Turystyka jest jednym z rodzajów aktywności wolnoczasowej człowieka, ale także działem gospodarki. Definiowana jest jako „czasowa zmiana miejsca pobytu w celu poznawania środowiska przyrodniczego i kulturalnego”. Ze względu na cel podróży czy zasięg przestrzenny turystykę dzieli się na wiele rodzajów.

Krajoznawstwo z kolei to ruch społeczny dążący poprzez różne formy turystyki (zwłaszcza wycieczki) do poznawania własnego kraju, gromadzenia o nim wszelkich wiadomości i popularyzowania ich, a jednocześnie działający na rzecz utrwalania i pomnażania zasobów przyrody i kultury.

Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN Indeks dolny koniec_{Źródło: Encyklopedia PWN}

RiRpVZ57pl1eg

Zdjęcie wykonano z lotu ptaka. Sa na nim liczne jeziora. Na brzegach rosną lasy. Na jeziorach są łódki, żaglówki.

Głównym czynnikiem warunkującym rozwój turystyki jest atrakcyjność turystyczna danego regionu, czyli właściwość obszaru, miejscowości lub miejsca wynikająca z zespołu cech przyrodniczych lub pozaprzyrodniczych stanowiących o zainteresowaniu tym regionem turystów. O stopniu atrakcyjności turystycznej danego obszaru lub miejscowości decydują głównie:

• walory turystycznewalory turystycznewalory turystyczne,

• dostępność komunikacyjna,

• zagospodarowanie turystyczne.

Walory turystyczne obejmują:

• walory wypoczynkowe służące regeneracji sił fizycznych i psychicznych,

• walory specjalistyczne umożliwiające uprawianie turystyki specjalistycznej (kwalifikowanej): żeglarstwa, kajakarstwa, alpinizmu, jeździectwa, turystyki pieszej, rowerowej;

• walory krajoznawcze (poznawcze) służące zaspokajaniu potrzeb poznawczych i rozbudzaniu ciekawości świata.

Walory krajoznawcze przyrodnicze dzieli się na:

• powstałe bez udziału człowieka: skałki i grupy skał, jaskinie, głazy narzutowe i głazowiska, wąwozy, doliny i przełomy rzeczne, wodospady, źródła, osobliwości flory i fauny;

• w pewnym stopniu powstałe z udziałem człowieka, ale niekontrolowane: parki narodowe, parki krajobrazowe, punkty widokowe;

• utworzone przez człowieka: ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne, muzea i zbiory przyrodnicze, parki zabytkowe.

Funkcje turystyki

Turystyka jako aktywność człowieka i działalność gospodarcza może pełnić wiele funkcji. Według Barbary Cymańskiej‑Garbowskiej i Barbary Steblik‑Wlaźlak, są to:

• funkcje wypoczynkowe,

• funkcje zdrowotne,

• funkcje wychowawcze,

• funkcje poznawcze,

• funkcje kształtowania świadomości ekologicznej,

• funkcje ekonomiczne,

• funkcje miastotwórcze.

Indeks dolny Źródło: B. Cymańska‑Garbowska, B. Steblik‑Wlaźlak, Podstawy turystyki, WSiP, Warszawa 2013, s. 29. Indeks dolny koniec_{Źródło: B. Cymańska‑Garbowska, B. Steblik‑Wlaźlak, Podstawy turystyki, WSiP, Warszawa 2013, s. 29.}

Szczególnie atrakcyjne turystycznie regiony Polski

W Polsce znajduje się wiele regionów szczególnie atrakcyjnych turystycznie. Część z nich posiada więcej walorów przyrodniczych, część więcej walorów kulturowych i folklorystycznych, a w jeszcze innych głównymi atrakcjami są zabytkowe budowle. Poniżej przedstawiono kilka regionów, aczkolwiek należy mieć świadomość, że w Polsce jest o wiele więcej miejsc wartych zobaczenia.

Bieszczady są wyjątkowymi górami zachęcającymi do przyjazdu, zwłaszcza swoją interesującą rzeźbą terenu, niezwykle zróżnicowaną roślinnością, jak i występowaniem dużej liczby zwierząt. Obszar ten kojarzy się z dobrymi okazjami do tego, aby zaplanować samodzielny wyjazd w góry. W tak wspaniałych okolicznościach przyrody można cieszyć się i korzystać z chwili do tego, aby pośród wysokich gór i dzikiej natury móc spojrzeć na siebie i na świat z nieco odmiennej perspektywy, z większego dystansu. Jest to także bez wątpienia wspaniały region do wybrania się na wycieczkę ze znajomymi czy rodziną. Niezależnie od tego, kiedy i z kim wybieramy się w Bieszczady, czeka tam na nas cała masa atrakcji, zwłaszcza tych wytworzonych przez przyrodę, w regionie znajdziemy jednak również ciekawe wytwory kultury w okolicznych miastach, miejscowościach i wsiach.

