Przeczytaj
Mol i masa molowa
To, z jaką substancją chemiczną mamy do czynienia, jest określone nie tylko przez rodzaje atomów lub jonów, które ona zawiera, ale również ze względu na ich ilości. Prostym przykładem, obrazującym istotę tego stwierdzenia, jest porównanie wody i nadtlenku wodoru . Obydwie te cząsteczki zawierają w swoim składzie atomy tlenu i wodoru. Jednak ze względu na to, że cząsteczka wody zawiera tylko jeden atom tlenu, a cząsteczka nadtlenku wodoru dwa atomy tego pierwiastka, substancje te wykazują bardzo różne właściwości. Istnieją przyrządy, które pozwalają na pomiar mas związków chemicznych, jednak nie byłoby to możliwe bez wprowadzenia odpowiedniej jednostki chemicznej, jaką jest molmol.
Masy molowe () dla interesujących nas pierwiastków odczytujemy z układu okresowego, ponieważ podane tam masy atomowemasy atomowe () w unitach im liczbowo odpowiadają. Przykładowo, standardowa masa atomowastandardowa masa atomowa sodu, odczytana z układu okresowego pierwiastków, wynosi masa jednego mola atomów sodu to , a więc masa molowa tego pierwiastka wynosi .
Z jednostki masy molowej wynika, że można ją również obliczyć, dzieląc masę substancji przez ilość moli, jaką ta masa stanowi:
Jak wyznaczyć masę molową związku chemicznego?
Oblicz masę molową oktan––olu.
Do obliczenia masy molowej potrzebny jest wzór sumaryczny oktan––olu: . Aby obliczyć masę molową oktan––olu, skorzystaj z układu okresowego.
Oblicz masę molową jodku rtęci().
Do obliczenia masy molowej potrzebny jest wzór sumaryczny jodku rtęci(). Aby obliczyć jego masę molową, skorzystaj z układu okresowego.
Oblicz masę molową węglanu wapnia.
Do obliczenia masy molowej potrzebny jest wzór sumaryczny węglanu wapnia. Aby obliczyć jego masę molową, skorzystaj z układu okresowego.
Wzór sumaryczny węglanu wapnia: .
Aby obliczyć masę molową tego związku, należy zsumować ze sobą odpowiednie ilości mas atomowych pierwiastków go tworzących.
Oblicz masę mola glinu.
Masę molową glinu oblicz na podstawie układu okresowego pierwiastków.
Oblicz, ile moli jest zawartych w tlenku rtęci().
Oblicz masę pięciu moli jonów .
Masy molowe jonów (kationów i anionów), pomimo zmiany wynikającej z przyjęcia lub utraty elektronów, oblicza się tak samo jak dla obojętnych cząsteczek, ponieważ zmiany te są bardzo małe.
Słownik
masa jednego mola atomów tego pierwiastka wyrażona w
jednostka liczności (ilości) materii, podstawowa w układzie SI; jeden mol zawiera dokładnie obiektów elementarnych; wyraża się wzorem oraz , gdzie – liczba indywiduów chemicznych (cząsteczek, jonów, atomów), – masa substancji wyrażona w gramach, – masa molowa wyrażona w
masa pojedynczego atomu pierwiastka chemicznego, wyrażona unitach ()
masy atomu węgla
masa jednego mola substancji wyrażona w gramach na mol; równa liczbowo masie atomowej lub cząsteczkowej
najczęściej stosowana i praktyczna masa atomowa; obliczona na podstawie wielu źródeł (próbek) pochodzących z Ziemi, uwzględniająca procentową zawartość masową izotopów danego pierwiastka; wartości te określone są przez Komisję IUPAC ds. Masy Atomowej i Zawartości Izotopowych (CIAAW)
zapis symboli pierwiastków w związku chemicznym pozostających w stałym stosunku ilościowym
stała określająca liczbę indywiduów chemicznych (cząsteczek, jonów, atomów) zawartych w jednym molu
liczba Avogadra ma identyczne oznaczenie i wartość liczbową jak stała Avogadra, jednak nie ma jednostki
masa pojedynczej cząsteczki wyrażona w unitach (); dla danego związku wylicza się poprzez zsumowanie mas atomowych pierwiastków, będących częścią tego związku chemicznego
Bibliografia
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 1994.
Encyklopedia PWN
Hejwowska S., Marcinkowski R., Chemia ogólna i nieorganiczna, Gdynia 2005.