(łac. determinare – ograniczyć, określić) pogląd zakładający, że egzystencja i działania człowieka są niezależne od wolnej woli, lecz uwarunkowane przez czynniki biologiczne, środowiskowe i historyczne

(stgr. empeiría – doświadczenie) doktryna filozoficzna głosząca, że jedynym pewnym źródłem poznania jest doświadczenie, a wszelkie teorie i idee mają charakter wtórny

(łac. evolutio – rozwinięcie, rozwój) nurt w filozofii, według którego społeczeństwo, podobnie jak gatunki istot żywych, podlega prawom ewolucji

(gr. hedone – przyjemność, rozkosz) postawa uznająca przyjemność i unikanie cierpienia za główny cel ludzkiego istnienia

zapoczątkowany przez Augusta Comte’a system filozoficzny opierający wiedzę na faktach, rezygnujący ze spekulacji, kładący nacisk na użyteczne spożytkowanie wyników badań

łaciński zwrot oznaczający zgodność nazwy z jej definicją, dosłownie „imię jest wróżbą”

(łac. ratio – rozum) postawa uznająca prymat nauki i rozumu nad uczuciami i wiarą

(gr. skeptikós – wątpiący, krytykujący) postawa filozoficzna podważająca pewność ludzkiego poznania, przejawiająca się poprzez nieufność dla wszelkich autorytatywnych sądów o świecie

(łac. speculatio) rozważanie oparte na teoretycznym rozumowaniu, nie oparte na doświadczeniu i niemożliwe do zweryfikowania

układ okresowy pierwiastków chemicznych ułożonych w tabeli rosnąco według liczby atomowej

ogłoszona przez Karola Darwina teoria dotycząca rozwoju gatunków istot żywych na bazie doboru naturalnego

(łac. utilis – użyteczny) pogląd, według którego działania ludzkie należy oceniać pod kątem ich przydatności dla społeczeństwa