Prace nad pozyskiwaniem energii atomowej rozpoczęły się od prób skonstruowania bomby atomowej podczas II wojny światowej. W 1939 r. powstał „projekt U”, czyli tajne prace nad wykorzystywaniem energii jądrowej do wykonania bomby atomowej dla wojsk Hitlera. Podczas tego przedsięwzięcia grupa naukowców pracowała nad budową reaktorów służących pozyskiwaniu plutonu P‑239. W odpowiedzi na działania Niemców w 1942 r. Stany Zjednoczone podjęły decyzję o próbie skonstruowania bomby atomowej, by wyprzedzić rywali. W taki sposób powstał projekt Manhattan, podczas którego na pustyni Newada do celów badawczych został wybudowany specjalny ośrodek naukowy. W rezultacie po żadnej ze stron nie doszło do wybuchu bomby atomowej, a naukowcy podczas rozczepiania atomów zdali sobie sprawę, że mogłaby istnieć możliwość wykorzystania tego procesu do pozyskiwania energii. Warto podkreślić, że podczas prac nad budową bomby atomowej brało udział 26 laureatów Nagrody Nobla. Po zrzuceniu bomby atomowej na Japonię uzmysłowiono sobie, jak bardzo negatywne skutki miało to zdarzenie. Wówczas wydano zakaz używania broni jądrowej, a rozszczep atomów nabrał nowego, pokojowego znaczenia - obecną wiedzę wykorzystano do pozyskiwania energii. Głównie przyczyniły się do tego protesty naukowców, którzy nie chcieli brać udziału w konstrukcji tak śmiercionośnej broni.

W latach 50. XX w. w USA nastąpił rozkwit badań nad pokojowym wykorzystaniem atomu. Tajny ośrodek w Newadzie przekształcił się w ośrodek państwowy, który nadzorowała Komisja Energii Atomowej. W 1957 r. ONZ powołało Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, która propagowała rozwijanie prac nad praktycznym zastosowaniem energii jądrowej. Obowiązkiem tego organu było uświadamianie ludzi i wdrażanie rozwiązań dotyczących energii atomowej oraz prowadzanie badań w tej dziedzinie. Wszystkie powyższe działania poskutkowały podpisaniem porozumień w sprawie nieagresywnego wykorzystania rozszczepu atomów w większości krajów członkowskich ONZ, co doprowadziło ostatecznie do podpisania Układu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO).

Prototypami elektrowni atomowych były te wykorzystywane do celów wojskowych. Opierały one swoją technologię na zastosowaniu uranu naturalnego oraz wymagały dostępu do wody, ponieważ za pomocą tej cieczy chłodzone były ogromne reaktory. Pierwszym reaktorem badawczym napędzanym paliwem plutonowym, który chłodzony był ciekłym metalem, był ten zbudowany w pobliżu Idaho Falls w Stanach Zjednoczonych. Jednak to Rosjanie jako pierwsi na świecie uruchomili elektrownię atomową w Obnińsku (1954 r.). Moc tej elektrowni wynosiła jedynie 5 MW i służyła do zaspakajania potrzeb energetycznych znajdującego się w niedalekiej odległości Instytutu Atomowego. Po przyjęciu się takiej metody energetycznej uruchomiono kolejne reaktoryreaktor jądrowyreaktory w tej lokalizacji. Finalnie w regionie tym działają cztery urządzenia o mocy 50 MW. Następnie USA, Francja i Szwecja przystąpiły do budowy elektrowni atomowych.

Jedną z przyczyn wycofywania się z technologii pozyskiwania energii atomowej były awarie reaktorów w Three Mile Island (1979) i Czarnobylu (1986). W polskiej miejscowości Żarnowiec miała powstać elektrownia atomowa, ale ze względu na sprzeciw mieszkańców miejscowości i liczne protesty, które przytaczały właśnie katastrofę w Czarnobylu, do powstania elektrowni nie doszło.

Obecnie ze względu na wyczerpujące się surowce energetyczne oraz duży postęp technologiczny energetyka jądrowa przeżywa swój ponowny rozkwit. Państwa użytkujące elektrownie jądrowe budują nowe, bardziej bezpieczne ze względu na lepsze rozeznanie w technice ochrony przed awariami. Dodatkowym atutem takich elektrowni jest niska szkodliwość dla środowiska, co przełoży się na to, że w najbliższych latach popyt na energetykę atomową będzie się nadal dynamicznie rozwijać.

Obecnie na świecie pracuje 436 reaktorów energetycznych w 30 państwach i na Tajwanie (stan na dzień 25.12.2013). Udział elektrowni jądrowych w światowej produkcji energii elektrycznej wynosi obecnie ok. 13%. Moc netto wynosi 372,326 GWe.

R1ICw3MjgPZ6u

Mapa świata przedstawia stan energetyki jądrowej na świecie. Do państw posiadających elektrownie jądrowe i planujących ich utrzymanie co najmniej do 2030 roku oraz państw posiadających elektrownie jądrowe i budujących nową infrastukturę należą: Kanada, USA, Meksyk, Brazylia, Argentyna, Gujana, Surinam, Gujana Francuska, RPA, Hiszpania, Francja, Wielka Brytania, Szwajcaria, Holandia, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Finlandia, Szwecja, Ukraina, Rosja, Syria, Irak, Iran, Jemen, Oman, Pakistan, Indie, Chiny, Korea Południowa, Japonia. Do państw posiadających elektrownie jądrowe, ale planujące ich wyłączenie do 2030 roku należą Belgia i Niemcy. Do państw budujących pierwsze elektrownie jądrowe należą Białoruś i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Do państw, które podjęły decyzję o budowaniu elektrowni jądrowych i przygotowują infrastrukturę należą: Egipt, Arabia Saudyjska, Turcja, Polska, Litwa, Kazachstan, Tajlandia, Bangladesz, Wietnam, Indonezja. Do państw nieposiadających elektrowni jądrowych i nieplanujących obecnie budowy oraz do państw, które rozważają budowę, ale nie podjęły jeszcze decyzji, należą pozostałe państwa świata.

RUHxHfYJq13B8

Wykres przedstawia liczbę państw posiadających elektrownie jądrowe w poszczególnych latach między 1950 a 2030 rokiem (nie licząc Tajwanu). Według danych historycznych od 1950 roku liczba ta utrzymuje tendencję rosnącą. Najwięcej państw było w latach 1996-2000 - 31. W roku 2012 liczba ta wynosiła 30 państw. Według projekcji liczba państw posiadających elektrownie jądrowe będzie rosła. W roku 2030 obejmie 44 kraje.

Słownik