Warto przeczytać

R12KBZRjRy8Bs

Rys. 1. Zdjęcie pokazuje widok z góry na skrzyżowanie dwóch dużych ulic. Widać samochody dojeżdżające do skrzyżowania.

Wyobraźmy sobie następujący eksperyment: obserwujemy samochód, który hamuje przed skrzyżowaniem. W ustalonych chwilach mierzymy, jaką przejechał drogę, oraz sprawdzamy, co pokazuje prędkościomierz. Jakiego rodzaju zależności otrzymamy?

Pomiar przebytej drogidrogadrogi oraz prędkościprędkośćprędkości hamującego samochodu to pomiar parametrów ruchu. Na ich podstawie możemy ustalić, jakim ruchem porusza się ciało, oraz jakie jest jego przyspieszenieprzyspieszenieprzyspieszenie.

Jeśli samochód hamuje ruchem jednostajnie opóźnionym lub przyspiesza ruchem jednostajnie przyspieszonym, oznacza to, że wartość jego prędkości zmienia się w sposób jednostajny, czyli liniowy. Jeśli dodatkowo ten ruch odbywa się wzdłuż linii prostej, oznacza to, że przyspieszenie jest stałe i ma taki sam kierunek, co wektor prędkości. Ruch taki nazywamy jednostajnie zmiennymruch jednostajnie zmiennyjednostajnie zmiennym. Innym przykładem ruchu jednostajnie przyspieszonego jest swobodny spadekspadek swobodnyswobodny spadek.

Zależność wartości prędkości od czasu w ruchu jednostajnie opóźnionym wygląda następująco:

gdzie a to wartość przyspieszenia, a vIndeks dolny 0₀ to wartość prędkości początkowej.

R1CgAXvQcSAGe

Rys. 2. Na rysunku jest układ współrzędnych. Na poziomej osi odłożono czas, t, na osi pionowej prędkość, v. Wykres ma postać odcinka, który zaczyna się w punkcie na osi pionowej o współrzędnej oznaczonej literą v z indeksem dolnym 0. Koniec odcinka jest w punkcie na osi poziomej o współrzędnej oznaczonej literą t z indeksem dolnym n.

Na Rys. 2. przedstawiony jest wykres tej zależności. Czas tIndeks dolny n_n to czas, po którym samochód się zatrzyma, czyli kiedy jego prędkość będzie równa 0. Wynosi on

Zależność drogi od czasu w ruchu jednostajnie opóźnionym jest zależnością kwadratową i wyraża się wzorem

a jej wykres przedstawiony jest na Rys. 3.:

R1E72FmVFbpSJ

Rys. 3. Na rysunku jest układ współrzędnych. Na poziomej osi odłożono czas, t, na osi pionowej drogę, wielkie S. Wykres jest górną połówką paraboli, której oś symetrii pokrywa się z osią czasu.

Słowniczek