WSTĘP Głównymi zadaniami wstępu są: - pozyskanie przychylności odbiorcy; - psychologiczne przygotowanie słuchacza do odbioru tematu; - skoncentrowanie jego uwagi na mówcy i mowie. Wstęp powinien zawierać odpowiednie, jasne i wyraźne sformułowanie tematu oraz określenie celu mowy. Do cech dobrego wstępu należy trafność (w odniesieniu do tematu), niezwykłość i oryginalność (w zakresie formy słownej i ujęcia treści), stosowność (odpowiedniość do miejsca, czasu, mówcy, odbiorcy i tematu), zwięzłość (w stosunku do całej mowy).

OPOWIADANIE Celem opowiadania (łac. narratio) jest: - przedstawienie ważnych z punktu widzenia treści mowy wydarzeń, sytuacji, osób; - wyjaśnienie stanów rzeczy albo pojęć. Opowiadanie powinno być zgodne z tematem oraz zapowiadać dowody. Do cech dobrego opowiadania retorycznego należą obrazowość, atrakcyjność (służące zaciekawieniu i przyciągnięciu uwagi odbiorcy) oraz wiarygodność - odwołanie do sprawdzonych źródeł, zgodność ze stanem rzeczy i wiedzą mówcy.

ARGUMENTACJA Celem argumentacji jest: - perswazyjny wpływ na odbiorców; - zmiana ich poglądów w danej sprawie; - przekonanie do wyrażanych przez mówcę racji. Argumentacja zawiera zbiór dowodów na rzecz tezy (lub hipotezy), rozumianych w znaczeniu konkluzji wywiedzionych z przeprowadzonych w argumentacji wnioskowań. W argumentacji mówca może posłużyć się wnioskowaniem dedukcyjnym (wywiedzionym z praw ogólnych i przesłanek szczegółowych), w szczególności sylogizmem, w tym sylogizmem skróconym (wnioskowanie entymematyczne) z ukrytymi przesłankami, jak i wnioskowaniem indukcyjnym (z przesłanek szczegółowych), a także innymi rozumowaniami uprawdopodobniającymi (redukcyjnym, przez analogię). Argumentacja powinna być stosowna, precyzyjna, logiczna (zgodna z prawami logiki), jasna, uporządkowana (najlepiej od argumentów najsłabszych po najsilniejsze), wielostronna, kompletna (odnosząca się do wszystkich ważnych aspektów sprawy).

KONTRARGUMENTACJA (odpieranie zarzutów, łac. refutatio, confutatio) Celem tej części mowy jest polemika (dyskusja) z kontrargumentami przeciwników - albo znanymi, albo wyobrażonymi. Kontrargumentacja może wskazywać: - fałszywość przesłanek i/lub wniosków przeciwników; - błędy logiczne i merytoryczne; - negację przedstawionego przez przeciwnika stanu rzeczy, zdarzeń, sytuacji oraz wszelkich rodzajów dowodów wykorzystywanych w argumentacji. Cechami skutecznej kontrargumentacji są jej trafność, logiczność, precyzja.

ZAKOŃCZENIE (gr. epilogos) Jego zadaniem jest silne i emocjonalne oddziaływanie na odbiorcę, które odbywa się zgodnie z zasadą, że najmocniej wpływa na odbiorcę to, co jest wypowiedziane na końcu mowy. Zakończenie powinno zawierać: - emocjonalne i treściowe podsumowanie (rekapitulację) mowy; - przypomnienie jej głównej myśli (tezy/hipotezy); - powtórzenie i uwydatnienie argumentów, dowodów i faktów. Cechami dobrego zakończenia są obrazowość, celność i zwięzłość.