Jak interpretować przekrój geologiczny?

Najczęściej przekrój geologiczny jest interpretowany metodą superpozycji, czyli za pomocą teorii twierdzącej, że warstwy skalne położone niżej są starsze niż te znajdujące się wyżej. Ważną zasadą jest też prawo przecinania, twierdzące, że intruzje magmowe są młodsze od skał, które tę intruzję przecinają.

R1WZ2GQ8xObbi

Schemat przedstawia przekrój gleby. Nad schematem jest napis: superpozycja. Następnie na przekroju jest kilka warstw. Na samej górze zaznaczono dzisiejszą powierzchnię. Po lewej stronie przekroju, na całej jego wysokości, jest strzałka skierowana w dół. Na górze strzałki jest napis: warstwa najmłodsza, na dole - warstwy coraz starsze.

RpzcwGjLWSyCO

Na schemacie przedstawiono teorię przecinania. Na przekroju jest kilka warstw. Po lewej stronie schematu w górnej części jest stożek wulkaniczny, od niego w głąb schematu jest wąski, czarny kanał. Warstwy ziemi oznaczono literami alfabetu od A do E. Po prawej stronie schematu przez przekrój biegnie ukośna linia - warstwy ziemi po jej prawej stronie są przesunięte ku górze względem znajdujących się po jej lewej stronie. Warstwę znajdującą się tuż pod wulkanem oznaczono literą A. Warstwę leżącą od powierzchni ziemi do drugiej warstwy, lezącej pod A, oznaczono literą B. Drugą warstwę oznaczono literą C. Warstwy od litery C w dół - do końca schematu oznaczono jako E. Przy linii skośnej, na dole, jest litera D. Po prawej stronie schematu jest strzałka skierowana w dół. Litera A oznacza zdarzenie najmłodsze, litera E najstarsze. Pomiędzy nimi są litery B, C, D.

Odtworzenie dziejów

Podczas określania wydarzeń geologicznych zachodzących na podstawie przekroju geologicznego ważna jest informacja dotycząca powstania danych formacji skalnych. Jedne skały powstają bowiem wskutek zalewów morskich, inne zaś są efektem zjawisk plutonicznych.

Proces biorący udział w tworzeniu warstw skalnych w warunkach morskich to sedymentacjasedymentacjasedymentacja. Odpowiada ona za powstawanie osadów na dnie zbiornika, które przybierają postać organicznych płaszczyzn.

Skały powstające wskutek zalewów morskich to skały organogeniczne. Należą do nich: wapienie, gipsy, anhydryty czy margle.

Kolejnym zagadnieniem, które trzeba wziąć pod uwagę, jest tektonika. Mianowicie ruchy tektoniczne mogą brać udział w zmianie położenia danej warstwy przez przerwanie jej ciągłości (uskok) czy jej sfałdowanie. Według prawa przecinania warstwy sfałdowane są starsze niż fałdowanie, a w przypadku uskoku – obejmujący dane warstwy skalne jest młodszy niż same warstwy skalne.

Erozja jest dobrze widoczna na profilu geologicznym w obrębie miejsc przeciętych uskokiem, gdzie nastąpiła sedymentacja.

Ważnym elementem w analizie przekroju są procesy plutoniczneplutonizmplutoniczne widoczne w profilach jako przecinające słupy warstw osadowych i starszych - magmowych. Wiek tych procesów określa się jako młodszy od najmłodszych skał przeciętych.

R3HNG8FxOXf66

Schemat przedstawia warstwy poziome zgodne. Wszystkie warstwy są ułożone względem siebie poziomo. Warstwy z drobnymi kropkami, przeplatają się z warstwą zbudowaną z prostokątów. Układ przypomina mur z cegieł.

R1Wu5IGLIwNBi

Schemat przedstawia warstwy sfałdowane zgodne. Wszystkie warstwy są ułożone względem siebie w postaci poziomych fałdów. Warstwy z drobnymi kropkami, przeplatają się z warstwą zbudowaną z prostokątów. Układ przypomina mur z cegieł.

RcdPTzlMzXWxi

Schemat przedstawia warstwy sfałdowane zgodne, przecięte uskokiem. Warstwy są ułożone względem siebie w postaci poziomych fałdów. Przez środek warstw przechodzi skośna linia. Powoduje ona, że warstwy leżące po jej prawej stronie są obniżone względem warstw leżących po jej lewej stronie. Warstwy z drobnymi kropkami, przeplatają się z warstwą zbudowaną z prostokątów. Układ przypomina mur z cegieł.

R434DKkNkbinf

Schemat przedstawia warstwy sfałdowane zgodne, przecięte uskokiem, zerodowane. Warstwy są ułożone względem siebie w postaci poziomych fałdów. Przez środek warstw przechodzi skośna linia. Powoduje ona, że warstwy leżące po jej prawej stronie są obniżone względem warstw leżących po jej lewej stronie. Górna warstwa leżąca po lewej i prawej stronie skośnej linii stronie ma pofalowaną powierzchnię. Warstwy z drobnymi kropkami, przeplatają się z warstwą zbudowaną z prostokątów. Układ przypomina mur z cegieł.

Datowanie formacji skalnych można bardziej sprecyzować, określając wiek  skamieniałości przewodnich w danej warstwie.

R3Eh5A3FUeN3Y

Ilustracja

Słownik