Promocja atrakcyjności turystycznej Bieszczad powinna opierać się eksponowaniu walorów przyrody, kultury regionu oraz fantastycznych gospodarstw, gdzie przyjmuje się wędrowców zgodnie z tradycyjną gościnnością. Warto także zachęcać potencjalnych turystów możliwością odpoczynku bez zgiełku i hałasu.

R1M27asAnftpy

Zdjęcie przedstawia wzgórza. Mają łagodne wierzchołki. Grzbietem gór biegnie wąska ścieżka. Góry częściowo pokrywają niskie drzewa, częściowo trawa.

Tatry to pasmo górskie o powierzchni ok. 785 km², długości 80 km oraz średniej szerokości ok. 15 km. Znajdują się w województwie małopolskim, na terenie powiatu tatrzańskiego, na granicy polsko‑słowackiej. Tatry są częścią łańcucha górskiego Karpat i stanowią jego najwyższe pasmo. Po polskiej stronie znajduje się ok. 22% powierzchni Tatr (175 km²) – pozostała część należy do Słowacji. Tatry dzielą się na dwie różnorodne pod względem budowy geologicznej i ukształtowania terenu części – Tatry Zachodnie oraz Tatry Wschodnie (obejmujące Tatry Wysokie oraz Tatry Bielskie). Granica pomiędzy nimi przebiega przez przełęcz Liliowe, Dolinę Gąsienicową oraz Dolinę Suchej Wody Gąsienicowej. Na terenie Tatr Wschodnich znajdują się najwyższe tatrzańskie szczyty, w tym najwyższy szczyt Słowacji – Gerlach (2 655 m n.p.m.) oraz najwyższy szczyt Polski – Rysy (2 499 m n.p.m.). Tatry Zachodnie, zajmujące około połowy powierzchni Tatr (400 km²), są nieco niższe i łagodniejsze, jednak na ich obszarze znajdziemy wiele szczytów wznoszących się ponad 2 000 m n.p.m. Tatry to jeden z najchętniej odwiedzanych zakątków Polski. Rokrocznie goszczą tutaj tysiące turystów nie tylko z Polski, ale również z zagranicy. Turysta w Tatrach znajdzie malownicze szlaki, piękne widoki i możliwość obcowania z naturą. Niewątpliwym walorem jest także unikalny podhalański folklor i wiele atrakcji w podtatrzańskich miejscowościach – muzea, zabytki, targi regionalne. Dla turystów potrzebujących większych wygód są nowoczesne baseny i parki wodne oraz luksusowe hotele spa.

Promocja turystyczna Tatr może opierać się zarówno na ukazaniu malowniczych szlaków turystycznych w górach, jak i zachęcaniu do poznawania podhalańskiego folkloru. Ponadto w regionie znajduje się bardzo dobrze rozbudowana infrastruktura służąca uprawianiu sportu. Warto więc zachęcać fanów nart i snowboardu do odwiedzenia tych gór.

R1OqLeMvuswie

Zdjęcie przedstawia górski, skalisty szczyt. Jest stromy. W wąskim żlebie leży śnieg.

Wybrzeże Morza Bałtyckiego to rejon najczęściej odwiedzany przez turystów krajowych. Poza tym odwiedza go także bardzo dużo turystów zagranicznych, głównie z Niemiec. Ruch turystyczny ma tutaj mocno sezonowy charakter. Zaletą polskiego wybrzeża są szerokie, piaszczyste plaże uważane za jedne z najładniejszych w Europie oraz wały wydmowe i ciągnące się na ich zapleczu lasy. Nad Bałtykiem dominuje turystyka wypoczynkowa, obok kempingów (założone tu pola kempingowe należą do najbardziej obszernych w Polsce) i pól namiotowych liczne są ośrodki całoroczne, jak również luksusowe hotele. Obiekty wypoczynkowe skupiają się w około 60 miejscowościach nadmorskich. Wybrzeże jest liderem wśród regionów turystycznych Polski pod względem liczby miejsc noclegowych. Najbardziej trwałą i użytkowaną całorocznie bazą noclegową dysponują uzdrowiska takie jak Kołobrzeg, Świnoujście i Sopot oraz większe miasta jak np. Gdańsk czy Szczecin.

