Monarchia współcześnie

MonarchiamonarchiaMonarchia to forma państwa, w której władzę suwerenną sprawuje król (cesarz). Monarchie były pierwszymi systemami politycznymi będącymi sposobami organizacji społeczeństwa. Pierwsze monarchie, mające charakter despotyczny, pojawiły się w państwach starożytnego Wschodu. Na przestrzeni wieków zmieniały się formy monarchii i kompetencje władców. Rozszerzany był katalog praw obywatelskich, powstawały parlamenty i wprowadzano zasadę trójpodziału władzy. Dlatego dzisiejsze państwa europejskie, w których głową państwagłowa państwagłową państwa jest monarcha, charakteryzują się parlamentarnym systemem politycznym, a monarcha staje się gwarantem porządku publicznego i arbitrem w sporach wewnętrznych.

W literaturze można znaleźć podział wszystkich monarchii na dwie kategorie: monarchie realne i monarchie nominalne.

Karol Petryszak Monarchia – archaiczna, czy naturalna forma rządów? Przyczynek do analizy historyczno-antropologicznej

Monarchia realna to system rządów opierający się na wielowładztwie wyrażanym ostatecznie w decyzjach jednej osoby – monarchy. Owa wielość objawia się w działaniach monarchy skierowanych na dobro poddanych, nie zaś w skupieniu się na interesie własnym. Niezależnie od istniejących instytucji rolą króla w monarchii realnej jest współpracować z każdą z nich, jeżeli wymaga tego interes społeczeństwa/kraju – przy zaznaczeniu, że są to instytucje działające w służbie kraju. Instytucje niesłużące obywatelowi winny być rozwiązywane lub reorganizowane z rozkazu odgórnego – czyli królewskiego. Oczywiście współpraca na każdym szczeblu drabiny administracyjnej winna odbywać się na zasadzie sprzężenia zwrotnego. U podstaw takiego rozumowania leży istota monarchii, o której wiele współczesnych parlamentaryzmów zapomniało. Tą istotą jest rozumienie władzy jako rzeczywistej służby obywatelom i państwu. Głowa państwa winna być pierwszym jego sługą, a nie etatowym administratorem. Model rządów, w którym osoby będące u władzy forsują swoje światopoglądy – niejednokrotnie niemające nic wspólnego z jakąkolwiek racjonalnością – nie zważając na dobro każdego pojedynczego obywatela, jest w istocie tyranią i stoi w sprzeczności z założeniami monarchii realnej, w której każdy obywatel w państwie jest w gruncie rzeczy jego celem i jednocześnie powodem. Aby można było zrealizować cele państwa, którymi jest zapewnienie obywatelom tych dóbr niematerialnych, które są im potrzebne – m.in. bezpieczeństwo, możliwość rozwoju, wewnętrzny porządek, możliwość spełniania celów osobistych, podtrzymywanie tradycji i charakteru/ ducha narodu – władza nie może „leżeć na ulicy”. Przez monarchię nominalną rozumiem rodzaj ustroju demokratycznego, w którym rolę prezydenta sprawuje monarcha. Oba urzędy są podobne w zakresie sprawowanych funkcji, a istotną różnicą jest jedynie długość urzędowania, z wyraźną przewagą profitów w przypadku monarchii. Jednak brak realnej władzy w ręku króla zmusza do użycia przymiotnika „nominalna”. W istocie republika – we współczesnym rozumieniu – niemal nie różni się od współczesnych monarchii nominalnych. W Europie obecnie jest dziesięć monarchii (pomijam Księstwo Andory i Watykan). W każdej z nich tron jest dziedziczny, jednak funkcje monarsze są niemal identyczne z funkcjami prezydentów państw republikańskich. Dlatego też taki rodzaj monarchii został w niniejszym artykule określony jako nominalny, to znaczy niesprawujący żadnej realnej władzy. Obecnie istniejące definicje słownikowe i encyklopedyczne ukazują monarchię jako system rządów sprawowanych przez jednego władcę, który do zarządzania wykorzystuje istniejący lub stworzony przez siebie system administracyjny.

cytat1 Źródło: Karol Petryszak, Monarchia – archaiczna, czy naturalna forma rządów? Przyczynek do analizy historyczno-antropologicznej, „Racjonalia” 2015, nr 5, s. 121–122.
bg‑green

Zastanów się, jakie pozytywne skutki istnienia monarchii dla stabilności państwa i praw obywatelskich dostrzega autor.

