Przeczytaj
Podział bodźców ze względu na ich siłę
Minimalna siła bodźca konieczna do pobudzenia neuronu to tzw. wartość progowa. Bodźce o sile mniejszej od wartości progowej lub o bardzo krótkim czasie trwania są pomijane jako nieistotne. Są to tzw. bodźce podprogowe.
Aby zrozumieć reakcję neuronuneuronu, musimy najpierw przyjrzeć się komórce nerwowej w „stanie spoczynku”, czyli takiej, na którą nie działa żaden bodziecbodziec. Jej błona komórkowa, tak jak błona każdej żywej komórki, jest selektywna. Oznacza to, że różne są liczby i rodzaj jonów na zewnątrz i wewnątrz komórki. Np. na zewnątrz jest znacznie więcej jonów sodu (NaIndeks górny ++), wyrzucanych przez pompę sodowo‑potasowąpompę sodowo‑potasową. A ponieważ jony to nośniki ładunków elektrycznych – rozkład ładunków na obu powierzchniach błony jest nierównomierny.
Przewagę ładunków dodatnich na zewnętrznej powierzchni błony umownie oznaczamy symbolem „+”, a przewagę ładunków ujemnych po jej wewnętrznej stronie symbolem „−”. W takim stanie błona jest spolaryzowana (posiada pewien potencjał elektryczny), a ponieważ nie „pracuje”, czyli nie przewodzi impulsu, mówimy, że ma potencjał spoczynkowy.
Gdy bodziec powoduje zatrzymanie pracy pompy sodowo‑potasowej, przez co jony zaczynają swobodnie przenikać do wnętrza komórki, zaburzając tym samym stan polaryzacji błony (tzw. depolaryzacjadepolaryzacja), mówimy o bodźcu progowym, czyli najmniejszej wartości siły bodźca powodującej reakcję komórki.
W przypadku gdy na komórkę zadziała bodziec, który wykazuje siłę wyższą, niż jest potrzebna do pobudzenia komórki, mówimy o bodźcu nadprogowym. Należy pamiętać, że pobudzenie nie zwiększa się wraz ze zwiększeniem siły danego bodźca.
Słownik
zmiana środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego organizmu, prowadząca do pobudzenia swoistego narządu odbiorczego – receptora
obniżenie elektroujemnego potencjału elektrycznego błony komórkowej, spowodowane wejściem jonów sodu lub wapnia do cytoplazmy komórki
silnie wyspecjalizowana komórka pochodzenia ektodermalnego, będąca podstawową jednostką strukturalną i funkcjonalną tkanki nerwowej
inaczej: sodowo‑potasowe. Kompleksy wyspecjalizowanych białek (zwanych transbłonowymi), które uczestniczą w transporcie, przez błony komórkowe, określonych jonów nawet wbrew gradientowi ich stężeń (transport aktywny)