Promowanie atrakcji wybrzeża Bałtyku to głównie zachęcanie osób poszukujących wypoczynku, lubiących słońce i szerokie, piaszczyste plaże. Działania marketingowe z pewnością mogą być skierowane do rodzin z dziećmi. Z uwagi na dużą liczbę uzdrowisk nad polskim morzem jest to także dobre miejsce do wypoczynku dla osób starszych zarówno z Polski, jak i z zagranicy (głównie obywateli Niemiec).

R1X2AIycbdLX4

Na zdjęciu jest piaszczysta plaża nad morzem. Po lewej stronie plaży są niewysokie wydmy porośnięte trawą.

Mazury nazywane są Krainą Tysiąca Jezior. Największe z nich to Śniardwy (113,8 km²) i Mamry (104,4 km²). Najgłębsze to Wuksniki (68 m) i Babięta Wielkie (65 m). Część jezior, połączona kanałami i rzekami, tworzy wielokilometrowe szlaki wodne, atrakcyjne dla turystów. Najbardziej znany spośród nich to Kanał Elbląski z systemem pochylni umożliwiających podróż statkiem po lądzie. Kanał został zbudowany w połowie XIX wieku i połączył Jezioro Drwęckie (Ostróda) z jeziorem Druzno (Elbląg). Obecnie Kanał Elbląski, jedyny tego typu obiekt w Europie, jest główną atrakcją turystyczną regionu. Z rejsów po kanale korzysta w sezonie kilkadziesiąt tysięcy turystów. Latem jeziora oblegane są przez miłośników żeglarstwa, windsurfingu, nurkowania, kajakarstwa i wędkowania. Stolicą żeglarstwa są Mikołajki, nazywane letnią stolicą Polski, położone między jeziorem Tałty i Jeziorem Mikołajskim. Przy nabrzeżach i pomostach cumują setki łódek i luksusowych jachtów. Warto przespacerować się portową promenadą, zajrzeć do którejś z licznych tawern lub udać się do miasta, nad którym góruje XIX‑wieczny kościół ewangelicki. Wypoczywając nad Jeziorkiem, najdłuższym polskim jeziorem (28 km), warto wybrać się do Iławy, gdzie znajduje się Wielka Żuława, największa wyspa śródlądowa Europy (82,4 ha). Bogactwem regionu są lasy i puszcze zajmujące prawie 30% jego powierzchni, z licznymi parkami krajobrazowymi, rezerwatami i pomnikami przyrody. Najpiękniejsze krajobrazy objęto ochroną w zespole Parków Krajobrazowych Pojezierza Iławskiego i Wzgórz Dylewskich, Mazurskim Parku Krajobrazowym i wielu innych.

Atrakcje turystyczne Mazur niewątpliwie powinny przyciągać fanów turystyki kwalifikowanejturystyka kwalifikowanaturystyki kwalifikowanej. Promując ten region Polski, warto wskazać, że posiada on bardzo dobrą bazę do uprawiania żeglarstwa, kajakarstwa czy windsurfingu. Osoby preferujące nieco spokojniej spędzić czas wolny również znajdą tu coś dla siebie. Promując Mazury, nie można również zapomnieć o Kanale Elbląskim, który jest wyjątkowym obiektem, oryginalnym w skali Europy.

Re497xhasys8w

Zdjęcie przedstawia jezioro. Po jeziorze pływają małe żaglówki. Nad brzegiem jeziora rośnie las.

