Metody orientacji mapy topograficznej w terenie

Mówimy, że mapamapamapa topograficzna jest zorientowana, gdy poszczególne kierunki na mapie są usytuowane równolegle do odpowiadających im kierunków w terenie. Ponadto górna ramka mapy powinna być zwrócona w kierunku północnym.

Możemy wyróżnić trzy główne metody orientacji mapy topograficznej w terenie:

• według przedmiotów liniowych,

• według przedmiotów terenowych i form rzeźby terenu,

• według kompasukompaskompasu.

Dwie pierwsze z wymienionych metod zaliczane są do metod orientacji geometrycznych.

Orientacja mapy topograficznej według przedmiotów liniowych

W przypadku, gdy znajdujemy się na przedmiocie terenowym mającym charakter liniowy (np. prosty odcinek drogi lub fragment linii kolejowej), dokonujemy obrotu mapy w taki sposób, aby uzyskać zgodność kierunku przebiegu tego przedmiotu liniowego na mapie i w terenie. Zwrócić należy szczególną uwagę na położenie sąsiednich przedmiotów (np. budynków) względem obranego przedmiotu linowego. Jeżeli budynek w terenie znajduje się po lewej stronie drogi, to jego umiejscowienie na mapie topograficznej musi być takie samo. W przypadku, gdy jest odwrotnie, tzn. gdy budynek na mapie znajduje się po prawej stronie drogi, a po lewej w terenie, wtedy nasza mapa jest błędnie zorientowana i musimy ją obrócić o 180°.

RIRe7W5LZwNpM

Na ilustracji z przodu znajduje się mapa, na której narysowano między innymi prostą brązową linię, po jej lewej stronie ikonkę przedstawiającą dom, a po jej prawej stronie ikonkę symbolizującą fabrykę. W tle za mapą znajduje się prosta droga prowadząca w kierunku gór. Po lewej stronie drogi widoczny jest dom mieszkalny, a po prawej stronie fabryka. Mapa ułożona jest w taki sposób, że prosta brązowa linia na mapie skierowana jest dokładnie w tę samą stronę, w którą prowadzi droga w tle. Z mapy wychodzą dwie długie strzałki. Jedna łączy mapę z domem mieszkalnym po lewej stronie w tle, druga prowadzi z mapy do fabryki po prawej stronie.

Orientacja mapy topograficznej według przedmiotów terenowych i form rzeźby terenu

Do orientacji mapy w terenie możemy wykorzystać charakterystyczne przedmioty terenowe. Najczęściej wykorzystywane w tym względzie są: skrzyżowania kanałów, rowów melioracyjnych lub dróg, budynki, kominy, formy rzeźby terenu. W metodzie tej konieczna jest wiedza dotycząca miejsca naszej lokalizacji na mapie. Od tego punktu wyprowadzamy linie orientacyjne do wybranych przedmiotów terenowych. Dalszy sposób orientacji mapy przebiega analogicznie do opisanego powyżej. Obracamy mapę w taki sposób, aby uzyskać zgodność przebiegu linii orientowanej w terenie i na mapie.

Rm2XZ5rAHeUtz

Na ilustracji z przodu znajduje się mapa. Dalej, od lewej strony narysowana jest droga, a obok rzeka, za którą znajduje się las, dom, góry i drugi las. Z mapy, z miejsca, gdzie brązowa linia krzyżuje się z niebieską, wychodzą dwie długie strzałki. Jedna łączy mapę z budynkiem w tle, druga prowadzi z mapy do pierwszej za rzeką góry.

Orientacja mapy topograficznej według kompasu

Kompas należy przyłożyć do mapy, a najdogodniejszym miejscem jest wschodni lub zachodni bok ramki, ewentualnie jedna z linii siatki kilometrowej. Następnie obracamy mapę w poziomie tak, aby uzyskać zgodność kierunku północy na mapie topograficznej ze wskazaniem igły magnetycznej. W opisanej metodzie pomijamy zboczenie magnetyczne. Jednak jeśli jest ono większe od 3º, powinniśmy je uwzględnić. Wartość zboczenia magnetycznego podawana jest na południowym marginesie mapy topograficznej.

Jeśli zachodzi konieczność uwzględnienia zboczenia magnetycznego, wówczas orientacja mapy ma bardzo zbliżony przebieg. Obrót mapy w poziomie wykonywany jest w tym przypadku do momentu wskazania przez igłę magnetyczną wartości zboczenia magnetycznego.

RsfV6T4ywum58

Na ilustracji przedstawiono kompas położony na mapie topograficznej. Kompas położony jest w taki sposób, że czerwona igła wskazuje N na podziałce kompasu. Jednocześnie kierunek ten zgadza się z północą oznaczoną na mapie.

Słownik