Rowy oceanicznerów oceanicznyRowy oceaniczne są niejako przeciwieństwem grzbietów śródoceanicznych i tworzą się wzdłuż zbieżnych granic płyt, wyznaczając przebieg stref aktywnej subdukcjisubdukcjasubdukcji, głównie płyt oceanicznych pod kontynentalne. Płyta litosfery oceanicznej ma większą gęstość, dlatego pogrąża się w górnym płaszczu. Dno morskie ugina się i dochodzi do powstania liniowej formy rowu.

Rowy oceaniczne są charakterystyczną cechą morfologiczną zbieżnych granic płyt, wzdłuż których płyty litosferyczne zbliżają się do siebie z szybkością wahającą się od kilku milimetrów do ponad dziesięciu centymetrów na rok. Należy także wprowadzić pojęcie wykopu i okopu. Wykop oznacza miejsce, w którym wygięta, subdukcyjna płyta zaczyna opadać pod inną litosferyczną płytę. Okopy są zwykle równoległe do łuku wulkanicznej wyspy i około 200 km (120 mil) od łuku wulkanicznego. Rowy oceaniczne zwykle rozciągają się od 3 do 4 km (1,9 do 2,5 mil) poniżej poziomu otaczającego dna oceanicznego. Największa zmierzona głębokość oceanu znajduje się w Głębi Challengera (Challenger Deep) w Rowie Mariańskim, na głębokości 10 994–11 022 m p.p.m. (wg różnych źródeł).

RwSbGmawvz7SZ1

Ilustracja przedstawia ukształtowanie dna oceanicznego. Kolorem granatowym zaznaczono baseny oceaniczne – są to rozległe obniżenia dna położone na głębokości 4000 do 6000 m p.p.m., zajmują aż 72% powierzchni oceanów. Cienką czarną linią zaznaczono rowy oceaniczne, czyli głębokie formy dna, sięgają od 7000 do 11 000 m głębokości, długie na 300-5000 km, szerokie na 30-100 km, związane są ze strefą subdukcji. Grubą czarną linią zaznaczono grzbiety śródoceaniczne i wzniesienia podmorskie – to system wzniesień dna oceanicznego, tworzący podwodny łańcuch gór wulkanicznych o łącznej długości ok. 60 000 km.

RMepEXnPdeoww

IlustracjaIlustracja przedstawia przekrój dna oceanicznego. Na przekroju zaznaczono różne wysokości: 200m, od 2000 do 3000m, od 4000 do 6000m, i 10 000m. Na poziomie 10 000 metrów pod wodą zaznaczono dno rowu oceanicznego.

Długość rowów jest zróżnicowana, od kilkuset (Rów Palau na Oceanie Spokojnym) do prawie 6000 km (Rów Atakamski). Ich średnia szerokość waha się w granicach 40–120 km, głębokość dna przekracza 7000 m, w skrajnych przypadkach przekraczając 10 000 m (Rów Mariański –  10 994–11 022 m p.p.m., Rów Tonga – 10 822 m p.p.m., Rów Kurylski – 10 524 m p.p.m). Zbocza rowów są strome i podatne na ruchy masowe w obrębie słabo skonsolidowanej pokrywy osadowej. Są także miejscem częstych podmorskich trzęsień ziemi, które generują niszczycielskie fale tsunami. Łączna powierzchnia zajmowana przez rowy oceaniczne stanowi jednak zaledwie 1% powierzchni den oceanicznych.

Słownik