Przeczytaj
BezrobocieBezrobocie to niezwykle poważny problem współczesnego świata. Najczęściej zjawisko to polega na tym, że część społeczeństwa, która jest zdolna i chętna do podjęcia zatrudnienia, nie znajduje pracy mimo starań w tym kierunku. Podstawowym miernikiem wielkości bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo wyrażony w procentach.
Bezrobocie można podzielić na:
dobrowolne - sytuacja, w której bezrobotny świadomie nie przyjmuje oferowanej pracy i nie akceptuje warunków zatrudnienia,
przymusowe - bezrobocie wynikające z niemożliwości znalezienia pracy pomimo jej poszukiwania,
frykcyjne - występuje w każdej gospodarce, polega na przechodzeniu pracowników z jednego miejsca pracy do drugiego,
strukturalne - związane jest z potrzebą zmian kwalifikacji pracowników w wyniku przemian gospodarczych, restrukturyzacji gospodarki, zamykania pewnych działalności i otwierania nowych, często związanych z wprowadzaniem innowacji technologicznych; w Polsce bezrobocie strukturalne najbardziej odczuwalne jest w regionach, w których rozwijało się górnictwo, hutnictwo czy przemysł stoczniowy,
koniunkturalne - występuje okresowo w wyniku zmian koniunktury gospodarczej; w okresie recesji zatrudnienie maleje, a w okresie wzrostu gospodarczego - rośnie,
utajone - bezrobocie, które jest nierejestrowane, przez co trudne do określenia; bezrobotni są zatrudnieni w niepełnym wymiarze godzin mimo gotowości do podjęcia pracy na pełny etat albo pracują na stanowiskach niewymagających posiadanych przez nich kwalifikacji; często zniechęceni przestają szukać pracy po wielu bezskutecznych próbach zatrudnienia się; może ono też wynikać z dużej liczby zatrudnionych w stosunku do potrzeb gospodarki.
Najwyższą stopę bezrobocia notuje się w krajach najsłabiej rozwiniętych. W Europie w większości krajów jej wartość jest niższa od 10%, a np. w Niemczech, Holandii, Czechach, Luksemburgu i Węgrzech jest niższa niż 3,5%. W Polsce wysokość stopy bezrobocia oscyluje w ostatnich latach na poziomie 3,5‑5%. Podobnie niskie wartości stopy bezrobocia notuje się także w USA i Japonii.
Przyczyny bezrobocia:
zmiany w strukturze zatrudnienia (wzrost znaczenia usług),
restrukturyzacja gospodarki,
transformacja gospodarcza w krajach postkomunistycznych,
prywatyzacja przedsiębiorstw,
wzrost wydajności pracy poprzez automatyzację produkcji,
wydłużanie czasu pracy,
okresowe wahania koniunktury gospodarczej,
sezonowość niektórych zawodów,
konkurencja na światowych rynkach,
duży przyrost naturalny w krajach rozwijających się,
polityka państwa: podnoszenie wieku emerytalnego, skomplikowane przepisy dotyczące zakładania działalności gospodarczej,
wysokie podatki, rozbudowany system pomocy socjalnej,
niedostosowanie szkolnictwa do potrzeb rynku.
Przyczyny bezrobocia w krajach słabo rozwiniętych:
brak kapitału umożliwiającego tworzenie nowych inwestycji,
duży przyrost naturalny,
nieudolne urzędy,
niski poziom kwalifikacji zawodowych,
niedożywienie i choroby uniemożliwiające lub utrudniające podjęcie zatrudnienia.
Słownik
ekon. zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i gotowych do jej podjęcia na typowych warunkach płacowych występujących w gospodarce
Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN Indeks dolny koniecŹródło: Encyklopedia PWN