Roztocze jest krainą geograficzną łączącą Wyżynę Lubelską z Podolem. Jej nazwa pochodzi od słowa roztoka, które oznaczało dział wodny. Urozmaiconą rzeźbę terenu Roztocze zawdzięcza licznym procesom geologicznym, które zachodziły na tym terenie na przestrzeni dziejów. Najwyższym wzniesieniem Roztocza w Polsce jest Długi Goraj (391,5 m n.p.m.). Z uwagi na budowę geologiczną znajdują się tu liczne wąwozy i jary. Roztoczańska flora jest mocno zróżnicowana, występują tu lasy lipowo‑grabowe i bukowo‑jodłowe, bory jodłowe i bory sosnowe. Dumą regionu są czyste rzeki Wieprz i Tanew oraz wiele śródleśnych torfowisk, bagien i borów bagiennych. Rzeka Wieprz, stanowi granicę między Roztoczem Środkowym i Zachodnim. Unikalne walory przyrodnicze przyczyniły się do utworzenia Roztoczańskiego Parku Narodowego oraz parków krajobrazowych – Szczebrzeszyńskiego, Krasnobrodzkiego, Południoworoztoczańskiego i Puszczy Solskiej, które zachwycają swoją przyrodą. Roztocze jest regionem stworzonym do turystyki kwalifikowanej i aktywnego wypoczynku. Jego atrakcje świetnie pasują do zróżnicowanych wymagań turystów. Amatorzy dwóch kółek licznie odwiedzają Centralny Szlak Rowerowy Roztocza, prowadzący przez jego najciekawsze miejsca, umożliwiający podziwianie różnorodnej rzeźby terenu, ciekawej szaty roślinnej oraz występujących tu zabytków kultury. Planując wyprawę na Roztocze, nie można zapomnieć o Zamościu, mieście, które jest szczytowym osiągnięciem renesansowej myśli urbanistycznej, wymienianym wśród najwspanialszych zespołów urbanistycznych na świecie. Roztocze to także wspaniała kuchnia. Niesamowita mieszanka kuchni staropolskiej, ukraińskiej i żydowskiej, w której korzysta się ze świeżych, sezonowych produktów, to „smaki Roztocza”. Królują tu potrawy z mąki oraz kaszy gryczanej.

Roztocze powinno być promowane przede wszystkim jako region odznaczający się poszanowaniem wyjątkowej tradycji, walorami kulturowymi, a także wspaniałą kuchnią. Promując ten region turystyczny Polski, nie można zapomnieć o wspaniałych walorach przyrodniczych oraz Zamościu, którego zespół architektoniczno‑urbanistyczny Starego Miasta znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

RywylEfWh7uoW

Zdjęcie przedstawia teren pagórkowaty. Porastają go drzewa i trawy.

Kaszuby to szczególny region, którego największą atrakcją turystyczną są mieszkańcy – Kaszubi – tworzący klimat i odrębność tego miejsca. O ich wyjątkowości stanowi przede wszystkim kultura, której są wierni od lat, przekazując ją z pokolenia na pokolenie i posługując się swoim wyjątkowym językiem. Na uwagę zasługuje również strój ludowy, który noszą z dumą i szacunkiem. Kaszubów charakteryzują także obrzędy i zwyczaje związane z ich życiem codziennym, a także sztuka rodzima, którą uprawiają w małych, domowych pracowniach. Kaszubi są wierni swojej historii ręcznie wyrabianych przedmiotów, które rozpoznawalne są w całej Polsce. W Chmielnie możemy zobaczyć, jak kolejni członkowie rodziny Neclów formują gliniane naczynia z pomocą koła garncarskiego napędzanego siłą nóg. Powstają w ten sposób dzbany, misy, wazony. W skansenie etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich możemy poznać tradycyjne chaty kaszubskie. W ich wnętrzu zaprezentowane są tradycyjne meble, a w szczególności szelbiągi i kuchenne kredensy, ręcznie zdobione przez snycerzy. Sztuka kaszubska to również malowanie na szkle oraz plecionkarstwo różnych przedmiotów z korzeni sosny.

Promocja turystyczna Kaszub powinna opierać się na uwypukleniu poszanowania tradycji, wartości kulturowych. Wartość Kaszub to ludzie, szanujący historię, chętnie dzielący się swoją kulturą z turystami.

R1UIOl6WcAXVa

Zdjęcie przedstawia kobietę, mężczyznę oraz dwoje małych dzieci w strojach regionalnych. Mężczyzna trzyma żółto‑czarną flagę. Mężczyzna ma na głowie czarny kapelusz przepasany czerwoną wstążkę. Ubrany jest w białą koszulę i granatowy serdak obszyty czerwoną lamówką. Kobieta ma na głowie nakrycie z wyszytymi kwiatami, z tyłu nakrycia głowy jest żółta wstążka. Ubrana jest w białą wyszywaną bluzkę, czarny wyszywany serdak, czarną spódnicę, i biały fartuszek z wyszytymi kwiatami. Dziewczynka ma na głowie wianek z kwiatków, białą bluzkę, czarny wyszywany serdak, niebieska spódniczkę, a na niej biały fartuszek. Chłopiec ma na głowie białą czapkę z daszkiem. Ubrany jest w białą koszulę, niebieski zapinany serdak, białe spodnie. Wszyscy stoją razem, w plenerze.

Zaprezentowane regiony Polski to tylko kilka z wielu atrakcyjnych turystycznie miejsc w naszym kraju. Warto podróżować po Polsce i samemu przekonać się o wartości i atrakcyjności tych i innych miejsc.

Słownik