Przeczytaj
Bohater romantyczny
Kreacja bohatera romantycznego jest związana z przewodnimi ideami epoki, często również z samym twórcą.
Bohater romantycznyNajznakomitsze, najbardziej sugestywne dzieła literackie doby romantyzmu wyrosły na podłożu osobistych przeżyć i zagadnień życia wewnętrznego ówczesnych twórców. Toteż na czoło wielkiej gromady fikcyjnych postaci, których losy tak oddziałały na wyobraźnię odbiorców, że one żyją w naszej pamięci, jakby kiedyś rzeczywiście istniały, wybijają sie bohaterowie, którzy są w większej lub mniejszej mierze sobowtórami swoich twórców. Można by tu wyróżnić trzy główne wypadki: losy bohatera są zamaskowaną autobiografią poety; bohater postawiony jest w określonej sytuacji życiowej, analogicznej do tej, w której się znajdował twórca dzieła, albo doznaje uczuć i pragnień, jakie przeżywał autor; życie bohatera jest ilustracją wyznawanego przez poetę poglądu na świat czy jego przekonań społeczno‑politycznych. [...]
[...] wszyscy pozytywni bohaterowie romantyczni zostali obdarzeni przez swych twórców najcenniejszymi zaletami młodości. Idealizacja młodości jest złotą żyłą, która biegnie wzdłuż całego podglebia romantycznych wyżyn i szczytów.
Mickiewicz przyznał młodości pęd do bohaterstwa i zdolność do miłości, która „ogniem zionie”, a Słowacki poszedł może jeszcze dalej, jeśli w zakończeniu V pieśni Beniowskiego, mówiąc o drogach, na których człowiek może odczuć istnienie Boga, objawił, że Boga można odnaleźć i „w uczuć młodości zapachu”.Źródło: Konrad Górski, Bohater romantyczny, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław 1991, s. 110, 116.
Charakterystyczne rysy bohatera romantycznego
RomantyzmBohater romantyczny to człowiek zbuntowany, rozdarty; sensu swego bytu musiał on szukać między ziemią a niebem, prowadząc nieustannie dialog z Bogiem, racje ziemskie bowiem nie wystarczały do zrozumienia historii ludzkiej; postacie najbardziej fascynujące wyobraźnię romantyczną to Prometeusz i Chrystus ze względu na stałe napięcie woli zmiany rzeczywistości, woli oscylującej między „buntem” a „ofiarą”, tak właśnie jak oscylowała między nimi myśl romantyczna, natchniona jednocześnie ideą zachowania jednostki i poświęcenia jej dla ludzkości.
Źródło: Maria Janion, Romantyzm, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, red. Cz. Hernas, J. Krzyżanowski, Warszawa 1985, s. 298.
Bohater literackiBohater romantyczny - rozdarty wewnętrznie samotnik i indywidualista, skłócony z tłumem poszukiwać źródeł poezji, prawdy i moralności, odkrywca ludu i narodu, oddany ojczyźnie bojownik.
Źródło: Jan Trzynadlowski, Bohater literacki, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, red. Cz. Hernas, J. Krzyżanowski, Warszawa 1984, s. 93.
Wzorem dla polskich poetów romantycznych stał się G.G. Byron, autor Giaura, który stworzył nowy typ powieści poetyckiej, zwanej „bajronicznąbajroniczną”. Tytułowy bohater dokonuje zemsty z miłości. Zakochany w brance muzułmańskiej, Leili, niszczy jej małżeństwo, doprowadza do śmierci ukochanej (zgodnie z tureckim zwyczajem za niewierność zostaje utopiona w morzu). Giaur zabija Hassana, wyrusza w podróż, osiada w klasztorze.
Tytułowy bohater jest postacią tajemniczą, dwuznaczną moralnie, rozdarty między miłością i nienawiścią, czynem i biernością. To samotny, wyalienowany indywidualista, którego otacza aura tajemnicy. Trudno ocenić jego czyny i moralność.
Kolejnym typowym bohaterem romantycznym jest bohater werterycznywerteryczny, który utrwalił się w literaturze za sprawą epistolarnej powieści Johanna Wolfganga Goethego Cierpienia młodego Wertera. Konstrukcja powieści pozwoliła na wyeksponowanie emocji głównego bohatera - marzyciela i idealisty.
Polski bohater romantyczny
Polscy bohaterowie romantyczni to między innymi Hrabia Henryk z Nie‑Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, Konrad z Dziadów Adama Mickiewicza, Kordian z dramatu Juliusza Słowackiego, Jacek Soplica z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Wyrastają ponad ogół społeczeństwa, nieprzeciętni, młodzi, zbuntowani. Ale nie są jednorodni, gdyż byli tworzeni pod wpływem różnych czynników. Największy wpływ na ich konstrukcję miała sytuacja Polaków pod zaborami. Powstania narodowe w 1830 i 1863 roku spowodowały, iż sylwetki bohaterów wzorowano na postaciach historycznych, poświęcających swe życie dla ojczyzny. Kordian i Konrad walczą samotnie, jak mityczny Prometeusz, gotowi wziąć na siebie wszystkie cierpienia świata. Natomiast Jacek Soplica jest już nowym typem bohatera romantycznego, który nie podejmuje samotnej walki, ale namawia Polaków do wspólnego działania.
Słownik
typ bohatera literackiego, którego model wywodzi się z twórczości lorda Byrona; indywidualista oraz buntownik występujący przeciw powszechnie przyjętym prawom i normom społecznym
typ bohatera, którego postawa jest wzorowana na protagoniście powieści Cierpienia młodego Wertera. Charakterystyczne cechy to pesymizm, poczucie bezcelowości życia, wybujała uczuciowość, egotyzm, poetyzm i skłonności samobójcze