Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Równanie postaci ax4+bx2+c=0, gdzie a0 nazwiemy  równaniem dwukwadratowym.

Przykład 1

Wyznaczymy taką wartość parametru z, aby liczba x0=-1 spełniała równanieliczba spełniająca równanieliczba x0=-1 spełniała równanie

-z2+1x4-3x2-2z+3=0

Ponieważ -1 jest pierwiastkiem równania, więc możemy zapisać:

-z2-1-3-2z+3=0

-z2-2z-1=0

z2+2z+1=0

z+12=0

z+1=0

z=-1

Rozwiązaniem równania jest  liczba -1, gdy   z = 1 .

Przykład 2

Rozwiążemy równanie x4-5x2+4=0 metodą wyłączania wspólnego czynnika przed nawias.

Zastosujemy podstawienie x2=z, gdzie z0.

z2-5z+4=0

Zapiszemy -5z=-z-4z.

z2-z-4z+4=0

zz-1-4·z-1=0

Wyrażenie z-1 możemy wyłączyć przed nawias.

z-1z-4=0

Otrzymaliśmy postać iloczynową równania

z-1=0 lub z-4=0

z=1 lub z=4

Teraz wrócimy do podstawienia x2=z.

z=1

x2=1

x=-1 lub x=1

z=4

x2=4

x=-2 lub x=2

Odpowiedź:    x { 2 ,   1 ,   1 ,   2 } .

Przykład 3

Rozwiążemy to samo równanie x4-5x2+4=0 metodą wyłączania wspólnego czynnika przed nawias, zastosujemy inne podstawienie.

x4-x2-4x2+4=0

x2x2-1-4·x2-1=0

Zastosujemy podstawienie x2-1=t.

Zatem x2=t+1, gdzie t+10, t-1.

t+1t-4t=0

t2+t-4t=0

t2-3t=0

tt-3=0

t=0 lub t-3=0

t=0 lub t=3

Teraz wrócimy do podstawienia x2-1=t.

t=0

x2-1=0

x=-1 lub x=1

t=3

x2-1=3

x2=4

x=-2 lub x=2

Odpowiedź:   x = 2 ,   x = 1 ,   x = 1 ,   x = 2 .

Przykład 4

Rozwiążemy równanie x2x2-9=16x2-144.

Zastosujemy podstawienie x2=z, gdzie z0.

zz-9=16z-144

z2-9z=16z-144

z2-25z+144=0

Obliczymy wyróżnik trójmianu kwadratowego.

=252- 4·1·144=625-576=49Δ=49=7

Ponieważ >0 zatem równanie ma dwa rozwiązania.

z1=-b-2a

z1=--25-72·1

z1=9

z2=-b+2a

z2=--25+72·1

z2=16

Teraz wrócimy do podstawienia x2=z.

z=9

x2=9

x=-3 lub x=3

z=16

x2=16

x=-4 lub x=4

Odpowiedź:   x { 4 ,   3 ,   3 ,   4 } .

Przykład 5

Rozwiążemy równanie dwukwadratowe x4+2x2-15=0 z zastosowaniem wzoru skróconego mnożenia.

Zapiszemy równanie w postaci równoważnej.

x4+2x2+1-16=0

x2+12=16

x2+12=4

x2+1=4

x2+1=-4 lub x2+1=4

x2=-5 lub x2=3

Równanie x2=-5 jest sprzeczne.

x2=3

x=-3 lub x=3

Odpowiedź:   x = 3 ,   x = 3 .

Słownik

liczba spełniająca równanie
liczba spełniająca równanie

liczba, po podstawieniu której w miejsce niewiadomej otrzymamy równość prawdziwą