Przeczytaj
Nomenklatura aldehydów
Aldehydy to związki, które w swojej strukturze zawierają grupę (aldehydową). Wśród aldehydów zalecane do stosowania są aż cztery nazwy zachowane i to je, zgodnie z zaleceniami IUPAC, powinniśmy stosować.
Ogólny wzór aldehydów:


Aldehydy z fragmentem łańcuchowym 1
Spójrz na poniższy wzór półstrukturalny aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.
Zapoznaj się z opisem wzoru półstrukturalnego aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.

Aby utworzyć nazwę aldehydu przedstawionego na poniższej grafice, wykonujemy następujące kroki:
Aldehydy z fragmentem cyklicznym 1
Spójrz na poniższy wzór półstrukturalny aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.
Zapoznaj się z opisem wzoru półstrukturalnego aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.

W przypadku, gdy grupa aldehydowa jest bezpośrednio związana z atomem węgla, który stanowi człon układu cyklicznegocyklicznego, nazwę tworzy się w oparciu o następujące kroki:
Podaj nazwy systematyczne przedstawionych poniżej cząsteczek aldehydów.
Podaj nazwy systematyczne opisanych cząsteczek aldehydów.

Nazewnictwo zwyczajowe aldehydów
Warto dodać, że atomy węgla w łańcuchu węglowodorowym w aldehydach oznacza się zwyczajowo literami greckimi. Nazwy zwyczajowe aldehydów tworzy się przez zastąpienie słowa „kwas” w nazwie zwyczajowej danego kwasu karboksylowego słowem „aldehyd”.

Nazwa zwyczajowa | Nazwa zalecana | Nazwa systematyczna |
|---|---|---|
aldehyd mrówkowy | formaldehyd | metanal |
aldehyd benzoesowy | benzaldehyd | benzenokarboaldehyd |
aldehyd octowy | acetaldehyd | etanal |
Nomenklatura ketonów
Ketony to związki, które – jako grupę funkcyjną – zawierają grupę karbonylowągrupę karbonylową
Ogólny wzór ketonów

Spójrz na poniższy wzór półstrukturalny aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.
Zapoznaj się ze wzorem półstrukturalnym aldehydu. Zastanów się, w jaki sposób można utworzyć nazwę dla przedstawionej cząsteczki.

Nazwę ketonu tworzymy, wykonując następujące kroki:
Podaj nazwę systematyczną przedstawionej poniżej cząsteczki.
Podaj nazwę systematyczną opisanej cząsteczki.

Zgodnie z najnowszymi zaleceniami, wskazanie położenia grupy karbonylowej jest zalecane na każdym etapie.

Słownik
cyfra w nazwie systematycznej związku organicznego, wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym
atom lub grupa atomów, która zastępuje atom wodoru w cząsteczce związku organicznego
związki pierścieniowe, związki chemiczne o cząsteczkach, w których atomy są połączone wiązaniami chemicznymi w pierścienie
(łac. carbo „węgiel”) ugrupowanie atomów występujące w wielu związkach organicznych; składa się z atomu węgla połączonego wiązaniem podwójnym z atomem tlenu

Bibliografia
K. Dudek‑Różycki, M. Płotek, T. Wichur, Kompendium terminologii oraz nazewnictwa związków organicznych. Poradnik dla nauczycieli i uczniów, Kraków 2020.