We współczesnej Europie istnieje 12 monarchiimonarchie12 monarchii. Większość z nich to państwa demokratyczne, członkowie Unii Europejskiej. Są to monarchie realne, w których władca ma pośredni wpływ na działania administracji rządowej, a jednocześnie jest realną głową państwa i zwornikiem jego jedności.

monarchie

Wielka Brytania

Jedną z monarchii budzących największe emocje, równie ze względu na stałą obecność członków rodziny królewskiej w mediach, jest Wielka Brytania. Głową państwa jest tam królowa, a Zjednoczone Królestwo to monarchia dziedziczna. Monarcha musi wyznawać religię protestancką, ponieważ jest równocześnie głową Kościoła w Anglii. Warunkiem objęcia tronu jest uzyskanie pełnoletności.

R527OUqwJbcSY1
Monarchowie brytyjscy z dynastii Windsorów (dwudziestego i dwudziestego pierwszego w.) 6.5.1910 - 20.1.1936 Jerzy Piąty. Źródło: domena publiczna. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę w mundurze, z orderami na piersi. Mężczyzna jest postawny, ma owalną twarz, rzadkie włosy i wąsy. Jerzy Piąty właściwie: George Frederick Ernest Albert, tytuł: król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii (od 1927 Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej) oraz brytyjskich dominiów zamorskich, cesarz Indii od 6 maja 1910. 20.1.1936 - 11.12.1936 Edward Ósmy. Źródło: domena publiczna. Zdjęcie przedstawia młodego mężczyznę w garniturze. Mężczyzna ma owalną twarz, proste włosy zaczesane na prawą stronę. Edward Ósmy właściwie: Edward Albert Christian George Andrew Patrick David, tytuł: król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i dominiów, cesarz Indii (abdykował). 11.12.1936 - 6.2.1952 Jerzy Szósty. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę w mundurze, z orderami na piersi. Mężczyzna ma owalną twarz, mały nos, proste włosy. Jerzy Szósty właściwie: Albert Frederick Arthur George, tytuł: król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej i dominiów (1936–1952), cesarz Indii (1936–1947), król Indii (1947–1949), król Irlandii (1936–1949). 6.2.1952 Elżbieta Druga. Źródło: Joel Rouse (Ministry of Defence), and nagualdesign OGL v3. Zdjęcie przedstawia starszą, siwowłosą kobietę. Kobieta uśmiecha się. Ubrana jest w garsonkę, na głowie ma kapelusz. Elżbieta II właściwie: Elizabeth Alexandra Mary
koronowana 2 czerwca 1953, tytuł: królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz innych jej posiadłości i terytoriów, głowa Wspólnoty.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑green

Sprawdź okoliczności abdykacji Edwarda VIII.

Większość uprawnień monarchy, które kształtowały się od XIII wieku i wynikają z prawa zwyczajowego, nie zaś ze spisanej konstytucji, ma wciąż charakter królewskich prerogatyw (royal prerogatives). Wszystkie kompetencje monarchy zostały mu przyznane przez parlament, bez jego udziału. Prerogatywy królewskie mają charakter rezydualny, co oznacza, że są pozostałością arbitralnej władzy monarchy i powstanie nowych uprawnień nie jest możliwe.

Prerogatywy królewskie:

  • osobiste (personal prerogatives);

  • wykonywane za zgodą ministrów (prerogative powers of ministers).

Najważniejszą prerogatywą królewską jest prawo powoływania i odwoływania premiera. Nie jest to jednak osobista decyzja monarchy, funkcję tę pełni lider partii mającej większość parlamentarną. Ewentualne zmiany premiera w okresie trwania kadencji parlamentu jest rezultatem rozgrywek wewnątrzpartyjnych.

