Rozwój e‑nauczania

E‑nauczanie (ang. E‑learning) odgrywa obecnie istotną rolę w edukacji. Jego znaczenie będzie rosło w najbliższej przyszłości. To nowy i efektywny model przekazywania wiedzy, który dopasowuje się do potrzeb i możliwości odbiorcy. W przestrzeni internetu istnieje wiele platform służących nauczaniu, nazywanych najczęściej platformami e‑lerningowymi. To złożone zestawy narzędzi - rozbudowane aplikacje ułatwiające tworzenie i prowadzenie szkoleń. Te specjalistyczne serwisy oferują kursy językowe i przedmiotowe, szkolenia branżowe, a nawet edukację artystyczną. Umożliwiają dostęp do fachowej literatury, zawierają nagrania audio i wideo, ćwiczenia, które pozwalają sprawdzać wiedzę.  Niektóre z nich stwarzają okazję do kontaktu z nauczycielem i wymiany informacji między uczestnikami kursu. Pozwalają także na zarządzanie kursami – organizację i administrację. Określa się je także skrótem LMS - od angielskiego terminu Learning Management System.

RNcT9ccPzzrMF

Ilustracja

Upowszechnienie kształcenia na odległość jest wynikiem rozwoju technologicznego. Postępująca komputeryzacja, rozwój internetu i technologii bezprzewodowych ułatwia dostęp do nauki rozumianej jako alternatywa lub uzupełnienie kształcenia stacjonarnego. E‑learning dotyczy zarówno nauczania ogólnego, jak i kursów specjalistycznych. Jest coraz szerzej wykorzystywany przez system szkolnictwa oraz organizacje, szczególnie o charakterze biznesowym.

Nowe sposoby przekazywania wiedzy pojawiły się wraz z rozwojem systemów zarządzania informacjami, który nastąpił w latach 90. Powstające w tym czasie narzędzia wykorzystywane były głównie przez korporacje. Stały się integralną częścią systemu szkoleń pracowników. Początkowo pozwalały na planowanie szkoleń, a następnie stały się jednym ze sposobów realizacji ich programu. Umożliwiały ocenę rezultatów i tworzenie szczegółowych raportów. Usprawniały pracę korporacji, szczególnie w dziedzinie zarządzania zasobami ludzkimi (ang. Human Resources).

Powstające w latach 90. platformy e‑learningowe umożliwiały tworzenie i realizację szkoleń dopasowanych do specyfiki organizacji i jej potrzeb, jednak dopiero nowe technologie komunikacyjne i powszechny dostęp do urządzeń pozwoliły na swobodny przepływ informacji między uczestnikami kursów a prowadzącymi. Interaktywność stanowiła gwarancję skuteczności e‑nauczania, a także wpływała na jego atrakcyjność dla uczących się osób. Rosnąca popularność kształcenia na odległość wymagała nowego modelu dydaktycznego, standaryzacji prezentacji wiedzy oraz systemu ewaluacjiewaluacjaewaluacji efektywności procesu przyswajania wiedzy. Całość procesów związanych z e‑nauczaniem określana jest aktualnie jako wirtualne środowisko kształcenia (ang. Virtual Learning Environment – VLE).

Rola i cele e‑nauczania

Współczesne platformy e‑learningowe to złożone systemy komputerowesystemy komputerowe systemy komputerowe - zestawy oprogramowania umożliwiające prowadzenie lekcji on‑line oraz zapewniające obsługę zdalną uczących się osób. Coraz częściej wykorzystywane są w systemie kształcenia szkół ponadpodstawowych oraz w szkolnictwie wyższym. Dostarczają rozwiązań technologicznych i organizacyjnych dla kształcenia za pośrednictwem Internetu dla całej uczelni, konkretnego wydziału lub kierunku studiów. Są przydatne na różnym poziomie zaawansowania. Pozwalają na gromadzenie i udostępnianie materiałów do lekcji w postaci elektronicznej i wspomagają proces nauczanie na kolejnych, bardziej zaawansowanych etapach edukacji. Sprawdzianem dla wielu z tych systemów oraz kolejnym powodem ich popularyzacji były ograniczenia dostępu do nauczania stacjonarnego związane z pandemią koronawirusa (COVID‑19). Kolejną bardzo istotną korzyścią e‑learningu jest jego inkluzywnośćinkluzywnośćinkluzywność – system ten pozwala pokonać ograniczenia związane z dostępem do nauki stacjonarnej osobom z dysfunkcjami oraz gorzej sytuowanym. Współczesne platformy wyposażone są w specjalistyczne narzędzia ułatwiające nabywanie wiedzy uczniom z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Audiodeskrypcja stała się już standardowym rozwiązaniem i wymogiem formalnym dla platform o charakterze publicznym.

Kryteria oceny wartości platform e‑learningowych

Zaawansowanie technologiczne umożliwia efektywne zarządzanie wiedzą i wzmacnia atrakcyjność przekazywanych treści, wpływając przy tym na motywację uczących się osób. Przy ocenie platform e‑learningowych należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:

Rodzaje problemów związanych z funkcjonowaniem platform e‑learningowych

Interaktywność wydaje się zagadnieniem kluczowym dla tworzenia i wykorzystywania platform e‑learningowych. Kolejnym problemem jest zarządzanie treścią. Łatwość zamieszczania i modyfikacji treści dotyczy w szczególności nauczycieli, ale przy korzystaniu z interaktywnych platform także uczniów. Możliwość modyfikacji materiału pozwala na zindywidualizowanie sposobów e‑nauczania i jest czynnikiem sprzyjającym zaangażowaniu zarówno uczniów, jak i osób prowadzących kursy.

Platformy e‑lerningowe