johnston, Kingman, Mariany Północne, Midway, Navassa, Palmyra, Portoryko, Samoa Amerykańskie, Wake, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych |
Wielka Brytania | Akrotiri, Anguilla, Bermudy, Brytyjskie Terytorium Arktyczne, Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Dhekelia, Falklandy, Georgia Południowa i Sandwich Południowy, Gibraltar, Guernsey, Jersey, Kajmany, Montserrat, Pitcairn, Turks i Caicos, Wyspa Man, Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha |
Słownik
zjawisko historyczne polegające na opanowaniu i utrzymaniu kontroli politycznej i gospodarczej przez jedne kraje nad innymi w celu ich eksploatacji
Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN, [online], dostępny w internecie: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kolonializm;3924014.html Indeks dolny koniecŹródło: Encyklopedia PWN, [online], dostępny w internecie: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kolonializm;3924014.html