RmEkhPNujiNTz1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]najważniejsze królewskie kompetencje[/]Elementy należące do kategorii [bold]najważniejsze królewskie kompetencje[/]Nazwa kategorii: zwoływanie i zamykanie sesji parlamentuNazwa kategorii: udzielanie sankcji królewskiej ustawąNazwa kategorii: powoływanie i odwoływanie premiera oraz ministrówNazwa kategorii: prawo łaski i skracania wyrokówNazwa kategorii: zawieranie i wypowiadanie umów międzynarodowychNazwa kategorii: uznawanie obcych państw i rządówNazwa kategorii: wypowiadanie wojny i zawieranie pokojuNazwa kategorii: dysponowanie siłami zbrojnymi w kraju i za granicąNazwa kategorii: nadawanie odznaczeń państwowychKoniec elementów należących do kategorii [bold]najważniejsze królewskie kompetencje[/]
Kompetencje monarchy Wielkiej Brytanii
Oprac. na podst.: Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, t. 2, Kraków 2020, s. 30–31.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wszelkie te prerogatywy podlegają kontroli parlamentarnej i sądowej. Parlament ma prawo zmiany ustawowej, której konsekwencją jest zmiana prerogatywy. Rola sądu to sprawdzenie zgodności z prawem i sposobu wykonania decyzji królewskich. Sądy nie mają prawa oceniać prerogatyw o charakterze politycznym.

Podstawową zasadą relacji w obrębie systemu politycznego jest neutralność monarchy. Oznacza to, że nie jest on związany z żadną partią polityczną i nie bierze udziału w wyborach. Realizowana jest poprzez działania monarchy za pośrednictwem odpowiedzialnych przed parlamentem ministrów. Oni są zobowiązani do udzielania władcy rad, które pozwalają mu uniknąć zagrożenia politycznym uwikłaniem. Zasada neutralności obowiązuje monarchę również w rozmowach prywatnych. Monarcha odbywa regularne spotkania z premierem raz w tygodniu, w każdy wtorek. W ten sposób jest na bieżąco informowany o najważniejszych problemach politycznych. Otrzymuje również kopie rządowych dokumentów. Obecnie monarchini ogranicza się do wykonywania funkcji ceremonialnych i protokolarnych. Jest biernym członkiem dualnej egzekutywy. Pełni funkcję głowy państwa, przyjmując przywódców innych państw oraz składając wizyty dyplomatyczne. Do osobistych uprawnień monarchy należy nadawanie orderów i odznaczeń oraz tytułów szlacheckich.

bg‑green

Na podstawie panowania Elżbiety II oceń znaczenie monarchy w Zjednoczonym Królestwie.

Hiszpania

Państwem o długiej tradycji monarchicznej, w którym monarchia została przywrócona w 1975 r. mocą decyzji konstytucyjnej, jest Hiszpania. Hiszpania jest monarchią dziedziczną.

RvVX1XEkvCYyt1
Królowie Hiszpanii z dynastii Burbonów (dwudziestego i dwudziestego pierwszego w.) 22.11.1975 - 19.6.2014 Jan Karol Pierwszy. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę w garniturze. Mężczyzna ma owalną twarz, widoczne są na niej zmarszczki. Mężczyzna ma wysokie czoło, jest łysiejący. Jan Karol Pierwszy właściwie: Juan Carlos I Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias, tytuł: król Hiszpanii (abdykował). 19.6.2014 Filip Szósty. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę w garniturze. Mężczyzna ma owalną twarz, krótkie, ciemne włosy i szpakowatą brodę i wąsy. Filip Szósty właściwie: Felipe Juan Pablo Alfonso de la Santísima Trinidad y de Todos los Santos de Borbón y Grecia, tytuł: król Hiszpanii.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑green

W dostępnych źródłach poszukaj informacji dotyczących okoliczności przywrócenia monarchii w Hiszpanii.

Zgodnie z Konstytucją Hiszpanii król jest szefem państwa, symbolem jego jedności oraz przedstawicielem państwa w kontaktach zewnętrznych. Jego pozycja jest usytuowana poza strukturą podzielonych władz. Król nie jest członkiem egzekutywy, która w Hiszpanii ma charakter monistyczny. Jako szef państwa król sprawuje arbitraż i czuwa nad prawidłowym funkcjonowaniem instytucji państwa. Dlatego też jego kompetencje dotyczą zarówno parlamentu, jak i rządu.

