Przeczytaj
Drugie odrodzenie cesarstwa
Poszukaj informacji na temat elektorów Rzeszy Niemieckiej i nazwij ich.
Henryk I Ptasznik (876 – 936), książę Saksonii i król Niemiec z saskiej dynastii Ludolfingów, dbał przede wszystkim o interesy swojego rodzimego księstwa, przykładając wielką wagę do ekspansji Sasów na ziemie Słowian. PogańskiePogańskie plemiona słowiańskie mieszkające nad Łabą siłą chrystianizowanochrystianizowano, a ich ziemie włączano do Saksonii. Czesi, wcześniej już ochrzczeni, zostali przez Henryka I podporządkowani królestwu wschodniofrankijskiemu. Pomijając krótkie epizody niezależności, Czechy na stałe związały się z zachodnim sąsiadem. Najważniejszym sukcesem saskiego władcy stało się odniesione w bitwie nad rzeką Unstrutą w 933 r. zwycięstwo nad Węgrami, siejącymi zniszczenie w całym królestwie. Ten triumf sprawił, że po śmierci Henryka książęta wybrali na króla jego syna, Ottona I.
Niemcy
Po podziale państwa Franków na mocy traktatu zawartego w Verdun w 843 r. władcy, którzy rządzili we wschodniej jego części, konsekwentnie nazywali siebie królami Franków. Tradycja karolińska była tak silna, że nawet po wygaśnięciu dynastii Karolingów uniemożliwiała powstanie osobnej nazwy na określenie państwa wschodniofrankijskiego. Co więcej, od czasów koronacji cesarskiej Ottona I władcy wschodnich Franków używali tytulatury rzymskiej, znacznie zaszczytniejszej i z założenia uniwersalnej. Dopiero w XI w. pojawiło się w źródłach określenie Królestwo Niemieckie (łac. Regnum Theutonicum), rozumiane jako jedna z części składowych cesarstwa. Zwyczaj przenoszenia tej nazwy na czasy wcześniejsze powstał w XIX w. wraz z narodzinami nowoczesnych nacjonalizmów. Zresztą z tych samych powodów nawet średniowieczne cesarstwo rzymskie zaczęto błędnie nazywać cesarstwem niemieckim.
Nowy władca, Otton I, jednoznacznie nawiązał do tradycji karolińskiej – kazał się namaścićnamaścić i koronować w Akwizgranie. Pierwsze kilkanaście lat jego panowania wypełniły walki z buntującymi się krewnymi. Król Otton I zwyciężył jednak we wszystkich wojnach domowych. Aby wzmocnić swoją władzę, uczynił on swymi najbliższymi współpracownikami dostojników kościelnych. Odtąd jego nawiązania do polityki Karolingów stały się jeszcze śmielsze. W 951 r. Otton I wtrącił się w wewnętrzne walki, które toczyły się w północnej Italii, odniósł tam zwycięstwo i koronował się na króla Longobardów. Wówczas też ponownie dali o sobie znać Węgrzy. W 955 r. nad rzeką Lech władca RzeszyRzeszy, wspierany przez księcia czeskiego Bolesława I Srogiego, rozgromił wojska węgierskie. Klęska była tak dotkliwa, że Węgrzy przestali od tej pory podejmować niszczycielskie wyprawy na zachód. Zwycięstwo zapewniło Ottonowi I sławę obrońcy chrześcijaństwa przed pogańskimi najeźdźcami. Król wschodnich Franków dowiódł, że jest najpotężniejszym monarchą w Europie. Dlatego w 962 r. papież Jan XII, nie mogąc uporać się z problemami Italii, poprosił go o pomoc. Otton I przybył do Rzymu i został tam koronowany na cesarza rzymskiego. Od tego czasu godność cesarska była na trwałe związana z koroną wschodniofrankijską.
Otton I, odnawiając cesarstwo rzymskie, pragnął sprawować kontrolę nad Kościołem i krajami chrześcijańskimi, tak jak półtora wieku wcześniej czynił to Karol Wielki. W ciągu IX i X w. sytuacja polityczna Europy łacińskiej uległa jednak zmianie. W wyniku podziału imperium karolińskiego wiele państw chrześcijańskich na kontynencie (w tym Francja, kraje Półwyspu Iberyjskiego) znalazło się poza zasięgiem władzy cesarskiej. Na wschodzie i północy natomiast chrześcijaństwo przyjmowały właśnie nowe ludy – Słowianie, Węgrzy, Skandynawowie –które zostały wciągnięte w orbitę niemieckich wpływów, a cesarze często ingerowali w wewnętrzne sprawy młodych państw.
Słownik
określenie używane przez wyznawców chrześcijaństwa wobec wyznawców innych religii
wprowadzanie w społeczeństwach niechrześcijańskich zasad wiary i norm etycznych według nauki Jezusa Chrystusa
tu w znaczeniu obrzędu nadania godności i władzy królewskiej
(niem. Reich, z pragerm. rikijaz i celt. rīxs – król) historyczne określenie państwa niemieckiego; w latach 962‑1806 istniało Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego zwane też I Rzeszą; w latach 1871‑1918 była to II Rzesza; w latach 1918‑1933 Rzesza Niemiecka zwana również Republiką Weimarską; a w latach 1933‑1945 III Rzesza
Słowa kluczowe
Otton I, Henryk I, bitwa nad Unstutą, bitwa nad rzeką Lech, I Rzesza Niemiecka, Europa wczesnego średniowiecza
Bibliografia
Roczniki fuldajskie, w: Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1997.
Faber G., Merowingowie i Karolingowie, Warszawa 1994.