Rtbw19EzY6ZTZ1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]kompetencje króla[/]Elementy należące do kategorii [bold]kompetencje króla[/]Nazwa kategorii: w stosunku do rząduElementy należące do kategorii w stosunku do rząduNazwa kategorii: proponuje kandydata na premiera oraz go powołuje i odwołujeNazwa kategorii: na wniosek premiera powołuje i odwołuje członków rząduNazwa kategorii: wydaje dekrety uchwalane przez Radę MinistrówNazwa kategorii: dokonuje nominacji na stanowiska cywilne i wojskoweNazwa kategorii: na wniosek premiera może przewodniczyć posiedzeniom Rady Ministrów, jeśli uzna to za stosowneKoniec elementów należących do kategorii w stosunku do rząduNazwa kategorii: w stosunku do parlamentuElementy należące do kategorii w stosunku do parlamentuNazwa kategorii: sankcjonuje i promulguje ustawyNazwa kategorii: zwołuje i rozwiązuje Kortezy Generalne oraz ogłasza wybory w terminach konstytucyjnychNazwa kategorii: zarządza referendum w przypadkach przewidzianych w konstytucjiKoniec elementów należących do kategorii w stosunku do parlamentuKoniec elementów należących do kategorii [bold]kompetencje króla[/]
Kompetencje króla Hiszpanii
Oprac. na podst.: Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, t. 2, Kraków 2020, s. 245.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Monarcha Hiszpanii w sprawach polityki zagranicznej i obronnej jest najwyższym dowódcą sił zbrojnych, akredytuje ambasadorów i przedstawicieli dyplomatycznych oraz przyjmuje listy uwierzytelniające, ratyfikuje umowy międzynarodowe, a także po upoważnieniu przez Kortezy, wypowiada wojnę i zawiera pokój. Większość kompetencji monarchy to jego obowiązki konstytucyjne, co oznacza, że nie może się uchylać od ich wykonania ani dowolnie z nich korzystać. Wszystkie akty urzędowe króla podlegają obowiązkowi kontrasygnatykontrasygnata kontrasygnaty premiera lub odpowiedniego ministra. Powoduje to przeniesienie odpowiedzialności za akty królewskie na osobę kontrasygnującą. Jeśli chodzi o rolę króla jako arbitra, konstytucja nie zapewnia mu żadnych odpowiednich narzędzi, jedynym jest możliwość przewodniczenia posiedzeniom Rady Ministrów. Król robi to wprawdzie na wniosek premiera, ale w okresie konfliktu rządu z parlamentem, przyjmując zaproszenie, udziela poparcia rządowi. W przypadku nieprzyjęcia zaproszenia jest to swoiste votum nieufności wobec rządu. Król dysponuje również zestawem kompetencji domniemanych.

Należą do nich:

  • publiczne wystąpienia radiowe i telewizyjne, orędzia do narodu i do Kortezów;

  • cotygodniowe spotkania z premierem i regularne spotkania z członkami opozycji.

bg‑green

Wskaż obszary realnej władzy politycznej, która przysługuje królowi Hiszpanii.

Belgia

Belgia jest państwem utworzonym w wyniku decyzji międzynarodowych po powstaniu belgijskim w 1830 roku. Od początku stanowiła federację, w której dbano o prawa wszystkich grup narodowościowych. Dzisiaj król Belgii jest gwarantem jedności państwa, którego społeczeństwo jest zróżnicowane językowo i kulturowo.

R1H8XVEWzZf0C1
Królowie Belgii z dynastii Koburgów (dziewiętnasty – dwudziesty pierwszy w.) 21.7.1831 - 10.12.1865. Obraz przedstawia dojrzałego mężczyznę w mundurze. Na ramionach ma epolety z frędzlami, do pasa przyczepioną szablę. Mężczyzna jest ciemnowłosy, ma pociągłą twarz. Leopold I tytuł: król Belgów. 10.12.1865 - 17.12.1909. Obraz przedstawia starszego mężczyznę w mundurze. Na ramionach ma epolety z frędzlami, na piersiach szeroki łańcuch. Mężczyzna jest szpakowaty, ma długą, szpakowatą brodę i wąsy. Leopold Drugi tytuł: król Belgów. 17.12.1909 - 17.2.1934. Obraz przedstawia dojrzałego mężczyznę w mundurze. Na ramionach ma epolety z frędzlami. Mężczyzna jest ciemnowłosy, ma pociągłą twarz. Albert Pierwszy tytuł: król Belgów, 23.2.1934 - 16.7.1951. Obraz przedstawia siedzącego przy biurku młodego mężczyznę. Mężczyzna jest w mundurze na lewym przedramieniu ma czarną przepaskę. Jego twarz jest pociągła, włosy krótkie, kręcone. Leopold Trzeci tytuł: król Belgów. 17.12.1951 - 31.7.1993. Zdjęcie przedstawia młodego mężczyznę w garniturze, koszuli i krawacie. Twarz mężczyzny jest pociągła. Mężczyzna ma ciemne oczy i włosy oraz gęste wąsy. Nosi okulary. Uśmiecha się. Baldwin Pierwszy tytuł: król Belgów. 9.8.1993 - 21.7.2013. Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę w garniturze. Mężczyzna jest tęgi, ma wysokie czoło, łysieje. Nosi okulary. Albert Drugi tytuł: król Belgów (abdykował). 21.7.2013. Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę w mundurze, przepasanego szeroką szarfą. Mężczyzna ma owalną twarz, siwe włosy. Uśmiecha się. Filip Pierwszy tytuł: król Belgów.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

W Belgii, zgodnie z zasadą podziału władz, każda z nich powinna być sprawowana przez oddzielną grupę organów państwowych. Jednak zgodnie z belgijską konstytucją władza ustawodawcza jest wykonywana wspólnie przez króla, Izbę Reprezentantów i senat. Kolejny artykuł konstytucji stanowi, że król sprawuje władzę wykonawczą. Jednocześnie Konstytucja Belgii wprowadziła zasadę nietykalności króla i parlamentarnej odpowiedzialności ministrów. Dlatego można przyjąć, że władza wykonawcza realnie sprawowana jest przez rząd federalny. Z drugiej strony federalny ustrój państwa, sfragmentaryzowanie belgijskiego systemu partyjnego oraz specyficzny system wyborczy dają królowi realny wpływ na sformowanie rządu; monarcha pełni wówczas funkcję tzw. arbitra partii i wyznacza przyszłego premiera. Oprócz dużej roli w tworzeniu rządu król w Belgii uzyskał również tradycyjne uprawnienia przysługujące głowie państwa.

RoAjILPB8AwNQ1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]uprawnienia króla[/]Elementy należące do kategorii [bold]uprawnienia króla[/]Nazwa kategorii: wobec parlamentuElementy należące do kategorii wobec parlamentuNazwa kategorii: zwoływanie izb parlamentarnych w terminie wcześniejszym niż przewiduje prawoNazwa kategorii: prawo skrócenia kadencji parlamentów w przewidywanych prawem sytuacjachNazwa kategorii: prawo inicjatywy ustawodawczejKoniec elementów należących do kategorii wobec parlamentuNazwa kategorii: wynikające z tradycjiElementy należące do kategorii wynikające z tradycjiNazwa kategorii: prawo bicia monetyNazwa kategorii: prawo nadawania odznaczeń państwowychNazwa kategorii: nadawanie tytułów szlacheckichNazwa kategorii: podpisywanie ustaw bez prawa wetaKoniec elementów należących do kategorii wynikające z tradycjiKoniec elementów należących do kategorii [bold]uprawnienia króla[/]
Uprawnienia króla Belgii
Oprac. na podst.: Elżbieta Kużelewska, Status ustrojowy władzy wykonawczej w Belgii, „Przegląd Politologiczny”, 1/2017, s. 26.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Król Belgów jest symbolem jedności Belgii, ciągłości narodu oraz bezstronnym i apolitycznym promotorem koalicji rządowych.

W okresie kryzysu politycznego związanego z trudnościami z wyłonieniem rządu kompetencje króla wzrastają. Jednak w sytuacjach codziennych kompetencje króla w obrębie egzekutywy wyrażają się w prawie powoływania i odwoływania ministrów na wniosek premiera. W drodze konwenansów konstytucyjnychkonwenanse konstytucyjnekonwenansów konstytucyjnych istnieje w Belgii obowiązek uzyskania przez rząd wotum zaufania ze strony parlamentu. Król ma również prawo wydawania rozporządzeń i postanowień do ustaw, ale te dokumenty wymagają kontrasygnaty właściwego ministra.

bg‑green

Oceń znaczenie króla Belgów dla utrzymania jedności państwa federalnego.

Szwecja

Monarchiczna forma państwa występuje również w większości państw skandynawskich. Jednym z nich jest Szwecja. Głową państwa szwedzkiego – może być wyłącznie osoba z królewskiego rodu (bez względu na płeć), która ukończyła 25. rok życia.

RmnQFvl3THKqu1
Królowie Szwecji z dynastii Bernadotte (XIX–XXI w.) 5.2.1818 - 8.3.1844 Karol XIV Jan tytuł: król Szwecji i Norwegii, 8.3.1844 - 8.7.1859 Oskar I tytuł: król Szwecji i Norwegii, 8.7.1859 - 18.9.1872 Karol XV tytuł: król Szwecji i Norwegii, 18.9.1872 - 8.12.1907 Oskar II tytuł: król Szwecji, 8.12.1907 - 29.10.1950 Gustaw V tytuł: król Szwecji, 29.10.1950 - 15.9.1973 Gustaw VI Adolf tytuł: król Szwecji, 15.9.1973 Karol XVI Gustaw tytuł: król Szwecji
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zgodnie z konstytucją król stoi na czele państwa i jest organem egzekutywy. W wyniku reform ustrojowych przeprowadzonych w II połowie XX wieku znacznie ograniczono kompetencje króla na rzecz parlamentu i rządu.

Relacje króla z parlamentem i rządem:

  • przewodniczy obradom Komitetu Spraw Zagranicznych (ciało o charakterze doradczym);

  • reprezentuje Szwecję w stosunkach międzynarodowych.

Jako członek egzekutywy powinien być informowany przez premiera o działaniach i planach rządu. Na wniosek króla również obrady Rady Ministrów mogą odbywać się pod jego kierownictwem. Jednak król nie ponosi odpowiedzialności prawnej ani politycznej, dlatego wszystkie jego akty wymagają, pod rygorem nieważności, kontrasygnaty odpowiedniego ministra.

Jedną z honorowych funkcji króla Szwecji jest coroczne wręczanie nagród Nobla.

bg‑green

Oceń znaczenie króla w Szwecji, biorąc pod uwagę jego niewielkie kompetencje.

R136YLlOgaBUZ1
Mapa polityczna Europy pod tytułem Poparcie społeczne dla ostatnich monarchii w Europie, na której zaznaczone są: Królestwo Norwegii zwolennicy monarchii – 80% przeciwnicy monarchii – 15%Królestwo Szwecji zwolennicy monarchii – 65% przeciwnicy monarchii – 24%Królestwo Danii zwolennicy monarchii – 77% przeciwnicy monarchii – 15%Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zwolennicy monarchii – 76% przeciwnicy monarchii – 17%Królestwo Hiszpanii zwolennicy monarchii – 35% przeciwnicy monarchii – 48%Królestwo Belgii zwolennicy monarchii – 65% przeciwnicy monarchii – 26%Królestwo Niderlandów zwolennicy monarchii – 68% przeciwnicy monarchii – 15%
Oprac. na podst. Dane z dostępnych krajowych sondaży z lat 2017–2019, wyborcza.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑green

Zastanów się, co wpływa na popularność (lub jej brak) monarchicznej formy państwa w społeczeństwach europejskich.

Słownik

głowa państwa
głowa państwa

jednoosobowy lub kolegialny organ reprezentujący suwerenność państwa; jest najwyższym przedstawicielem państwa, wypełniającym należne mu z tego tytułu obowiązki protokolarne i reprezentacyjne

kontrasygnata
kontrasygnata

dodatkowe podpisanie aktu prawnego (ustawy bądź rozporządzenia) przez drugą osobę, potwierdzające jego ważność i przenoszące pełną odpowiedzialność polityczną i prawną na podpisującego

konwenanse konstytucyjne
konwenanse konstytucyjne

instytucja o charakterze wiążącym, regulująca ustrój państwa i należąca do materii konstytucyjnej, mająca status pozaprawny, niesformalizowana i niechroniona precyzyjnie określoną sankcją

monarchia
monarchia

ustrój polityczny lub forma rządów, gdzie niewybieraną w sposób republikański głową państwa jest jedna osoba, nazywana monarchą; obecnie monarcha sprawuje władzę zazwyczaj dożywotnio; jego funkcja jest często dziedziczna i zwykle jego stanowisko jest nieusuwalne

regencja
regencja

rządy jednej lub kilku osób, ustanowione na okres małoletności, choroby lub dłuższej nieobecności prawowitego władcy; też: okres trwania tych rządów